Skip to main content

Full text of "Quaestiones Diodoreae mythographae: Dissertatio inauguralis philologica"

See other formats 


Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct 

to make the world's books discoverablc onlinc. 

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct 

to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr. 

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc 

publishcr to a library and fmally to you. 

Usage guidelines 

Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc 
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to 
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. 
Wc also ask that you: 

+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc 
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm lind 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of 
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. 

About Google Book Search 

Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs 
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb 

at |http://books.qooqle.com/| 



-f^ v<^ 




^atbarti Collrge Hibrarg 



CONSTANTIUS FUND. 

EistabliHhed bjProressor E. A. Sofhocles oTHarvard 

Univ»9ityfi>r"thepiirchaseofGK«kiindI.atli> 

booka (the ancieEiC claasica) or of Arabic 

bookfi, or ol tK'okfi iLlusIrating ot «c- 

pUining such GrlKk, Latiu, or 

dated liSo.) 







V 






• 



QUAESTIONES 



DIODOREAE MYTHOGRAPHAE 

DISSERTATIO 
INAUGURALIS PHILOLOGICA 

QUAM 

AMPLISSIMI PHILOSOPHORUM ORDINIS 

CONSENSU ET AUCTORITATE 

IN 

ACADEMIA GEORGIA AUGUSTA 

AD 

SUMMOS IN PHILOSOPHIA HONORES 

RITE CAPESSENDOS 
' SCRIPSIT 

ERICUS |ETHE 

SEDINENSIS 



GOTTINGAE 1887 



^d ^/ ^ 




,w..'^...,: - 



fViAR 1 1803 




^^^'^^^^f^^ 



PARENTIBUS 



OPTIMIS CARISSIMIS 

EDUARDO BETHE 
MARIAE E GENTE GERSTACKER 

AC 

PRAECEPTORIBUS 

SUMME VENERATIS 

HERMANNO SAUPPE 

UDALRICO 
DE WILAMOWITZ-MOLLENDORFF 



SACRUM 



; ♦ 



CAPUT I 



DE DIONYSIO SCYTOBRACHIONE 



>2uicunque Diodori mythographica tractavit, initium cepit ex 
Dionysio, cuius de Amazonibus (III. 52. 3) et de Baccho (III. 66. 6) 
scripta se excerpsisse ille ipse fatetur, cuius Argonautica Diodori 
earundem fabularum narrationi subesse scholia Apolloni Rhodi 
testantur. 

Neque nos hanc viam terere non possumus. 

Antequam autem propius ad propositum accedamus, necesse 
est, accuratius de illo Dionysio quaeramus. 

Atque qui primus de Diodori fontibus egit, Christianus G. Heyne 
Dionysium ut doctum grammaticum collegisse pronuntiavit , »quae 
a poetis seu antiquis scriptoribus essent narrata, improbo tamen 
studio in hoc, quod fabulas ad historiarum formam revocare, rerum 
vere gestarum speciem iis induere mythosque scriptoris pragmatici 
more tractare instituisset« ^). 

Haec de Dionysio sententia viget et floret usque ad hunc 
diem^). Atque ex ea progressus Eduardus Schwartz in disser- 
tatione, quam scripsit de Dionysio Scytobrachione (Bonnae 1880), 



^) »<ie fontibus historiae Diodori», editionis Diodori a Ludovico Dindorf curatae 
ante librum I p. LXXXIX. 

*) cf. Sieroka: Die mythographischen Quellen filr Diodors 3. u. 4. Buch, Lyck 
1878; Carol. Miillenhoff: Deutsche Altertumskunde I p. 445; Udalr. de Wilamowitz : 
Hermes XV p. 485 n. 2, Homerische Untersuchungen p. 361 etc. 



— 6 — 

quaesivit, num fortasse in frustulis mythographicae doctrinae usque 
ad nostram aetatem servatae invenirentur , quae ex illius thesauris 
dih*genter coactis manavissent. Nova vero ac sane gravia sibi 
videtur eruisse: nam non modo omnia paene, quae scholia ad 
Apoll©|iiurh, ad Euripidis Medeam, ad Pindari Pythium carmen IV 
de Argonautarum historia tradunt (p. 2 sq. et 31 sq.), et quae 
de Baccho vel Bacchis Diodorus a libri III capite 62 usque ad 
libri IV caput 5 refert (p. 46), atque Siculi Hbri I non parvas 
partes (p. 47 — 56) ad Dionysium retulit, sed etiam audacter 
contra Fridericum G. Welcker professus, Dionysium Scytobrachionem 
a cyclographo non esse discernendum (p. 57, 59), statuit p. 59, 
Mytilenaeum »totam historiam fabularem inde a mundi initio usque 
ad bellum Trojanum Argivorumque reditus rationibus pragmaticis 
quam saepissime adhibitis vel fabulis vetustis commemoratis« in 
cyclo esse complexum, qui propter crebra epicorum testimonia 
primus »epicus« esset dictus. Atque multi et sagaces viri docta 
commentatione capti in eius sententiam pedibus iverunt. 

Cum autem res non solum ad Diodori fontes cum fructu 
tractandos recteque distinguendos summi momenti sit, verum etiam 
ad totam historiam fabularem iudicandam, fas esse puto, quam 
accuratissime examinare, quae Eduardus Schwartz contendit. Itaque 
liceat mihi fortasse vel fusius, quam hoc loco aptum videatur, de 
sententia disserere, quam vir ille doctus de Argonauticis tuHt. 

Est autem haec : Diodorum in Argonautarum fabula enarranda 
(IV. c. 40 — 56) »Dionysio Mytilenaeo usum esse adeo firmis argu- 
mentis Fridericum G. Welcker probasse, ut usque ad hunc diem 
omnes viro incomparabili adsentirentur ac fabulas Argonauticas, 
quas a ceteris Graecorum fabuHs sepositas uno tenore inde a Peliae 
mandato usque ad Medeae in Asiam reditum Diodorus enarrat, ad 
unam omnes e Dionysio sumptas esse constaret^); cum autem 
Diodorus ipse dicat, Dionysium veterum poetarum scriptorumque 
testimonia apponere solitum esse, fabularum discrepantias , quae 

^) Sane supra ullam dubitationem Fridericus G. Welcker demonstravit , Dio- 
dorum Mytilenaeo usum esse Dionysio, non Milesio, sed totam Diodori de Argonautis 
narrationem ex illo fluxisse neque vir ille doctissimus contendit, et Christianus 
G. Heyne diserte »Diodorum,« inquit, »in his nonnulla sive de suo sive ex aliis 
interposuisse non negem« (in Lud. Dindorf Diodori editionis vol. I p. XCIV). 



— 7 



raro quidem Dionysi narrationi apud Diodorum insertae sint, ad 
Scytobrachionem referendas esse. 

Haec sunt vasti aedificii, quod Eduardus Schwartz construxit, 
non ita amplae substructiones. Quae quam solidae sint, iamiam 
examinemus. Videamus enim, quo iure viri docti Scytobrachionem 
grammaticum ducant et diligenter eum fabularum varietates 
collegisse censeant, quas mythorum narrationi suae ineptae, quam 
vocant iidem, adnecteret. 

Qua ratione fabulas enarrandi Dionysius Mytilenaeus usus sit, 
facete et lepide Fridericus G. Welcker in libro, quem de cyclo 
epico scripsit I* p. 77 sq. , explicavit; sed acu rem tetigisse vir 
incomparabilis mihi non videtur. Cum autem omnes, qui de 
Scytobrachione egerunt, aedificaverint quasi in fundamento in hoc 
Diodori loco (III. 66. 5,6): ... »dia^if.iey iu xecpaXaioig ra naQa 
TOig yiipvai 'key6(.ieva x«£ JiovvGito tu) avyra^aiiuyo) rag naXaiug 
/Livd-onoiiag, o^TOg yaQ Td Te neQi Tby z/idyvaoy xal tw^ lA(.iaC,6yag^ Iti 
de Tohg l^oyoyai^Tag xai ra x«ra Tby ^lXtaxdy n^Xe/noy nQa^d-iyTa xai 
noXX* eTeQa avyThaxTai , naQaTi&eig tu noi^f.iaTa T&y diQyaicjy TCoy Te 
/iiv&oX6ya)y xai T&y noti]T(oyy^ etiam nos eum primum tractemus, sed 
ita, ut, antequam ad ipsum accedamus, totam hanc libri III Diodori 
partem accuratius inspiciamus. 

Dionysium igitur Scytobrachionem secutus III. 68 — 73 Diodorus 
eas fabulas refert, quas Libyes de Libero tradere affirmat. Quae 
fabulae ante Alexandri Magni aetatem exoriri non potuerunt. Nam | 
ne afferam, ante illa tempora omnino tam ineptas historias ex 
graecis et barbaris fabulis consutas et ad communis vitae consue- 
tudinem redactas nullas fuisse, Bacchum non in Indiam migrasse, 
Liber apud Scytobrachionem filius est Ammonis, sicut Alexander 
filius lovis Ammonis putabatur*); magnam facit expeditionem in 



P^ 



*) Curtius IV 32: »Ac tum quidem regem propius adeuntem maximus natu 
e sacerdotibus filium appellat, hoc nomen ei parentem lovem reddere affirmans. llle 
se vero et accipere ait et agnoscere, humanae sortis oblitus. Consuluit deinde, an 
totius orbis imperium fatis sibi destinaret pater? Aeque in adulationem compositus 

terrarum omnium rectorem fore ostendit* Prorsus idem legitur in Diodori 

1. XVII. c. 51. 

Recte de his Dionysi fabuhs iudicat Eduardus Meyer in lexico mythologico, 
quod edit Roscher: p. 288, 291. 



— 8 — 

omnes terras, postquam oraculo ab Ammone patre petito et ac- 
cepto (c. 73. 3) primum Aegypti res instituit (c. 73. 4), sicut ab 
Ammone patre proedictum est Alexandro, qui tum rebus Aegyptiis 
bene institutis expeditionem fecit orbem terrarum expugnaturus ^) ; 
deus captos Titanes venia data interrogat, utrum abire malint, an 
in suum exercitum recipi (c. 71. 5), sicut victor imperator, qui in 
mediis hostibus parvum et debilitatum exercitum augere et novas 
copias vel ex hostibus sibi parare studet; deus ex India, quo 
pedibus iverat, mari redit (c. 73. 7) , sicut Alexander partem quidem 
exercitus Nearcho duce ex India navibus per mare Erythraeum 
remisit. Quamquam igitur recentissimas esse has ariolationes luce 
est clarius, tamen Diodorus III. 66. 4 affirmat, non modo Libyum 
eas esse fabulas, qui iuxta Oceanum habitent, sed etiam probari 
multis aliis testimoniis, >ynQ6g di To^roig 6'r« 710XX0I T&y nakaiMy naQ* 
"EXXrjOi liivd-oy^dffwy xal noiriT(bv a75f.i(f(oya TOi^Toig laTOQOvai xal T(bv 
fUTaytraaTiQiov avyyQaffiiov odx dXiyoi<i<, Atque pergit, sese, ne quid- 
quam de Baccho praetermittat, breviter relaturum esse, quae Libyes 
narrent et graeci scriptores cum illis consentientes et Dionysius; 
eum enim de Baccho disseruisse sicut de multis aliis historiae 
fabularis partibus ^[naQaTid-ivTOL) ra nonfif.iaTa tOjv dQxaiwv tOjv tb 
ILiv&oXdywv xal tOjv noitj(ov<:<, Dubium igitur esse non potest, quin 
Diodorus ex hoc Scytobrachionis hbno didicerit, esse antiquos 
poetas et mythographos , qui cum Libyum fabulis consentirent, 
atque necessario concludimus, Dionysium adscriptis veterum illorum 
testium nominibus narrasse ea quae Libyes de Baccho tradiderunt. 
At quid? Cognovinius, fabuias illas Libycas de Libero, quas 
Diodorus se ex Scytobrachione descripsisse ipse testatur, esse 
recentissimas. Itaque eas comprobari testimoniis nalai&v fxv&o- 
yQd(f(x)v xai "noirjT&v * quis est qui credat ? Quis est quin statim 
temere mentitUm esse Dionysium perspiciat ? At abstineamus 
calumniis! Nam revera Scytobrachio invenit pervetustos Liby- 
carum fabularum testes et omni veneratione dignos. Perlegas 
cnim c. 6^, quod statim sequitur. Verba sunt haec: ^Or^ai (scil. 
Dionysius modo laudatus) Toiwv naQ* ^'EkXriai nQWTOv tvQtTriv yavlad-ai 
Aivov Qvi^fiwv xai fitXovg , hi di Kddfiov xoftiaavTog ix Ooivixrjg tm 



^) cf. ex. gr. Diodori XVIT. 52. 



xaXorSfum yQdfif.iaTa nQwroy elg rrju "^EXXtjyixfjy f.urad-Hmi dtuXexToyy 
xal Tag nQoariyoQiag exdaTio Td'^ai xai Toifg /aQaxrfjQag diaTvnajaui,^ 
Quas litteras ait Pelasgicas nominari, usos iis esse Linum, Or- 
pheum, Pronapidam, Homeri discipulum, Thymoetam, Thymoetae 
filium, Laomedontis nepotem®). Linum autem reliquisse inter alios 
libros Pelasgicis litteris exaratos etiam de Baccho carmen; praeter 
eum etiam Thymoetam Orphei aequalem, qui in Libyam profectus 
Nysae dei facinora ab ipsis incolis compererit, composuisse carmen, 
qiiod Phrygium nominetur, ^aQ/aixoig Tjj tb diaXixTco xai roig yQdfi- 
fioai xQrjadf^eyoy^. Atque huius pervetusti carminis argumentum pro- 
posuit Scytobrachio, ut diserte Diodorus c. 68 § i testatur, qui pergit : 
^ipr^al d^ oiy^ (sc. QvfioiTrjg ev Tjj 0Qvyia dvof,ia^o(.i{yri Tioii^aei) '^) , 

En tenemus antiquos poetas et mythographos , quos, quoniam 
numquam vixerunt, cum recentissimis illis »Libycis« fabulis plane 
consentire optime quivis potuit affirmare. Tales igitur sunt dQ/atoi 
noirjTal xai f^v&oXdyoi, quorum poemata attulit doctissimus ille 
Dionysius Scytobrachio 1 Itaque verus est aemulus Euhemeri eo 
quod deos sicut homines fingit et omnia mirabilia, quae cecinerant 
poetae antiqui et pii Graeci reh*giose putaverant, ad vitae communis 
rationes detorquet et debilitat, sed etiam non male Hegesianactem^) 
Alexandrinum e Troade, qui librum de bello Trojano sub nomine 
Cephalonis Gergithi scripsit, Dionysius imitatus est eo quod au- 
dacter somniorum suorum digna attulit testimonia antiquitate et 
raritate venerabilissima. Itaque non doctum se Scytobrachio 
praebet grammaticum, sed scriptorem historiuncularum, quales inde 
ab Euhemeri aetate usque ad Dictyn et Darem semper scriptae 
sunt et libenter lectitatae. Diodorus nimirum ei ad verbum credi- 
dit sicut Euhemero, cuius commenta de Panchaea insula (1. V. 
c. 41 — 46) fideliter refert^). Neque ei soli contigit, ariolationes 

®) Consulto omisi, quae §§ 2 et 3 capitis 67 1. III leguntur. Censeo enim, 
has paragraphos a Diodoro esse interpolatas. Vide quod infra c - 11 de eis 
disseremus. 

■^) lam Carolus Mtlller ita se rem habere cognovit; v, fragni. histor. graec. 
vol. II. p. 6 sq. notam ♦♦♦♦. Sed concludere omisit quod necessario sequitur. 

®) V. Athenaeum IX. p. 393 d : 6 ^k KnfaX((aVog iniyQccffOfisvti Tgmxa 
avv&e\g' *JIyrjaiava^ 6 l/iXe^av^gevg. Hoc uno loco nomen Ks(f«X{o)V scribitur, 
omnibus aliis Ke(faX(ov : v. Caroli Maller fragm. hist. graec. vol. III. p. 6S sqq. 

®) V. Rohde: Der griechische Roman p. 231. 



— lO — 

putare veram historiam, cum velut Dionysius Halicarnassensis non 
minus Cephaloni illi Gergithio confisus sit, quam Siculus Thymoetae. 

At nonne nisus Suetoni testimonio (de grammaticis VII) mihi 
obvertes, Dionysium Scytobrachionem fuisse doctum grammaticum 
Alexandrinum Antoni Gniphonis fortasse praeceptorem ^®), ergo cogi- 
tari non posse, eum talia peccasse ? Professus sit grammaticam : 
quid in ea praestiterit , neque testatur quisquam neque uUi fonti 
potius credamus, quam ipsis eius reliquiis. 

Atque quo diutius eas perpendo, eo magis mihi videtur dubium, 
an non iure habeatur Scytobrachio doctus grammaticus. Nam ex 
scholio ad F. 40, quod ex parte in codice A, integrum ab uno 
Eustathio servatum nos docet, secundum Scytobrachionem Helenam 
Paridi peperisse filium Dardanum, atque ab eo post F. 46 versum 
positum esse: ^Mridi ti yo^ivaaiv olaiy ((piaaaad-ai (fiXov vt6v<< 
(cf. I, 455)^^), suspicari non licet Dionysium docte Homerum 
tractasse, propterea quod veri est simile, hoc fragmentum ad 
eius opus respicere, quod Diodorus III. 66. 6 »ra AaTa Tby 'IXiaxdv 
n6Xef.ioy iiQay&ivTa^ dicit, neque iniquum videtur nos censere, hoc 
opus non alius fuisse generis atque eius librum de Baccho, quo- 
cum una Diodorus illud commemorat. Atque si tandem de eo 
Athenaeum (XII. 515 d, e) inspicimus et legimus haec: . . . »€&^ 
laTOQH Sdvd^og 6 ^vdbg rj 6 Tag iig avTbv dva(peQOfj.iyag laTOQiopg 
avyyeyQa(fc6g^ Jioyvaiog b ^xvTofiQa/Ja)y, (hg AQTifKoy (f>r^a)v Kaaavd^evg 
ev Tcr neQl dvay(oy^g (lonsius; avvayioyfjg cod.) ^ijiUtov ,«. admodum 
dubitari fas est, num iure Udalricus de Wilamowitz ^^) contenderit. 
Xanthi Lydiaca a Dionysio in usum doctorum esse excerpta. 
Athenaeus enim, cum Xanthum laudaret, ratus, occasionem se esse 



^^) »M. Antonius Gnipho . . . institutusque (Alexandriae quidem , ut aliqui 
tradunt, in contubemio Dionysi Scytobrachionis ; quod equjdem non temere crediderim, 
cum temporum ratio vix congruat).» 

^^) Fr. Aug. Wolf, proleg. ad Homerum p. 194 (in editione Berolinensi 1876 
p. 119 not. 64) — Welcker: epische Cyclus I* p. 81. 

^2) V. Homerische Untersuchungen p. 361. Hermannus Lipsius, qui 
inter alios de Xantho in quaestionibus logographicis (Lipsiae 1885/86) egit, cum 
Xanthi fragmenta contra Fridericum G. Welcker defenderet, Artemonem errasse 
sibi videtur persuasisse. Prorsus cum viro illo docto facio in iudicandis Xanthi 
fragmentis, sed Artemonis notam haud velim abici. 



— II — 

nactum doctrinae ostendendae, adnexuit quod apud Artemonem 
legerat de libris Xantho a Dionysio subditis. Sed pro certo et 
explorato minime habendum est> Athenaeum de eodem libro 
dicere, de quo Artemon disseruit. Hoc erat demonstrandum. 
Nam cogitari certe etiam hoc potest, Scytobrachionem historiun- 
culas.Lydias scripsisse (fortasse »Ta xara rbv ^JXiaxbr n6Uf40i^ 
nQa/&euTa€, quae Diodorus III. 66. 6 inter Dionysi libros enumi^at) 
eadem ratione et consilio usum, quibus in Libycis de Baccho 
fabulis enarrandis, et testem attulisse Xanthum, sicut in illis 
Thymoetam, et ita revera falsa subdidisse Xantho. Nam de ipsa 
re dubitatio esse non potest, cum testetur Artemon Casandreus, 
qui in ceteris fragmentis se bonum et fidum grammaticum 
praestat ^^). 

Postquam vidimus, Dionysium docti quidquam praestitisse 
nusquam tradi, sed Diodori verba (III. 66. 5, 6), quibus historiae 
fabularis testimonia ab eo collecta esse viri docti demonstrari 
putabant, longe aliter intelligenda esse, num quis etiam nunc 
Eduardo Schwartz adstipuletur , eundem illum Euhemeri et Hege- 
sianactis aemulum summa fide et formicae diligentia praeclarissimas 
illas doctrinae copias conrasisse, quas in scholiis Apollonianis in- 
primis admiramur, praesertim cum ex certis Scytobrachionis frag- 
mentis infra demonstraturi simus, eadem ratione eum usum esse 
in Argonautarum fabulis referendis, qua in Libycis illis de Libero 
patre? Sed etiamsi illud gravissimum Eduardi Schwartz argumen- 
tum, in quo totum conjecturarum aedificium fundavit, corruit, tamen 
restat alterum, quo fortasse, qui eius sententias defendat, utatur. 
Contendit enim, omnia, quae Diodorus libri IV capitibus 40 — 56 
de Argonautis tradit, ex Dionysio manasse. Quam sententiam ut 
refutemus, necesse est, accuratius illa capita perlustremus. Ex eis 
igitur fragmentis, quorum auctor diserte Scytobrachio appellatur, 
progressi videamus, quid illi debeat Diodorus, quid aliis. 

Scholiasta ad Apollonium I. 1289 et Apollodorus p. 29 
1. 28 (Hercher) testantur, secundum Scytobrachionem Herculem 
non modo usque ad finem Argonautarum expeditionis sodalem 
fuisse, sed etiam ducem. Idem refert Diodorus IV. 41 § 3. s. f. 



\ 



^3) cf. Carolum Miiller fragm. histor. graec. vol. I p. XXI. 






— 12 — 

Sed plura hoc testimonio usi Dionysio attribuere possumus. Capitis 
enim 53 § 4 sqq. , ubi Argonautarum expeditione usque ad finem 
enarrata traditur, Herculem persuasisse Argonautis, ut societatem 
inirent, et in expeditionis memoriam ludos Olympios constituerent, 
Hercules eorum princeps est, ita ut etiam in huius loci fonte 
Herculem Argonautarum ducem fuisse suspicemur. Quod ad- 
modum probatur verbis § 6 his : ^didt di Ttjy naQa ToTg Itiqyovai^Taig 
ytvofA.ivriv dnoSoyriv adTOv xara T^^y OTQaTeiav ov (.UTQUog Sd^aa&evTog^^ 
xtX. Itaque apparet, hanc fabulam, quae nullo alio loco comme- 
moratuj, (c. 53 § 4 — 7) ad Dionysium pertinere. Neque aliter 
iudicari potest de c. 54 § 6 fine, ubi refertur, Medeam liberis 
interfectis Corintho Thebas fugisse ad Herculem: ^to^tov yaQ 
fuaiTijv yeyoydTa tCjv dfxoXoyiCjv iv K6Xyoig iniyyyikd-ai /Sofj&ijaeiv avTfj 
naQaanovdov/iievTj.i: Nam e rerum natura est, expeditionis ducem 
testem esse et custodem societatis, quam sodalis aliquis init. 
Revera autem apud Dionysium Herculem in Colchis fuisse ineaiTfjv 
T&v df,ioXoyiwv, quas Medea cum lasone pacta est, indicare videtur 
Apolloni scholiasta ad I. 1289, quidicit: y>Jiovi^aiog 3e 6 MvTiXrjvaTog 
, . . fffjai . . . Tdv jJQ(joa (sc. Herculem) . . . [Iv'] Toig neQi 
Mi^Setav avinnenQa/Jvat TM^Idaovi.z Ad eundem auctorem nimirum 
■ spectat c. 55 § 4. Quod autem c. 46 § 4 non diserte dicitur, 
Herculem testem fuisse societatis a Medea et lasone in Colchis 
initae, non demonstrat, hunc locum a Scytobrachione alienum 
esse, sed potius neglegenter Diodorus, sicut saepe^*), excerpsisse 
existimandus est. 

Cum vero Herculem Argonautarum ducem fuisse . et magnam 
ab expeditione gloriam reportasse Scytobrachio finxerit, veri videtur 
simillimum, ex huius auctoritate Diodorum narrare, Herculem cum 
Argonautis in Colchos profectum Hesionam liberasse atque inde 
reversum Troiam oppugnasse, ut perfidum Laomedontem puniret. 
Et quamquam diserte non traditur, Scytobrachionem ita narrasse, 
tamen constat quidem scholiasta Apolloni (IV. 1153 = Diodori c. 49 
§ i) teste, apud eum Argonautas Aeeta proelio victo (schoL' Ap. 
Rh. IV. 223, 228, Diodor. 48, 4) eadem, qua venerint, via rediisse 
per Bosporum. 



**) Exempla postea satis multa afferemus. 



— 13 - 

Sicut scholiasta ad Apollonium III. 200, qui Dionysium laudat, 
Diodorus c. 45 refert, Aeetam, Solis filium, Colchorum regem ex 
Hecata, fratris sui filia, fera venatrice et crudeli venefica, quae 
Perseum patrem, Taurorum regem, venenis interfecisset, filias 
procreasse Circen et Medeam, quarum Circe venenis parandis ipsam 
matrem anteisset. Cum Diodori c. 46 § i Hecata, Medeae mater, 
Aeetae coniux appelletur sicut ab uno Dionysio (v. schol. Apollon. 
Rh. III. 242), etiam hoc ad Scytobrachionem pertinere apparet 
atque statuendum est, Dionysium narrasse, crudelem Hecatam, quae 
antea Taurorum regina omnes hospites mactari iusstsset (v. Diodor. 
45 § 2 cf. 44 § 7 in media narratione, quae certe ex Scytobrachione 
fluxit) etiam Aeetae persuasisse, ut omnes hospites, qui ad Colchos 
venirent, necaret ; Medeam autem quamvis malarum artium peritam 
tamen mitem, cum studuisset, ut hospitum vitas servaret, patri 
suspectam aufugisse in Solis templum ad mare situm , ibique post- 
quam cum Argonautis, qui tum temporis advenissent, communi- 
cavisset, hospites a patre trucidari, foedere cum lasone concluso 
Argonautas ad aureum vellus duxisse. Quo concesso nemo 
dubitabit etiam capitis 40 § 4 Dionysio tribuere, ubi exponitur, 
expeditionem in Colchos ad aureum Kvellus reportandum propterea 
imprimis fuisse perdifficilem , quod tum feri barbari circa Pontum 
habitantes hospites interficere soliti essent. Idem vero '^eyoxToyiug 
apud Colchos mos commemoratur capitis 47 § 5- Narratur enim, 
Crium, Phrixi paedagogum, diis esse immolatum eiusque pellem 
templi parieti affixam esse »xarcic n v6f.uf,iovt , quod aliud nihil 
esse posse elucet nisi lex hospites mactandi. Recte autem nos 
hunc locum ad Dionysiiim retulisse probat Apolloni scholiasta, 
qui apud illum scriptorem Phrixi arietem non arietem fuisse, 
sed paedagogum »Crium« nominatum (schol.Apollon.Rh.il. 1144, 
I. 256, IV. 119, 177) testatur. Quod autem Phrixus, quamvis c&ptus 
hospes, tamen, cum Scytharum rex, Aeetae gener, eum adamaverit, non 
immolatus est, itidem ad Scytobrachionem pertinere cum appareat, 
vel c. 45 § 4 initium ex eo manasse sequitur, ubi Circen Scytharum 
regi in matrimonium datam esse legitur. Necessario autem c. 47 
etiam § 6 Dibnysio adscribendam esse nemo neget: Aeetes enim, 
cum ei oraculum datum sit, diem supremum eum esse obiturum 
Crii pelle ab hospitibus rapto , pellem eius auro obtegi et in 



— 14 — 

niunito templo custodiri iubet. lam facile cognoscitur, etiam 
caput 48 ex Scytobrachione esse derivatum, utpote quod arte cum 
capitis 46 § 5 cohaereat et custodes aureati pellis commemoret. 
In hoc etiam oraculum Aeetae datum pelle rapta evenisse narratur, 
cum Aeetes in pugna contra Argonautas commissa, qua Colchos 
victos esse Scytobrachio ApoUoni scholiasta (IV. 223, 228) teste 
dixit, interficeretur. Certa Dionysi vestigia praebent etiam capitis 50 
§ 6 et capitis 54 § 5. Hic enim Circe Medeae soror, illic praeterea 
Hecata eius mater appellatur, sicut Scytobrachio finxerat (v. schol. 
Apollon. Rh. III. 200 = Diodor c. 45 §§ 1—3). Atque capita 50 — 52, 
ubi fuse et ornate explicatur, quomodo Pelias, qui lasonis parentes 
et fratrem necaverit, Medeae dolo a suis ipsius filiabus interemptus 
sit, optime inter se cohaerent, et capitis 54 §§ i — 5 et 7, quippe 
quae narrent, cur Medea Corintho Thebas fugerit, flagitantur a 
§ 7 fine, quem ex Dionysio manasse supra demonstravimus ; itaque 
etiam haec ad Scytobrachionem referantur necesse est. 

Num de Phinidis narrationem (43, 44) Diodorus Scytobrachioni 
debeat, dubitabit fortasse, qui scholium ad Apollon. Rh. II. 207 
p. 400, 1. 19 — 28 ex Dionysio fluxisse sibi persuaserit. Sed qui 
accuratius scholium perlegerit , * cognoscet, fabulam non semel sed 
bis narrari: Primo enim loco refertur, Phineum interfectum esse 
ab Hercule, qui ab eius filiis audivisset, patrem eos a noverca 
Scythica calumniatos eiecisse. Tum inde a verbis: ^ytyovH de rov 
<DtyiU)g« (1. 23 sqq.) aliter eadem traduntur: senem quemdam Phinei 
apud Herculem exstitisse accusatorem atque heroem domum 
Phinidas reduxisse, postquam eos innocentes esse quaestione facta 
cognovisset ; tum vero Phineum, cum alterum filium in mare abicere 
voluisset, ab eo esse interfectum. Ne autem quis obvertat, eadem 
primum brevius, tum latius expHcari : nam in hac narratione a sene, 
in illa ab ipsis Phinidis Hercules Phinei scelera comperit. Itaque 
in schoh*o illo duas fabulae formas servatas esse statuendum est, 
quarum secundae (1. 23 sqq.) auctor a scriba per errorem omissus 
est. Primae autem narrationi Dionysi nonien praescriptum est, 
neque quisquam neget, eandem a Diodoro descriptam esse^^). 



^^) Hoc niihi benigne demonstravit Ud. de Wilamowitz praeceptor meus. 



— 15 — 

Postquam quid fere Dionysio tribuendum sit, certis testimoniis 
nisi et caute ex iis progressi intelleximus, iamiam elucet, haud aliter 
de Dionysi libris, quos de Argonautis scripsit, iudicandum esse, 
atque de Libycis, quas vocat, fabulis Liberi patris. Non enim 
refert Argonautarum fabulas a populo inventas et carminibus con- 
stitutas, quas modo ad communis vitae rationem detraxisse putatur, 
sed ipse poetae jure usus sive fabulas antiquitus notas immutat 
sive prprsus novas comminiscitur. Finxit enim e. gr. Dionysius 
sine dubio — nam nemo praeter eum ita tradidit — Phrixum 
servatum esse a Scytharum rege, Aeetae genero, qui amore pulchri 
pueri incensus eum a Colchis tuitus esset, et in Scythiam ab eo 
ductum regnum accepisse. Atque quis umquam praeter Dionysium 
narravit, Medeam, quae vix suos ipsius liberos necavisset, Thebas 
prpfectam Herculem invenisse inter liberorum cadavera, quos ipse 
insania perturbatus interemisset ? 

Melius vero, si accuratius perlustraveris Dionysi Argonauticorum 
epitomam, quam Diodorus servavit, cognosces, poetam Scyto- 
brachionem etiam in Argonauticis esse voluisse, non mythographum. 
Nam etiam fabulas iam antea constitutas nonnullis additis aut 
amplificatis commutat atque novas reddit. Quae dixi, exemplis 
illustrabo. Dionysius fere ad vulgarem fabulam (v. bibl. II. 5. 9) 
narravit, quam ob causam Hesiona exposita esset et quomodo 
Hercules eam monstro marino interfecto liberavisset^^). Sed Hesiona, 
quae secundum Apollodorum ab Apolline ad sacrificium destinata 
est, apud Dionysium sorte inter puellas eligitur. Praeterea iam 
Otto Sieroka p. 21 animadvertit, Scytobrachionem libere invenisse, 
Hesionam ipsam praeter equas a Laomedonte Herculi datam esse, 
postquam ipsa et gratia et timore mota professa esset, se heroem 
esse secuturam. Ut aliud exemplum proferam , lasonis mater^'') 



^®) Hyginus fab. 89 non paucas Scytobrachionis lacinias servavit. Ad Scyto- 
bracbionem mihi pertinere videntur etiam haec Hygini verba: »cum complures 
(sc. virgines a ceto) consumptae ess^pt et Hesiones sors exisset et petris religata 
esset« ... 

^"^) ApoUodorus p. 27, I. 7 lasonis matrem Polymedam nominat. Quod 
nomen ortum videtur contaminatione nominis liXxifA. ^drj^ quod schol. ApoU. Rh. I. 45 
e Pherecyde tradit et in Hygini fab. 13 legitur, et nominis IIoXv(fr}f.ir) y quod idem 
scholiasta ex Herodoro adnotat. 



f 



^ 



— i6 ~ 

secundum vulgatam fabulam, quam tradit Apollodorus p. 35 
1. 26 sqq. , suspendio, ut decet mulierem, vitam finit, Scytobrachio 
autem dicit, eam ^xaracpvyovaay . . . M r^v iarlav rov /SaaiXuog 
yai xaTaQaaajiityrjy na&ety avrbv It^ia tvjv dae/3i]jiidT(oy, l^icpei 7iaTd'^aaay 
tavTijg t6 aTfjd-og ^Qcotx^g xaTaaiQeipai Tdy /Sioy^ (Diod. IV. 50. 2). 
Fabulam de Peliae morte a Dionysio belle exornatam esse etiam 
in Diodori excerpto facile sentis. Ac vide, quo modo rem egerit. 
Medeam enim, quae fortasse etiam in Euripidis Peliadibus Dianae 
sacerdos erat^®), vetulo ariete in agnum converso Peliae filiabus per- 
suasisse, ut patrem mactarent, iam diu constabat; apud Dionysium 
praeterea senilem speciem femineis artibus sibi induit et primum se 
senibus iuventutem reddere posse eo demonstrat quod ipsa iuvenescit. 
Aliud exemplum exhibet narratio Medeae facinoris in lasonis liberos 
commissi. Recte enim Eduardus Schwartz (p. 5 — 8) observavit, 
Dionysium presse Euripidis Medeam secutum paucos locos correxisse 
videri, ut melior aptiorque restitueretur rerum connexus. Ipsum 
Dionysium ita Euripidis fabulae argumentum flexisse, me non 
temere puto suspicari, cum revera eum fabulas, quas suo usui 
adaptaret, mutasse ostenderimus. Nam causarum, quibus vir ille 
doctus commotus Dionysi narrationem ad Neophronem pertinere 
censuit, altera haud minore iure pro Dionysio proferri potest, quam 
pro Neophrone, altera non cogit : nam non lasonis mors voluntaria, 
ut Eduardus Schwartz dicit, Neophroni proprium est, sed suspendio 
lasonem vitam finivisse a poeta illo 'S,evixd)Te^y traditum esse 
scholiasta ad Eur. Med. 1387 adnotat, Diodorus autem ^^ib (rby 
^IAaova),* inquit, ... »*x tov Cfjv eavTdv /LUTaaTfjaaKn. 

Quae cum ita sint, Dionysium in libris, quos scripsit de Ar- 
gonautis, duobus non doctam de hoc fabularum gyro commentationem 
cum notis variorum dedisse apparere puto, sed, utpote quem poetam 
non grammaticum fui.sse ex eius de Baccho opere cognoverimus, 
historiunculam protulisse, qua delectaret lectores. Cum autem non 
fabulas referre aut interpretari voluerit, sed exarare id quod nos 
>)(C dicimus »Roman« , cuius argumentum aequalium more ex historia ^^ 



^^) V. C. Robert: Archaologische Zeitung 1875; Udalr. de Wilamowitz in 
Hermae vol. XV p. 485 not. i contra Ed. Schwartz, qui Roberti sententiam in 
di^ertatione p. 9 sq. refellere studuerat, eam defendit. 



4^ 



T; 



— 17 — 

fabulari hausit, atg ue cum hom ines, non populi heroes^aut mirabilial U^ 
monstra describere voluerit, non nimis vituperemus, quae Dionysius 1 
finxit, ne Crium quidem Phrixi paedagogum. l 

Sin vero haec concesseris, haud te dubitaturum esse spero, 
quin Diodorus aliunde intercalaverit in Dionysi excerptum, quae 
in eo inveniuntur ab eius Argonautarum historia aliena. Quae 
investigemus et unde fluxerint quaeramus iamiam necesse est. 

Inde a capitis 41 § 3 narratio bene continuatur, tum vero 
interrumpitur verbis his: »t^i' di vaiiv lAQyvo nQogayoQivd-ijvai xara 
fiev Tivag twv f^v&oyQdipwv dnd tov Td axutpog dLQ/^iTiKTOvifiaavTog 
ZiQyov xai avjnnXei^aavTog ivexa tov d-eQane^deiv del ra novo€vTa ineQrj 
TTig vewg^ (bg S^ evioi Xeyovaiv dnd Tijg neQi Td Tayog vneQfioX^g, (bg 
av tCjv dQ/akov dQybv t6 Tayi) nQogayoQev6vTcov.« Tenemus vero 
mythographorum , quos affert, partem quidem. Vide enim biblio- 
thecam p, 27, 1. 27 sq. et scholium ApoUon. Rh. I. 4; utrumque 
veriloquium legitur apud Hyginum de astron. II. 37. Verba autem, 
quae exscripsi a Dionysio revera esse aliena concedet, qui legerit 
(41 § i), apud illum lasonem ipsum navem aedificasse. Ne apto 
quidem loco Diodorus adnotationem illam intercalavit, cum § 2 
heroes, quorum nonnulla nomina appellantur, convenire narraverit et 
statim post verba, quae ipse aliunde addidit, pergat, illos heroes 
ducem creasse Herculem. 

Tum capitis 44 § 4 aperta Diodori interpolatio legitur, quam 
ipse indicat gestiens docta adnotatione, qualem addidisse sibi videtur. 
Mythographi hoc loco laudati iidem sunt, quos antea (41 § 3) 
commemoraverat ; nam, quae affert, itidem leguntur in bibliotheca 
p. 30, 1. 14 sq. atque in scholio ad ApoUon. 11. 178 ^®). 

Apollodori bibl. p. 30, schol. Apollon. p. 399, 

Diodor. 44 § 4. , ,^ ^^^ , o ^^^ 

^^ o -r 1. 14 sqq. 1. o sqq. 

ovx dyvotJti Sk Siort xal nrjQtod^vaC (paOiv nriQ(oS-rjra$ ^k avrov (sc. 

Ttvkg T(ov fivd-oygd^poiv avTOV (sc. tov ^ivia) . . . tov <Pi,via) . . . 2o(poxXrjg 

TV(pl(ad^vaC (paat Tovg ol Sk vno Boq^ov^^)^ oti dk oti Tovg tx KXtonaTQag 

4»vveCdag vno toD nuTQog, neia&elg Ty fxrjTQvt^ Tovg vlovg hv^pX^oaellaQd-ivtov 

xal Tov fptvia Trjg ofioCag idCovg hv(pX(oae nalSag, xal KQUfi^ov, neta&elg 

Tvxelv avfKpoqag vno Bo- dtafioXaig ^lSaCag Trig av- 

Qiov, Twv fjirjTQVtdg. 

*^) cf. etiam Hyg. fab. 19. 

2®) verba codicum : xal t(ov *AQyovavT(ov inepta delevi. 
Bethe, Quaestiones. 2 



N 



— i8 — 

De Hercule ab Argonautis relicto infra disseram. Ac post- 
quam Diodorus nonnulla verba de ingenti fabularum varietate 
fecit, verbis: »o^ f^^^y dXXh xai Toi>^ 0iveidag Xfyerai r^v ^aaikeiav 
naQadovreg Tjj fxr^Qi KXeondTQa^ xtX pergit Dionysi historiunculam 
referre. 

C. 48 § 3 Diodorus diserte non dicit, se aliunde intercalare, 
sed res aperta est. Nam apud Dionysium a dracone vellus aureum 
custodiri iam per se vix credibile est et refutatur eo quod in c. 47 
§ 6, quae certe ex Scytobrachione manavit, custodes et moenia, 
non autem draco commemoratur. Praeterea verba 'inaQanXtjaiiog di 
To^iToig — xaTdjSaaiv noi^aaa&aKa (48 § 3) aliena esse a narratione, 
quae praecedit et sequitur, apparet, cum § 2 iam dictiim sit, 
Argonautas custodibus tempH seu interemptis seu fugatis vellus 
adripuisse et quam celerrime ad navem recurrisse. 

Capitis 49 § 7 reperitur c. 32 § 2, quam ex Dionysio non 
esse sumptam aperte demonstrat eius oratio recta (-^lvioi — 
naQaSedAxaaivi)^ cum paragraphi et quae praecedunt et quae 
sequuntur oratione obliqua scriptae sint. 

Capitis 54 § 6, cuius initium est: >^Tiveg de t&v avyyQaipewv 
(paai^ xtX secundum Euripidem refert, quomodo Medea Creontis 
filiam et ipsum regem perdiderit. Sed Diodorum hoc non ex ipso 
poeta sumpsisse, verba demonstrant, quae transscripsi ; itaque, cum 
Apollodorus, quem iam bis cum Diodori »mythographis« consentire 
vidimus, p. 36, 1. 21 — 23 idem tradat, etiam hoc loco Diodorum 
eodem fonte usum esse suspicari licet^^). 

Difficilius est, varios Diodori fontes in capite, quod sequitur, 
55 distinguere. Statim autem cognoscitur, iam § i narrationem 
perturbari. Postquam enim capitis 54 § 7, quae, cum narratio 
bene continuetur et eius finem certe ad Dionysium pertinere supra 
evicerimus, tota Scytobrachioni est attribuenda, Medeam ipsam 
liberos a se interfectos in lunonis templo sepelivisse narratum est, 
hic refertur, Corinthios oraculi iussu Medeae liberorum cadavera 



^^) Etiam bibliothecae loco allato Euripidis Medeae argumentum subesse mani- 
festum est, quamquam neglegenter modo ninXov a Medea Glaucae missum esse 
narrat, Euripides autem v. 11 54 sqq. ninXovg xal ariifavov XQ^^ovv dicit. Simi- 
liter Hyginus in contaminata fabula 25 modo coronam auream commemorat. Recte 
Diodorus : ScoQa, 



— 19 — 

sepelivisse et coluisse sicut heroes. Itaque bis Medeae liberi 
sepeliuntur. Cum autem Diodorus hic non dicat, ubi ab altero ad 
alterum fontem transeat, atque oratio maneat obliqua, conemur, 
quae a Dionysio aliena sunt, eo cognoscere, quod inquirimus, num 
fortasse quidquam cum mythographis consentiat, quos iam ter 
alteri horum Diodori capitum fonti propinquos esse observavimus. 

Neque de lasonis morte (c. 55 § i init.) neque de Thessalo 
Medeae filio servato (55 § 2) in bibliotheca quidquam legitur. Sed 
p. 36, 1. 26 sqq. adnotatur, Medeae infantes, quos Corintho fugiens 
m lunonis templo supplices posuerit, a Corinthiis esse interemptos. 
Cohaeretne fortasse Pythiae oraculum de Medeae liberis Corinthiis 
editum, de quo apud Diodorum c. 55 § i legimus, cum illa caede? 
Atque revera probatur haec suspicio Pausaniae II. 3. § 6 sq. Narrat 
enim, Corinthiorum, qui Medeae infantes necaverint, liberos periisse, 
donec Pythiae iussu illis annua sacrificia instituissent^^). Itaque 
et quod in bibliotheca et quod a Diodoro traditur, Pausanias uno 
tenore refert, ita ut necessario concludendum sit, ex eodem 
fonte Apollodorum, qui dicitur, fabulae initium, finem Diodorum 
sumpsisse. Mythographo igitur illi Diodori fonti, quem iam ter 
repperimus, addicenda sunt etiam verba Diodori inde a: ^raijg Si 
KoQiyd-iovgt (55 § i) usque ad Tirifiwv '^QWixCor a^bvohg &%iofiy,^ Quibus 
verbis demptis Dionysi narratio bene procedit. Non omittam 
diserte monere, quanta levitate Diodorus fontes confuderit et quam 
arte coniunxerit fabulam ex mythographis haustam cum Dionysi 
historiuncula , quae illi est contraria. Addit enim Diodorus ad 
Dionysi epitomam revertens: i^notf^adyTwy 6i r&y KoQiy&liay xb 
nQoaray&iy^ . . . 

Postquam capitis 55 § 3 initio (»o^x dLyyo& — fiyija&fjadfne&a 
xaiQoTg<!i) Diodorus se postea de aliis Thessalorum nominis veri- 
loquiis relaturum esse dixit, secundum Dionysium (vide supra) a 
Medea vesanum Herculem sanatum esse narrat. 

Sed inde a § 5 certe mythographos suos Diodorus exscribit, 
quod iam verba ^ol fiiy (paaiy . . . riyig d'i taroQoi^aiy^ indicant. Nam 



**) Accuratius eadem fabula in scbolio ad Euripidis Medeae versum 297 Par- 
ixienisco auctore refertur. Cf. Udalr. de Wilamowitz : Hermae vol. XV. p. 485 sqq. 



2* 



— 20 — 

Medeam Athenis ex Aegeo fiHum peperisse Medum, ut Diodorus 
55 § 5 ita Apollodorus p. 37, 1. i et Hyginus fabulae 26 initio 
tradunt. Diodorus capitis 56 initio idem repetit et pergit Medeae 
filiique Medi sortes narrare. Hanc autem fabulam a Dionysio esse 
alienam non minus manifestum est, cum hoc loco Persus, quem 
Scytobrachio ab Hecata filia necatum esse narravit (c. 45 § 2 
= schol. Apollon. Rh. III. 200), a Medo interficiatur, quam elucet, 
bibliothecae et Hygini fabulae 27 esse propinquam. Complecti 
autem Diodorum et quod Apollodorus et quod Hyginus refert, 
facile perspicitur: 

Diodor. IV. 56. i : bibl. p. 37, 1. 5 sqq. : 

. . . (faalv avTTjv (sc. Mrj^iirccv) MijSsca cFf iig Kolxovg riXd-ev ayv(o~ 

, , , eig KoXxovg ^iaaio&ijva^. Kara orog xaX xaiaXa^ovaa Air^TTiv vno rov 

6k TOVTOV Tov /Qovov Ati^TTjv Ix TTJg a^sXifoC n^QOov Trjg ^aaiXefag lars- 

^aaiXiCag vno Ta^iXtfov n^gaov ^iatcog qrifiivov 
ixnenTtoxoTa 

XT€tvaaa TOVTOV 

TTjV aQxrjv dvaxTi^aaadai, Ttp naTQl Trjv ^aaiXiCav dnoxaT^aTrjaev, 

Mridov rijg MrjMag {IvsXovTog tov Hyg. fab. 27 : .... Medus re audita 

niQarjfv, Persen interfecit 

^£T« dh TaVTa SwdfJLmg iyxQarrj yevo- regnumque avitum possedit. 
fisvov Tov Mrj^ov 

noXXriv ImX&eTv rijg vn^Q tov HLvtov bibl. p. 37, 1. 4 sqq. : dXI^ ovTog fikv 

^Aalag xaX xaTaax^Tv rriv dn^ ixetvov (sc. v Mrj^og) noXXdiv XQari^aag fiaQ- 
nQoaayoQSvS-eTaav MrjSfav, fiaQiov Trjv v(p* kavTov ;f(0(>av dnaaav 

Mri^Cav ixdXias, xal arQaTSvofjisvog inl 

*Iv6ovg dn^&avs, 

Hyg. 27 s. f. — ex suo nomine terram 

Mediam cognominavit. 

Etiam Medeam Athenis eiectam esse, cum Theseo insidias 
paravisset (Diodor. 55 § 6), legitur itidem in bibliotheca (p. 37, 1. 2). 
Atque eidem auctori Diodorus debere videtur, quae § 6 et 7 de 
Medeae in Asiam fuga narrat; quamquam haec in bibliotheca non 
reperiuntur, tamen similia apud Pausaniam ieguntur eo loco, ubi iam 
supra eodem fonte, quo Diodorus et Apollodorus, eum usum esse 
vidimus, II. 3. § 8 28). 



23) Pausanias varia videtur contaminare. 



-i 



— 21 — 

Denique ne id quidem, quod 55 § 5 de Hippota Creontis filio 
Medeam accusante Diodorus refert, ab Hygini fonte abhorret, cuius 
in fabula 27 Medea timet, ne ille ipsam persequatur^*). 

Omnino vero nescio, quid statuendum sit de Diodori verbis 
^^^ (55 § 4 s. f.): »TotJ (S* EdQvad^^cog lnixtii.dvov roTg nQoardy" 
./.laaiy, dnoyvovaav rrjy xarci rb naQhv la toiStov fioij&eiav xaTagwytTv 
elg lA&ijvag n^bg Alyia Tdv navdiovog.^ Non enim mihi possum 
persuadere, Scytobrachionem sic narrasse, cum ex tota eius 
historiunculae ratione et consilio iure mihi suspicari videar, 
aut Medeam ab Hercule auxilium impetrasse aut a iusto heroe 
tnulierem liberorum suorum sanguine sparsam repudiatam esse, 
quippe quae iustam quidem ab lasone ultionem ceperit, sed nimis 
crudele sceius commiserit. Sin autem illud enuntiatum ad Diony- 
sium non pertinet, non possum non conicere; ab ipso Diodoro id 
€sse fictum, ut ad vulgatas mythographorum fabulas transitum 
faceret, sicut c. 55 § 2 initio. 

Statim aliud exemplum offertur, quo docemur, Diodorum talia 

saepius et consuito peccasse. Acasto enim lasonem lolci regnum 

tradidisse c. 53 § i (cf. c. 55 § 2) narratur, Peliae filio eiusdem, 

qui cum filiis ex natura orbus esset, timuisse dicitur c. 40 § 3, ne 

Aeso frater cum lasone ipsum regno privaret. Res difficiiis est 

diiudicatu, cum nullus trium iocorum per se offensionem. praebeat. 

^ At etiamsi Acasti mentionem a Scytobrachione non abiudicamus, 

tamen suspecta est: nam videmus, omnino nihil eum efficere, cum 

53 § I regnum accipiat et 55 § 2 moriatur. Fac autem, Dionysium 

revera Peliam filiis orbum finxisse (40 § 3) : omnia bene explicantur. 

Hac enim de causa Pelias lasonem in Colchos mittit (40 § 3), hac 

<le causa lasonis parentes et fratrem interimit (50 § i), hac de 

causa ut sibi iuventus reddatur optat (5 1 § 4 sq.). Immo poscendum 

est, a Dionysio Acastum non esse commemoratum. Quomodo 

cnim narrare potuit, lasonem bene consuluisse Peliae filiabus et 

eas in matrimonium nobilissimis heroibus edidisse, si dixisset, 

Acastum non modo earum fratrem esse sed etiam patrium 

regnumaccepisse? Praeterea Acasti mentio prorsus supervacanea 



**) Eduardus Schwartz de Dionysio Sc. p. 9 ad Carcinum Diodori de Hippota 
locum respicere putat. 



— 22 — 

et molesta est c. 55 § 2, ubi celeriter diem supremum obit, ut 
Thessalus lasonis et Medeae filius circa decem annos natus (1 v. c. 54 
§1) regnum possit suscipere. Itaque statui necessarium videtur^ 
Dionysium sicut Euripidem in Peliadibus **) Peliam filiis masculis 
e natura orbum dixisse, Diodorum autem, ne nimis de vulgata 
omnibusque nota fabulari historia narrationem suam deflecteret^ 
ipsum addidisse clarissimi Acasti mentionem*®). 

Similiter Diodorus rem egit c. 45 § 4 sq. Ubi narrat, Circeft 
Medeae sororem Scytharum rege marito interfecto ipsam tam crude- 
liter regnasse, ut a populo expulsa esset ; tum vero fugisse et secundum* 
nonnullos mythographos in Oceano insulam domicilium elegisse aut 
secundum nonnullos historicos in Circaeo Italiae promuntorio habi- 
tasse. De variis his sententiis, quas nemo, qui me recte disputasse 
concedit, ad Dionysium referat, vide quod Eduardus Schwartz. 
p. II sq. dixit. Nos vero quaeramus, utrum Diodorus in Circae 
sorte referenda Scytobrachionem secutus esse censendus sit, nec 
ne. Ac primum miramur, prorsus idem hoc loco de Circa narrari, 
quod de Hecata matre 45 § 2, 3 (= schol. ApoUon. Rh. III. 200) 
legimus. Tum vero c. 47 § 5, 6, quae quin ad Dionysium pertineant 
dubitari nequit Ccf. schol. Apolion. Rh, I. 256 etc, et quae supra 
disseruimus), exhibent, Scytharum regem, Aeetae generum, Phrixum 
amasse et ei ut filio regnum reliquisse. Itaque multa disputemus 
non necesse. Diodorus ut Circen in eas regiones transportet, ubi 
habitasse vulgo credebatur, repetit quod de Hecata secundum Dio- 
nysium vix protulerat. 

Restat caput 47. Quae initio de Phrixi in Colchos mirabilf 
itinere et de aureo ariete immolato narrantur, et a Dionysi historia 
(§ 5» 6, cf. schol. Apollon. Rh. I. 256 etc) prorsus abhorrent et 
referuntur etiam ab Apollodoro (p. 21, I. 3 — 25) fusius quidem sed 



^^) Moses Chorenensis: «masculaeque prolis defectu«f , frg. Eurip, p. 163. 
Nauck. 

**) Secundum Apollodonim Acastus lasonem et Medeam eicit (p. 36, 1. 14).. 
Eandem fabulae formam Euripidis Medeae versus 9 sq. indicare videntur. Ceterum 
miro sane casu factum est, ut in Hygini fabula 24, quae non pauca Dionysi frustula 
cum aliis commiscet, sicut apud Diodorum legatur : . . . »Iason . . . regia est potitus 
Acastoque Peliae filio fratri Peliadum, quod secum Colchos iverat, regnum paternum 
tradidit.« 



- 23 — 

haud aliter^T), Itaque hoc loco mythographos suos Diodorus 
secutus est. Sed inde a verbis »dta dij ravTog tA^ akiag^ Dionysi 
vestigia deprehenduntur : commemorantur enim velieris custodes 
Tauri et ^ivoxrovla^ quae a vuigata fabula aliena Dionysius in- 
duxerat (v. c. 48 § i et § 4; c. 46 § i sqq.). Scytobrachio 
autem non narravit, Aeetam demum post oraculum sibi de veliere 
editum omnes hospites mactari iussisse, sed Hecatam iam ante Phrixi 
Criique adventum marito persuasisse, ut illud iussum daret, et Crium 
ipsum iam ut hospitem secundum legem mactatum, Phrixum autem 
solum a Scytharum rege servatum esse. Itaque Diodorus etiam 
hoc loco varia videtur permiscuisse, Paragrapho autem 3 ipsum 
historicum satis ineptas taurorum flammas spirantium et draconis 
di&nvov interpretationes fuse proferre puto , Dionysi argutiis 
usum^®). 

Denique fabulae, quae Phrixum Hellamque iter per aerem in 
ariete aureo fecisse refert, duas interpretationes addit, quarum 
utraque in scholio ad Apollon. Rh. I. 256 invenitur, altera ex 
Dionysi de Argonautis libro secundo petita est. Itaque statuen- 
dum est, Diodorum iam usum esse libro et eodem quidem, quo 
ApoUoni scholiasta, qui inter alia etiam Dionysi fragmenta com- 
plectebatur. Diodorus autem occasione data demum § 5 et 6 c. 47 
refert, quod Scytobrachio de Phrixo et Crio narraverat^®). 



27^ Cf^ etiam Hygini fab. 3 , qui , ut solet , miro modo aliena admiscet. 
Diodorus ea, quae c. 47 § i de Phrixo narrat, eodem fonte quo ApoUodorus 
usus profert addito quasi signo verbo: »f4,vd'oXoyovat«. Ita etiam c. 44 § i 
»uv&oyQtt(povg' dicit tradere, quae adnotat simillima bibliothecae et Apolloni 
scholiis. Confer etiam 41 § 3. Eundem auctorem 54 § 6 »avyyQa(f(a* appellat. 
Ea autem, quae secundum Dionysium de Argonautis scribit «historiamc dicit: 46 § i, 
48 § I ; cf. 40, i; 44, 6; 49, 3; ^4, 3; 45, i. Semel modo in Dionysi epitoma 
verbo utitur » fivS-oXoyoOai* : 49 § 6. 

*^) Dionysius fabulas non interpretatus est: v. supra. Ad Draconem cf. c. 26 
§ 3, quam Agroetae debet (== schol. ApoU. Rh. IV. 1396). 

*®) Diodorus in libro, cui duas illas Phrixi itineris interpretationes debet, non 
plura invenit, quam schol. ApoUon. Rh, I, 256 servavit. Nam Diodori verba »ivioi 
^^ <paai' (§ 5) non narrationem, quam Diodorus dat, inducunt, sed flagitant alteram 
mirabilis arietis interpretationem : »Kqi6v 'PqC^ov jQotp^a ysv^ad^ai xal avfins-' 
TiXevx^vat avrt^ iig KoXxovg.^c 



— 24 — 

Ut ea, quae effecisse mihi videor, breviter repetam, demonstra- 
tum est, Dionysium Mytilenaeum haud recte doctum grammaticum 
esse habitum, sed etiam unum testimonium, quo viri docti nixi 
eum fabularum varietates auctoribus additis coegisse putabant, 
recte intellectum idem docere, quod certa Dionysi fragmenta : eum 
scripsisse non libros, qui viris doctis usui essent, sed ut delectaret 
lectores, fabulas Romanenses. Praeterea cognovimus, Diodorum 
in Argonauticis (c. 40 — 55) praeter Scytobrachionem fonte mytho- 
graphico, qui varias fabularum formas praebuit, esse usum et eodem 
quidem, cuius vestigia in ApoUodori bibliotheca, Apolloni scholiis, 
Hygini fabulis vel genealogiis indagavimus. 



Caput II 

DE DIODORI FABULIS BACCHICIS 



Postquam qualis homo fuerit Dionysius Scytobrachio cogno- 
vimus et, quantum fieri potuit, eruimus, quid de Argonautis narra- 
verit, nemo iam Eduardo Schwartz adstipuletur, Diodori capita inde 
a libri tertii sexagesimo secundo usque ad quintum quarti ex 
Dionysio illo fluxisse, qui non solum de Baccho Libyco novas et 
inauditas fabulas enarraverit, sed copiosa disputatione de Bacchi 
natura, cultu, rebus gestis, quae alii vel populi vel scriptores aliter 
de Baccho tradiderant, docte composuerit^^). Ut autem, quomodo 
res se habeat, intellegamus, primum certis terminis Scytobrachionis 
historiarum fines distinguendi sunt. 

Fingit Dionysius (III. 6y), Thymoetam scripsisse carraen Phry- 
gium nominatum, cuius argumentum se referre dicit, litteris Pelasgicis, 
quas Linus constituerit. Interrumpitur autem de Pelasgicis litteris 
commentatio paragraphis secunda et tertia, quibus de Lini discipulis 
Hercule, Thamyra, Orpheo agitur. Quas itidem ex Scytobrachione 
fluxisse veri non est simile. Nam rudem Herculem inter prae- 
nobilissimos poetas referri non minus nefas est, quam Homeri ap- 
pingi testimonium, quem omnes manibus terunt, hoc loco, ubi 
nemo commemoratur , nisi qui Pelasgicis litteris et pervetusta dia- 
lectu usus libros reliquit vulgo prorsus ignotos. Praeterea sus- 
picionem movent verba haecce § 4: ^^neQi Si ^OQcp^iog Toi5 tqitov 



'®) V. Ed. Schwartz: de Dionysio Scytobrachione p. 46. 



— 26 — 

fiad^tiToH xara fiCQog dpayQayjOfuyy Sray rag nQdL^eig avTOv Sii^iojfjLtvt 
eo magis, cum, quae hic promittuntur, legantur 1. IV. c. 25 § 2 — 4^^). 
Tum verba § 4: "^Tbv S* oHy yiivov cpaai ToXg IltXaayixoig yQd/Lifiaai^ xtX 
respiciunt videlicet ad § i et demptis paragraphis 2 et 3 bene cum 
ea cohaerent. Denique temporum ratio interpolationem manifestam 
reddit^^). Paragrapho enim secunda Hercules et Orpheus Lini dis- 
cipuH nominantur; § 5 autem Thymoetas, Laomedontis nepos, 
Otphei aequalis fuisse dicitur : ergo eum Herculis temporibus vixisse 
concludendum est, Sed hoc sanus nemo contendere potuit, cum 
Herculem cum Laoniedonte, Thymoetae avo, rem habuisse vulgata 
esset fabula^^). 

^^) lam Petnis Wesseling Diodori III. c 67 § 4 cum 1. IV. c. 25 § 2 — 4 
coniunxit. Otto Sieroka 1. 1. p. 9 not. dubitat de hac re et eo pervenit, ut con- 
iceret , Diodorum promissi esse oblitum. Recte autem cognovit vir doctus, 1. IV. 
c. 25 § 2 — 4. ab eis, quae praecedunt et quae sequuntur, alienas esse. Unde Dio- 
dorus I. III. c. 67 § 2, 3 et 1. IV. c. 25 § 2 — 4 hauserit, nescio. 

^*) Suppeditavit mihi hoc argumentum benigne Udalricus de Wilamowitz praceptor. 

^^) Similiter res se habet in Diodori libri I. c. 19. Cuius § 2 — 4 a Diodoro 
in epitoma — nescio cuius — auctoris, quo in rebus Aegyptiis usus est, interpolatas 
esse censeo his de causis: primum enim Nilus c. 19 § 2 Aetus nominatur; quod 
qui excuset, § 4 demum satis stulte Diodorus affirmat, Nilo inter varia nomina etiam 
Aeti fuisse ; deinde Prometheus subito c. 19 § i adest, quamquam antea, ut e. gr, 
Hercules, non commemoratus est; tum Herculem, quem c 17 § 3 narratum est ab 
Osiride imperio praefectura relictum esse, apte quidem Busiridem et Antaeum puni- 
visse fingitur, sed minime apte eum Nilum in ripas remisisse refertur, quia ita de 
Osiridis ipsius gloria detrahitur ; denique enim idem diluvium Nili fluvii bis domatur : 
et ab Hercule et ab Osiride. Qubmodo autem Hercules id effecerit, vix intelligitur, 
quomodo Osiris, dilucide explicatur. Probatur vero mea sententia eo, quod demptis 
et de Aeto fluvio historia et de Nili variis nominibus commentatione non modo 
omnes illae difficultates evanescunt, sed etiam salva alque integra et simplex intel- 
lectuque facilis evadit narratio haec: (c 19 § i) »Tovr(ov (f ovtcov n€Ql taiJTtt, 
Tov NhXov <paai xara ttjv toC ohqCov aOTQOv iniToJirjv, Iv ^ xaiq^ fxdXtOTa 
etfo&e nkriQOva&ai, ^ay^VTa xaTaxXvaat nolXriv Trjs Aiyvnrov, (§ 5) roy cf' ovv 
Oa^Qiv naqayEvofjiivov inl Toifg Trjg AlS-i^onCag OQOvg tov noTafiov i^ dfjKpoTigtov 
reSv fi€Qtiv ^wfiaaiv uvaXa^iTv^ xrX, — Licet cognoscere, cui auctori Diodorns prae- 
claram illam de Aeto flumine narrationem debeat. Plane idem enim ex Ag^roetae 
Libycorum libro III (sic Keil, ty cod. Laurent.) Theon ad ApoIIonii Rhodii II. 
1248 (cf. schol. Theocrit. VII, 76), qui Herodori fabulae interpretationem se- 
quitur, adscripsit. Revera ab Agroeta Nilum nominatum esse ^AetoVi propter titulum 
^Av^vxtt* videtur verisimile. Ceterum Diodorus etiam IV. 26, 3 Agroetae frustulum 
offert (cf. schol. ApoUon. IV. 1396), de -quo infra disseremus. Ceterum Eduardus 



o 






— 27 — 

Tum vero inde a c. 68 — 71 narratio bene procedit, neque 
quidquam invenitur, quod aliunde petitum esse suspicari possit. 
Capitis 73 autem § 3 commemoratis Amazonibus adnotat Diodorus, 
de hac gente se iam antea egisse. Quae commentatio reperitur 
1. III. c. 53—55, quam itidem ex Dionysio se describere ipse testatur. 
Ex eodem aiitem libro, quo Bacchi fabulae Libycae fluxerunt, eam 
derivatam esse iam concluserunt viri docti et recte quidem, ut mihi 
videtur. Nam c. 53 § 4 narratur, Amazones coluisse in Libyae 
parte (c. 53 § i) occidentali fertilissimam (§ 5) insulam in Tritoni- 
de lacu sitam, in quem Trito fluvius influat. Bacchum autem Nysae, 
in uberrima insula, quae a Tritone flumine circumdetur, (68 § 5) 
Amazonibus Libysinque propinquum (71 § 3) educatum esse Scy- 
tobrachio refert. Sed animadvertendum est, in capitibus 53 — 55 
non dici, Amazones Minerva duce Bacchi expeditionum participes 
fuisse ; itaque cum, utrum res, quae his capitibus narrantur ante an 
post Bacchi facinora gesta sint, non perspiciatur, dubium est, quo 
loco libri de Baccho scripti Scytobrachio eas protulerit. Aliud 
argumentum praebent c. 66 § 6 verbahaec: ^oirog (sc. 6 Jiovi&aiog) 
yoLQ T& re neQi rbv /li6vvaov xal rag Ai.i&t,ovag^ irt Si Toi)g lAqyova^^Tag 
xai Ta xara rbv IXiaxdv ndXefiov nqay&ivTa xai noXk (TeQa avvThaxTai, « 
Nam Bacchus et Amazones in hoc Scytobrachionis operum indice 
ita inter se coniunguntur et ceteris titulis opponuntur, ut in eodem 
libro et de Baccho et de Amazonibus actum esse probetur. 

Cohaerent autem cum Amazonum historia arte Atlantiorum 
quas dicit fabulae divinae. Nam capitis 54 § i de bello, quod 
Amazones Atlantiis intulerint, disserens Diodorus dicit : ^naQ^ oTg 6ri 
fivd-oXfyyeiad^ai q)aai rijv t&v d-edv yiveaiv vndQ%ai n^dg ToTg xara rdv 
^Sixlavov T6noig, avjnffiovatg ToTg naQ* "EXXrjai /nv&ol6yoig, neQi &v HaTeQov 
die^i/nev.€ Itaque Diodorum fabulas quas dicit eodem libro legisse 
quo Amazonum historiam veri est simile. Atlantiorum . autem de 
diis fabulae, quas inde a. c. 56 Hbri III profert, prope absunt ab 
iis deorum genealogiis eaque rerum divinarum doctrina, quas Scyto- 
brachio in libro de Baccho exposuit, vel plane sunt eaedem. Nam, 



Schwartz de Dion. Sc. p. 50 potissimum Diodori I. 19, 2 usus est, ut rerum Ae- 
gyptiarum Diodori magnam partem ex Dionysio repeteret. Conruit igitur hoc argu- 
mentum. Atque ipse ab hac coniectura recessit: Mus. Rhen. vol. XL a. 1885. 



— 28 — 

ut omittam, quod omnibus fabulis commune est, Uranum patrem 
esse Rheae et Saturni, qui malus et nefarius (6i§i=7i§2 sqq.) 
Rheam sororem in matrimonium ducit (c. 6i § i = c. 71 § i) 
et lovem procreat (61 § i = 72 § 6) pietate et virtute egregium 
(61 § 4, 5 = 72 § 6), afferam hoc, quod mihi rem conficere videtur. 
Secundum Atlantios narrat Diodorus III. 61 , lovem primum, 
Urani filium, regem Cretae insulae decem filios, quos Curetes 
nominavisset , genuisse ex coniuge Idaea, cuius nomen insulae de- 
disset. Ex Scytobrachionis autem de Baccho libro historicus III. 
71 § 2 refert, Ammonem a Saturno e Libya expulsum in Cretam 
insulam profectum in matrimonium duxisse Cretam, filiam unius 
e Curetis et regem factum insulam, cui antea Idaea nomen fuisset, 
a femina Cretam appellasse. Vides, consentire Atlantiorum, quas 
vocat, fabulas cum Dionysi de Baccho narratione et ita quidem, 
ut altera cum altera coniuncta unam efficiat historiam bene inter 
se comparatam. Itaque non urguenda est discrepantia, quae inter 
c. 61 § 4 sq. et c. 73 § 7 sq. intercedere videtur. Hic enim legitur, 
Titanes Ammoni, qui in Creta habitaverit, bellum intulisse, sed 
victos esse a love et Baccho, qui Ammonem adiuverint. Capite 
61 autem Saturnum cum Titanibus fiHum aggressum a love fugatum 
esse narratur, sed neque Ammonis neque Liberi ulla fit mentio. 
Sed haec discrepantia mihi magis neglegentiam quandam Diodori 
breviter argumentum complexi indicare videtur quam fontem diver- 
sum, praesertim cum e verbis v. 72 § 6 ^rdy di Kq6vop iinovXov 
i/jiy T^v etjyoiay^n suspicari liceat, Saturnum data occasione bellum 
redintegraturum esse. 

Quas ob causas et Atlantiorum fabulas et Amazonum historiam 
in Dionysi de Baccho libro fuisse contendam quasi naQex/Sdattg, 
leviter cum historia ipsa coniunctas. Atque compositionis ratio 
iamiam apparet. Nam iis, quae Atlantios ut suas fabulas referre 
Scytobrachio finxit, historia suppletur, quam fuse de Libero eiusque 
parentibus ipse vel Thymoetas explicavit. Quamquam autem for- 
tasse iam diutius, quam debebamus, de hoc Dionysi libro disseruimus, 
tamen adnotemus, in hunc librum spectare titulum, quem servavit 
Suidas s. v. i>Jiovi&aov xai Idd-rjvdig aTQarid^s:, Nam praeter Bacchum 
multum etiam de Minerva, velut Diodori 1. III. c. 70, traditur, atque 
fuse describitur monstrum Alyig, quod interfecit (§ 4 sq.); inprimis 



— 29 — 

autem titulum libello aptum esse, quem Diodorus excussit, demon- 
strant verba c. 71 § 4 haec: T^Si7]Q7]/niyrjg di rfjg Svydf^ecog^ xal T(by 
/Liiy dydQ^jy aTQUTtjyovyTog /lioy^aovy Twy Si yvyatxOjy Tijy '^yefioyiay 
i/oihrjg l^d-rjy&gi ^*). 

Pauca addenda sunt, Capitis 55 § 8, ubi Samothracam antea 
Samum nominatam esse nonnuUos tradere adnotat, Diodorus ex 
alio fonte inseruit, quo etiam V. 47 usus est; cuius auctor hanc 
notam ex Aristotelis libro 2a(no&Qaxo)y noXiTeia^^) inscripto sumpsit. 
In capitis 56 § 2 Homeri versus S. 200 sq. ab ipso Scytobrachione 
quasi testimonium esse adpicta mihi non possum persuadere, cum 
neque Scytobrachionem in suo de Baccho libro Homerum attulisse 
veri sit simile, neque luno omnino in hoc opusculo commemoretur. 
Atlantiorum autem fabulis occasione usus, quam praebuit BaaiXeia 
71 f^ieydXrj f^i^rjQ Urani filia, Hyperionis uxor, a Dionysio (57 § 3) 
commemorata, Diodorus ex alio fonte capita 58 et 59 de Cybela, 
inseruisse videtur. Nam quamquam Apollinis et Marsyae certamen, 
quod c. 59 § 2 sqq. refertur, Nysae Baccho praesente et Nysaeis 
iudicibus fit, tamen nuUo alio vinculo haec capita cum Scytobrachio- 
nis vel Thymoetae narrationibus cohaerent. Praeterea cum, quantum 
Dionysi commenta cognoscere licet, non inveniantur variae de eodem 
homine sive deo historiae, non hic solus locus aliis causis suspectus 
admitti potest. Denique historicus se capita illa aliunde inserere 
ipse fateri videtur c. 58 § i : HfnaQadidoTai Si Tfig d-eoH Taihrjg xal 
xaTa T^y 0Qvyiay yiyeatg^^ et c. 59 § 8 s. f. i>neQi fiiy oiy firjTQbg 
d^eGJy TOiavTa fivd^oXoyeiTai naqd Te Totg Oqv'^1 (sc. c. 58 et 59) xal 
TOig !dT\ayTioig Toig naqa Tby ^iixlayoy oixovait (scilicet c. 57 § 3 — 8). 

Capitis 61 § 3 initium ad 1. V. c. 64 spectat, quod a Scytro- 
brachione alienum esse apparet. 

Capite 73 § 2 historicus adnotat, secundum nonnullos revera 
Ammonem arietis cornua tulisse ac propterea etiam Bacchum, 
quippe qui eius fuerit filius: adnotatio, quae nihil ad rem facit et 
inepte narrationem turbat, talis, qualem et tum et hodie etiam sine 
auctoribus unus quisque per se facere potest. 



^) Quem locum iam ab Hermanno allatum esse, Godofredus Bernhardy ad 
Suidae locum adnotat. — Fridericus G, Welcker /tiovvOov xnX li^^t^rjvng arqattnv 
duo opera esse coniecit (epischer Cyklus I * p. 77)» 

3R) V. schol. ApoUon. Rh. I. 917, 1. 20 sqq. 



— 30 — 

Postquam, quae ad Dionysi de Baccho libros pertineant, 
quaesivimus et breviter ea significavimus , quae Diodorus aliunde 
intercalavit, denique quaerendus est finis Scytobrachionis historiun- 
cularum. Atque si mittimus Amazones et Atlantiorum fabulas, 
narratio bene procedit inde a Bacchi incunabulis usque ad dei per 
totum orbem terrarum expeditionem, Titanum perniciem, imperium 
mundi iusto pioque lovi traditum, qui regnat »f4i]dey6g ovrog rov 
roXf^^^aayrog di d.ai^eiav dfKfiafitp^fjaai rijg dQxfjg^, Hunc historiae 
esse finem mihi videtur apertum. Bacchus enim non modo cultum 
suum et imperium omnes terras pervagatus ubique constituit, sed 
etiam inimicis ordinis iustitiaeque Titanibus et Saturno devictis 
novus mundi ordo ac magis beatus a love Baccho Minerva conditur 
et in aeternum servatur. 

At contra hanc meam sententiam aperte pugnare videntur Dio- 
dori verba c. 74: »r6y fnev oir nQ&rov /li6vvqov t^ AfifXMvog xal 
lAfiald-iiag yevdfievov rotaiSrag 01 u4ipveg iaroQOvai Inireklaaad^ai uQa^eig. 
rbv di dei^rtQdv (paai^ xrX, quibuscum consentiunt verba c. 6y § 4, ubi 
Scytobrachionis commenta refert : i>rbv ^ olv yiivov (paal roTg IIeXaa~ 
ytxoig yQdfifiaai avvra^dfievov rdg rov nQibrov ^tovi^aov nQd^eig^^ xrX; 
immo caput 74, quod de tribus Bacchis agit, sub finem praebet 
verba: »0£ f.iiv oiv yti^veg neQt Jtovvaov roiavra fiv&oXoyovatvt. 

Sed etiam contra haec tanta argumenta sententiam meam de- 
fendendam esse censeo atque defendi posse. Nam in iis 1. III. capi- 
tibus, quae quin e Dionysio Diodorus sumpserit dubitari non potest, 
praeter c. 67 § 4 nullum vestigium invenitur, ex quo suspicari liceat, 
Liberum Ammonis et Amaltheae filium, qui hic celebratur, trium 
fuisse primum. Immo ne potuit quidem agi in Thymoetae carminis 
argumento, quod se referre dicit Scytobrachio, de alio Baccho atque 
de Libyco, cum diserte c. 67 § 5 narretur, Thymoetam illas veri- 
tates ab ipsis Nysaeis audivisse. Denique num cogitari potest, 
librum, qui trium Bacchorum vitas et facinora exhibuit, inscriptum 
fuisse : »^toviiaov xal !^d-i]vag arQartd^^ ut Suidas, vel i^neQl rbv /lt6vvaov 
xai rdg lifidl^ovag^, ut Diodorus 66 % 6 (cf 52 § 4) tradit? Dionysius 
scripsit de Baccho historiunculam, ut delectaret lectores, sicut Hege- 
sianax et Euhemerus, non disputationem , ut definiret et explicaret 
illius dei ubique culti varias formas ac potestates. Itaque negan- 
dum est, Scytobrachionem tres distinxisse Liberos, et statuendum, 



— 31 — 

illas Diodori 1. III et IV partes, quae de tribus Bacchis agunt, ab hoc 
scriptore esse alienas. Sunt autem imprimis I. III capita a 62 usque 
ad 66 § 3, in quibus neque uUa Scytobrachionis mentio fit, neque ullum 
reperitur verbum illius de Baccho narrationi propinquum. Quibus- 
cum ut admodum quidem coniungeret, quod ex Dionysio excerpsit, 
duabus rationibus usus est Diodorus. Primum enim capite 66 varias 
perlustrat de Bacchi patria sententias, ut Nysa commemorata ad- 
nectat Libycas, quas dicit, fabulas. Tum vero, qua est audacia, 
fingit, Liberum Ammonis et Amaltheae filium, quem Thymoetas 
celebravit, trium fiiisse primum. Observamus igitur idem quod 
supra in Argonauticis, Diodorum summa licentia fabulas inter se 
prorsus diversas commiscere. Capite 74 denique nescio quo auctore 
usus secundum Bacchum Aegyptium, tertium Graecum fuisse breviter 
adnotat ®*). 

Sed ne hic'quidem finem facit de Baccho disserendi; pergit 
iibro IV. Atque huius libri in capitibus 2 — 5 multa repeti, quae 
iam libri III in capitibus 62—66 dicta erant, Eduardus Schwartz 
observavit^'). At nos cum eo ex hac observatione concludere vere- 
mur, fontem subesse eundem capitibus 62 — 66 1. III, atque 1. IV 
capitibus 2—5. Qualem enim fuisse putas auctorem, qui iisdem 
saepe verbis de prorsus diversis rebus egerit? Sunt autem revera 
de Baccho sententiae, quae in libro IV proferuntur, oppositae eis, 
quas in libro III explicavit. Nam in libro IV duo Bacchi distinguun- 
tur: filius lovis et Semelae atque filius lovis et Proserpinae; in 
libri III autem capite 63 tres enumerantur: primus Indicus, secun- 
dus filius lovis et Proserpinae aut Cereris, tertius filius lovis et Seme- 
lae. Accedit quod capita illa libri IV tam stulte sunt confusa,ut Dio- 
dorum ea continuo ex uno fonte descripsisse credi vix pote sit. Itaque 
mihi veri videtur simile, eum ipsum illa conglutinasse ex variis laciniis. 
Quas unde hauserit cum vix sit operae pretium inquirere, pauca 
modo adnotem. Diodorum multa ex libro III repetivisse iam 
Eduardus Schwartz observavit. De capitis 2 1. IV § i — 3, quae 



®8) Ceterum similiter a Cicerone in 1. III de deorum natura plures distinguuntur 
Bacchi, Hercules, loves, alii. Quae ratio inter Ciceronis et Diodori fontes intercedat, 
nescio. 

8'^) Sola 1. IV. c. 2 § 5 e Scytobrachionis excerpto repetita est: cf. III. 73.6. 
De Dionysio Scytobrachione p. 42 sqq. 



— 32 — 

ad verbum paene cum 1. III. c. 64 § 3 — 5 consentiunt, infra dice- 
mus. Liber lovis et Proserpinae filius sicut libri IV. c. 4 § i, ita 
etiam ab Hygino fabula 167 appellatur. Atque hoc animadverte, 
Diodorum, si IV. 4 § 5 adnotat : ^Sif^ijroQa d^ adrdp nQoaayoQiv&^vai 
'kfyovGi Si(k rd narQdg fiey epdg vn&Q^ai roi)g SiSo ^iov^oovgy fjLrfiiQwv Se 
SvoXvfk (sc. Proserpinae et Semelae) videlicet hic auctorem sequi, qui 
unum modo, non duos Liberos agnovit, Reperis idem in Hygini 
fabula 167: »(Liber) Bimater dictus est, quippe quem et Proser- 
pina et Semela peperint« ^®). 

Sed tam graviter sunt Bacchi fabulae apud Diodorum praeci- 
pue in quarto libro perturbatae, ut umquam quemquam hanc farra- 
ginem in singulas partes accurate distributurum esse equidem de- 
sperem. Haec vero pro certo et explorato habeo, Diodorum, qui 
de Baccho dissereret, ex Dionysio solum Libycas, quas dicit, de deo 
fabulas (IIL 6y — 73 demptis c. 67 § 2 — 4 et c. 73 § 2) sumpsisse 
atque ipsum historicum Hbri IV. c. 2 — 5 conflasse variis inspectis 
fontibus, inter quos fortasse vel Hecataeum Teium fuisse Eduardo 
Schwartz concedam^®). 



^) Cf. etiam fabulam de Baccho a Titanibus lacerato, sed miraculo quodam 
iterum nato apud Hyginum fab. 167 cum Diodori III. 62. 6, qui confuse ex physio- 
logorum sententia scribit. 

®*) V. Mus. Rh. vol. XL. a. 1885. Si admodum recte disputavi, Diodori 
capita III. 62 — 66 et IV. i — 5 non meliore iure Hecataeo Teio ab Eduardo Schwartz 
addicta sunt, quam antea Dionysio. 



CAPUT III 

DE TIMAEO ET MATRIDE 



Cum ea, quae Scytobrachioni tribuenda sunt, enucleaverimus, 
lam ad alterum scriptorem transeamus, quo se in libro IV usum esse 
Diodorus ipse fatetur: Timaeum. Nominatim ter laudatur in Hbro 
quarto: IV. 21, 7 de Gigantomachia in Phlegraeis campis commissa; 
IV. 22, 6 de freti Siculi, quo loco Hercules Geryonis boves trans- 
iecerit, latitudine ; IV. 56, 3 de reditu Argonautarum. Inde pedem 
protulit Otto Sieroka, qui de Diodori librorum III et IV fontibus 
sagaciter egit*^), cum recte cognovisset, Diodorum etiam in libro IV 
scribendo Timaeum ipsum adiisse. Nam Carolus Mullenhoff, qui om- 
nium praeclarissime de Timaeo egit, Diodori librum IV neglexit, quia 

*®) Die mythographischen Quellen ftir Diodor's drittes und viertes Buch mit 
besonderer Beillcksichtigung des Dionysios Skytobrachion , untersucht von Dr. Otto 
Sieroka, Gymnasialprogramm von Lyk 1878. Cur Christianus Clasen in dissertatiohe 
Jenensi anni 1883 p. 41 sq. , quae vir ille doctus eruit, repetiverit novis causis non 
additis, haud intellego. Atque miror, quod de Timaeo disseruit, Caroli MtlllenhofF libro 
non inspecto. Holzer, qui scripsit: «Matris, ein Beitrag zur Quellenkritik Diodor*s, 
Gymnasialprogramm , Tubingen 1881«, Ottoni Sieroka adsensus est. Nihil in hac 
quaestione praestitit G. Julius Schneider, qui dissertationem conscripsit de Diodori 
fontibus (I — IV) Berolini 1880, quamquam ex eo, quod ille sibi effecisse videtur, 
eum multa et nova Timaei vestigia in Diodori libro IV deprehendisse facile suspiceris. 
Nam >omnibus,c inquit p. 73, >rebus, quantum in me est, examinatis, videor mihi 
optimo iure negare librum IV ex diversis fontibus manavisse, exscriptus videtur unus 
Timaeus.c Cuius sententiae causas, quas dicit, quicumque legerit, mihi ignoscet, 
qui eas refutare supersedeam. 

Bethe, Quaestiones. 3 



— 34 — 

Christianum G. Heyne secutus, paene totum librum IV ex Dionysio 
manasse putavit*^). Statuit Otto Sieroka, ex ipso Timaeo Diodorum 
sumpsisse libri IV capita 83 — 85 de Eryce, Daphnide, Orione, 
capita 29, 30 de Thespiadibus , capita 21 — 24 de Herculis itinere, 
quod Geryone victo ex Hispania in Graeciam fecit. Capitis autem 
56 § 2 — 6, ubi Timaeus laudatur, non ex illo ipso historico, sed 
e Dionysio, cui Argonautica deberet, transscriptas esse censuit*^). 
At cuicumque persuasi, Scytobrachionem varias fabulas docte 
numquam collegisse, cum viro illo docto non faciet, sed pro certo 
habebit, Diodorum ipsum Timaeum, quem ei in manibus fuisse 
constat, de Argopautarum reditu consuluisse. 

Quod autem ad reditum Herculis ex Hispania attinet, Timaeum 
auctorem esse et capitis 21 § 6, 7, ubi herois Gigantomachia in 
Phlegraeis campis commissa narratur, ipse Diodorus dicit, et 
capitis 22 § 5*®) Otto Sieroka p. 23 bene demonstravit ; atque 
idem observavit, capitis 23 § i et § 4 in Siciliae descriptione 
(V. 3, 4 et 4, 2) repeti, cuius capita priora ex Timaeo manasse 
Carolus Miillenhoff citra omnem dubitationem posuit**). Pauca 
addere possum. Herculem ex Hispania cum Geryonis bubus re- 
versum inter Misenum vel Bajas et Dicaearchiam aggere congesto 
viam efifecisse ut Diodorus c. 22 § 2 narrat, ita di^ alvlyixaTog 
q)Q£C,ti Lycophro, qui de Ulixe Cassandram facit vaticinantem : 

^Baiov d^ dfxeiyjag roii xv^eQpiJTOv T&(pov 
695 xa\ KifjifjiiQCDv inavXa xd/eQOvaiay 

Qdxd-oiai xvfxaivovaav oldfxaTog yjiaiv 

^'Oaaav Te xal "kiovrog dTQanohg jSo&v 

/u)aTbi,g ^OpQifxovg t ilXaog« xtX, 
Timaeum igitur, cum et Diodorum haec capita scribentem ante 
oculos habuisse Otto Sieroka non sine causis suspicatus sit, 
et Lycophronem in rebus Italicis saepius adhibuisse scholia 



^^) Deutsche Altertumskunde I. p. 440, 442. 

*2) V. Sieroka 1. 1. p. 9, 19, 23 sq. 

*8) Cf. Holzer p. 19, notam 9. 

**) Deutsche Altertumskunde I. S. 439 — 447 , Capita i — 4, coUatis schoiio 
Ap. Rh. IV. 965, Plutarchi de Timoleonte c. 8, Ciceronis in Verrem libri IV. c. 48, 
aliis, Timaei esse luculenter probavit, c. 6 ex eodem fonte petitum esse apparet; de 
capite 5 dubitari potest. 



— 35 — 

doceant**), revera illius fabulae auctorem esse nobis eo magis 
persuademus. Quod probatur collata descriptione Aorni lacus 
(22 § i) cum Pseudo-Aristotelis mirabilium auscultationum c. 102, 
quod Carolus Miillenhoff 1. 1. p. 439 Callimachi testimonio apud 
Antigonum Carystium (c. 152 cf. c. 129) nisus e Timaeo excerptum 
esse evicit. 

Fabula de Eryce Veneris et Butae filio, quam Diodorus c. 23 
§ 2 inter duo Timaei frustula tradit, videlicet arte cohaeret cum 
capite 83. Quod demonstratur Servi scholio ad Vergili Aeneidos 
1. I. V. 570: »Eryx Veneris et Butae filius fuit (= Diodor. c. 22 
§ 2 = c. 83 § i), qui occisus ab Hercule (= Piodor. c. 23 § 2) 
monti ex sepultura sua nomen imposuit ; in quo matri fecerat 
templum« (= Diodor. c. 83 § i). Erycis vero fabulam ex eodem 
fonte, ex quo Daphnidis sumpsit, se hausisse Diodorus indicare 
videtur verbis his : ^neQi Si Jdq^vidog xae ^'Eqvxoq neiQaadf^ed-a 
^ieXd^eiy^ (c. 83 § i). Cum autem Daphnidis fabulam ex Timaeo 
fluxisse Otto Sieroka coUato capite 84 cum Partheni capite 29 
ostenderit, sequitur, ea, quae Diodorus de Eryce et capite 83 et 
capite 23 narrat, itidem etiam Servi scholium adscribenda esse 
Timaeo*®). 

Non vero possum narrationes de Herculis et Erycis pugna et 
de Dorieo Lacedaemonio eidem historico non tribuere. Nam 
utramque ex uno eodemque fonte manasse ad oculos demonstrant 
Pausaniae 1. III. c. 16 § 4 et 5. Is enim de Dorieo disserens, qui 
coloniam in Erycinam regionem duxerit, itidem narrat, Herculem 
cum Geryonis bubus in illam regionem profectum cum Eryce esse 



*^) Carolus MuUenhoff : Deutsche Altertumskunde I. p. 433 — 436 Lycophronem 
Timaeo in rebus Italicis, non Lyco patre suo usum esse demonstravit. 

**) Ceterum caput 83 inde a verbis § 2 : ^&av/Lidaai rf ' av rig eixoroig^ usque 
ad § 7 ab ipso Diodoro additum est. Nam neque Timaeus auctor esse potest, cum 
§ 4 Siciliam totam a Romanis subjectam esse dicatur, et oratio recta scriptorem 
ipsum loqui ostendit. Ceterum revera Romanos diligenter Venerem Erycinam coluisse 
iam constat inscriptionibus votivis in ipso Eryce monte et aliis locis (velut Syracusis) 
inventis. Edidit eas Theodorus Mommsen C. I. L. vol. X. 2, c. XVII. p. 746—750. 
Coniungenda est cum Partheni et Diodori de Daphnide narrationibus et itidem Timaeo 
attribuenda Aeliani var. hist. X. 18, ubi Stesichorum bucolicam poesin incepisse 
adnotatur. 

3' 



- 36 - 

luctatum ita, ut Eryci victori essent boves, Erycis autem imperium 
Herculi victori. Herodotum hoc loco a Pausania exscriptum esse, 
ne quis obvertat. Tradit enim (V. 43 et 46) de Dorieo quidem 
eadem, omittit vero, quomodo Hercules imperium iilius regionis sibi 
paraverit. Explicatur autem Herodoti auctoritate discrimen, quod 
inter Pausaniam et Diodorum de Doriei sorte intercedit. Hic enim 
Dorieum Heracleam condidisse dicit, quod per se suspicionem 
movet, cum prope Erycem Heracleam oppidum fuisse non notum 
sit, ille vero eum ab Egestaeis victum esse et interfectum. lam 
inspice Herodoti I. V. c. 46: narrat, Dorieum cum exercitu in 
V Siciliam profectum a Poenis et Egestaeis victum diem supremum 
obiisse, Euryleonem autem, unum ex sociis Minoam prope Selinuntem, 
quae est Heraclea Minoa, venisse ibique Pithagoreone rege eiecto 
ipsum rerum esse potitum. Vides, et Pausaniam recte retulisse 
neque nimis false Diodorum, qui, cum quam brevissime hanc 
historiam complecti studuisset, Doriei mortem narrare oblitus est. 
Atque adparet Diodoro Herodotum praesto non fuisse*''^), et, licet 
idem de Pausania affirmare nemo audeat, quippe qui Herodoti vel 
dicendi consuetudinem imitatus sit, tamen eum eundem auctorem 
hac de re excussisse, quem Diodorus, i. e. Timaeum necessario mihi 
concludendum esse videtur. 

Quae cum ita se habeant, capita inde a 21 § 6, 22, 23 e Timaeo 
excerpta esse pro explorato habeo, neque est, cur etiam capitis 21 
§ I — 5 ad eundem spectare Ottoni Sieroka non concedamus. Sed 
ea, quae c. 24 de Agyriojeguntur, Diodorum utpote de patria 
addidisse de suo veri videtur haud dissimile, praesertim cum e § 6 
concludat quispiam, fabulam illam de Hercule primo Agyrii divis 
honoribus culto fictam esse, ut nomen Herculis portae et annui 
ludi explicarentur. A capite autem 25 , unde undecimum Herculis 
laborem refert, Diodorum se ad alium auctorem vertisse adparet 
et agnitum est ut ab Ottone Sieroka (p. 24) ita ab Holzero (p. 20). 
Quaerendus vero est certus terminus, qui initium Timaei excerpti 
significat. Atque primum excludendum est caput 20, quod e 



*'') Accedit, quod Herodotus oppidi nomen solum Minoam hoc loco dicit, 
Diodorus autem Heracleam. 



— 37 — 

Posidonio petitum esse iam Christianus G. Heyne cognovit*®). 
Eidem etiam caput 19 tribuit Otto Sieroka (p. 24). Sed quam- 
quam concedendum est, Diodorum libri V capitibus 25 — 32 
secundum Posidonium Gallorum terram moresque describere, 
tamen etiam libri IV caput 19 ad eundem spectare mihi non 
videtur esse demonstratum , cum in eo nihil illis simile invenia- 
tur, nisi quod Hercules ex Hispania reversus Alesiam condiderit. 
Maxime vero propterea solum caput 20 Posidonio adscribam, 
quod ad Herculem omnino non pertinet et, si deesset, certe a 
nemine hoc loco desideraretur. Itaque unum illud a Diodoro e 
Posidoni de Ligurum commentatione interpositum esse videtur 
narrationi Hercuiis expeditionis e fonte aut fontibus ab Apamensi 
alienis sumptae*®). Tum secernendae sunt capitis 18 § 4 — 7, quas 
cum proximis non cohaerere iam Holzer p. 17 animadvertit. 
Diodorus enim occasione data non solum de magnis aggeribus, 
quibus Hercules mare mediterraneum clauserit, sed etiam de 
similibus operibus in Penei valle et in Boeotia ab eo confectis 
disserit. Quae se aliunde interpolare ipse scriptor diserte dicit: 
»^jU£rc S' imi TteQi xBv ^HQaxXiovg OTrjXOiy ifiy^a&rjfiey olxdoy eJyai 
vofAi^ofiey neQi airc&y duXd^eJ^y,^ Fontem solum paragraphi septimae 
demonstrare possum : itidem enim Herculem in Boeotia fluvium, et 
Cephisum quidem, derivasse, ita ut non amplius in mare influeret, sed 
in regione Orchomeniorum paludem efficeret, etiam Pausanias IX. 38 



**) V. »de fonlibus historiae Diodoric ante Diodori editionem Ludovici Dindorf : 
tom. I. p. XLIII. Carolus MUllenhofT (Deutsche Altertumskunde I. p. 441) in Diodori 
1. IV. c. 20 Posidoni ipsa elegantia verba cognoscere sibi videtur. CoUato autem 
Pseudo-Aristotelis mirabilium auscultationum c. 91 idem vir admirabilis statuit hoc: 
>Sein (des Posidonios) ohne Zweifel litterarisch gebildeter Gastfreund hat ihm also 
wohl nur eine schon frtther (sc. ex Timaeo) bekannte Sache aus seiner Erfahrung 
bestlltigt.c Cf. etiam G. Jul. Schneider 1. •!. p. 72 et O. Sieroka 1. 1, p. 24, quorum 
neuter librum illum doctissimum inspexit. 

*^) Etiam in capite 19 Diodorus ipse addidit § 2 inde a verbis: »ol Sh 
KsXtoI /Lti/Qt TcurJf rdSv xaiQ(3v,«i lam haec verba Diodorum ipsum loqui in- 
dicant. Accedit, quod haud multo post C. Julius Caesar commemoratur. Dignae 
autem sunt tales observationes, quae adnotentur, cum parum memores sint viri docti, 
Diodorum hominem fuisse quamvis stultum, tamen haud vesanum, et saepius de suo 
hoc aut illud addidisse neque semper aliorum libros descripsisse. 



- 38 - 

§ 7 narrat et in tabula Farnesiana ^®) legitur. Sed infra plura de 

.^hoc Diodori fonte. 

lam quaeritur, an demptis iis, quae significavi, narratia 
Herculis decimi laboris exsistat una et bene inter se comparata. 

' lam Holzerus negavit (p. 17 sq.) animadvertens capitis 24 § i s. f. 
tradi, Herculem Agyrii consecrasse templum heroi Geryoni, in 
capite autem 17 non de uno dici, sed de tribus fratribus, ^ur 
Geryones adpellantur. Itaque caput 17 et capitis 18 § i — 3a 
Timaeo abiudicavit^^). Ac quamquam fortasse de Agyrio Dio- 
dorus ipse de suo, non Timaeum secutus c. 24 disseruit, tamen 
\it adstipularer viro docto, duae causae me commoverunt. Pri- 
mum enim capitis 17 § 3 narratur, Herculem classem in Creta 
paravisse, ut expeditionem in Hispaniam faceret. Qua in Libyam 
exercitum transportat (ib.) et utitur, cum fretum Gaditanum trans- 
greditur (c. 18 § 2). Sed inde a capite 19 numquam classis 
commemoratur. Hercules cum Geryonis bubus per Hispaniam, 
Galliam, Italiam proficiscitur ; fretum Siculum, postquam »Tag /Sovg 
ImQOLiMGtv elg T^v 2ixeXiay<C' (c. 22 § 6) , ipse una cum tauro 
pernatat; denique in Graeciam redit, ^tyxvxXcod-eig Tbv lAd^lav xal 
neCfj neQiekd^wv Tbv nQoetQrj/iUyoy x6Xnov« (c. 25 § l). Itaque adparet, 
ex altero fonte Diodorum initium iliius expeditionis, finem hausisse 
ex altero. Accedit haec causa: Capitis enim 17 § 4 legitur 
Libyam ab Hercule Antaeo necato ferisque bestiis aut interfectis 
aut expulsis floruisse agrorum ubertate ita, ut nulla regio inveniri 
posset felicior. Cuius Libyae descriptionis Timaeus auctor non 
est: nam Polybius acriter vituperat Timaeum, quod Libyam de- 
sertam, pauperem, infertilem esse contendisset (XII. 3. exc. Vatic). 
Aliena igitur sunt capita 17 et 18 a Timaeo, quem capitibus 
21—25 § I subesse recte statuit Otto Sieroka. Ad quem vero 






*^^) p. 69^, 206 sqq. apud Ottonem Jahn : griechische Bilderchroniken : 
»\^Jfl]Qaxkrjs . . . [Mivvciv 'OQ^xofifvov ille . . . [xal rav XCfi]vav in\ [to]0 ne6[(ov 
eaxijoev^ avrolJs] dn[oipQ]d[^ag] 7ror«]^ov.« 

^^) Holzerus p. 17 alteram causam protulit hanc: »von dem Rationalismus bei 
Timaeus wissen wir nichts.« Puto , nos scire; confer enim quod de Gigantibus 
Diodorus ipse dicit, se Timaeum secutum narrare (c. 21 § 6), et imprimi^ quod de 
rege Tritone ex eodem refert c. 56 § 6, Atque vix invenias illius aetatis auctorem» 
qui prorsus se ab hac ratione fabulas tractandi abstinuerit: Cf. Ludovicum Preller 
de Mnasea Patareo: Ausgewahlte Aufsatze p. 316. 



— 39 — 

prima illa decimi Herculis laboris pars referenda sit, equidem 
frustra eruere studui. Monuerim autem contra Ottonem Sieroka 
(p. 22) et Holzerum (p. 18 et p. 25), ad hanc quaestionem nihil 
facere adnotationem (c. 18 § i) de Hecatompylo Libyco oppido 
anno 242 a Carthaginiensibus oppugnato, cum veri sit simile, 
Diodorum eam ipsum addidisse, sicut etiam de Alesiae historia 
c. 19 § 2 pauca ipse adnotavit. 

Neque certi neque novi quidquam de capitibus 29 et 30 pro- 
ferre possum, ubi de Thespiadibus in Sardiniam missis et de huius 
insulae historia nonnulla leguntur. Narratio aliena est ab ea, quae 
in ApoUodori, qui dicitur, bibliotheca (p. 53, 1. 10 sqq. ed. Hercher) .^. 
invenitur, ubi Hercules a Thespio non ad sacrificia diesque festos 
invitatus, sed cum contra Cithaeroneum leonem profectus sit, 
hospitio receptus esse dicitur, et ubi tres Thespiades (p. 72, 1. 20) 
Thebas missi esse traduntur, non duo. Quod autem haec capita 
paene ad verbum a Diodoro in Hbro V repetuntur, non demonstrat, 
ea e Timaeo manasse, ut Otto Sieroka p. 24 censuit. Sed iam 
octo annis ante Carolus Miillenhoff, fuse docteque disputans 
1. 1. p. 455 — 460 Diodori libri V caput 15 a Timaeo alienum 
esse statuit. 

Prorsus nihil novi proferre possum de capitibus 78 et 79, ubi 
de Daedali operibus in Sicilia confectis, de Cocalo rege, de Minois 
morte, de Cretensium in hac insula coloniis agitur^^^. Sed nemo 
faciet cum Ottone Sieroka, qui p. 19 suspicatur, fortasse Diodorum 
hic Antiocho Syracusano usum esse, cum 1. XII. 71 § 2 adnotet, 
auctorem illum inde a Cocalo rege Siculam historiam scripsisse. 
Eiusdem enim generis notae inveniuntur per omnes Diodori historiae 
partes dispersae, quae breviter historicorum operum titulos, initia 
finesque, numeros librorum indicant: cf. e. gr. II. 32, 4, XIII. 42, 



^^) Incredibile est sed verum , esse usque ad hunc diem , qui Diodorum 
Siculonim fabulas nimirum ex memoria tradere putent. Ernestus Kuhnert enim 
de Daedalo in Fleckeiseni annalium vol. supplem. XV anni 1886 p. 186 sqq. 
verba faciens dicit haec: »nicht eine einzige Bildsaule von ihm nennt hier Diodor; 
nichts wufsten die Sicilier von den lebendigen Werken , an die bei dem Namen 
Dadalos der Attiker zuerst und fast allein dachte.c Sed evanescit huius loci gloria 
prae doctrina, quae pAUcis verbis post superbe lectorem adridet: >Danach kann 
kein Zweifel dartlber bestehen, dafs (Pherekydes) eine attische Quelle benutzte, 
moglicherweise bereits einen Atthidographen* (p. 187). 



— 40 — 

103, XIV. 84, XV. 89. Itaque ut adparet, omnes illas notas ex 
eodem compendio a Diodoro haustas et suo quamque loco in- 
sertam esse, ita nemo non dubitet, quin historicus omnia illa opera 
ipse legerit et excerpserit. 

Caput 80 ipsius esse Diodori iam Christianus G. Heyne 
1. 1. p. XCIV observavit. De matribus autem, quae in Creta 
loven^ infantem nutrivisse feruntur, parum adcurate scriptor agit, 
quam ut, ex quo fonte hanc fabulam hauserit, cognoscere liceat. 
Cf. V. 70 § 2 sq. et Pseudo-Eratosthenis catasterismorum c. II in 
Caroli Robert editione p. 56/57*^2»). 

Capita 81, 82 de Aristaeo Otto Sieroka p. 19 cum capite 71, 
ubi Penei genealogia explicatur, cohaerere putat, cum Aristaeus 
Hypsei, Penei filii, nepos sit. Sed nimis multae fabulae aliunde 
petitae intercedunt, quam ut sola hac de causa idem fons capitum 
81, 82 et 71 ulla probabilitate statui possit. Inveniuntur in prima 
parte Aristaei fabulae vestigia Pindari (Pyth. IX. 64 sqq.) et § 4 
inter varias causas, cur Diana Actaeoni succensuerit, vel ea legitur, 
quam Euripides protulit Baccharum v. 337 sqq.: 

»6Qag rdy ^xraiwpog di&kioy ixdqov, 
^v d)fji6airoi axvXaxeg ag id^Qix/jaTo 
duandaavTo, xgeiaaov^ iv xvvaylaig 
'AQrifjLidog ilvai xofLtnAaavT^ , iv dqy&aiv^^ 
In altera parte narratur, Aristaeum Apollinis iussu in Ceum in- 
sulam profectum pacatis flatibus homines a peste liberasse similiter 
historiae, quam ex Varronis Atacini lArgonautarum corpore« 
Probus ad Verg. Georg. I. 14 (p. 28 sq. K.) servavit. Deinde 
Aristaeum in Sardiniam et in Siciliam venisse Diodorus narrat, 
atque Sardiniam antea vastam coluisse. Quod compara cum 
Pseudo-Aristotelis mir. auscult. c. 100, qliod Carolus Mullenhoff 
ad Timaeum pertinere demonstravit : '^[^aqdw) . . . MaifAwv 6e xal 
ndfjLtpoQog efinQoad-ev XfyeTai elvai, Tbv yhq jiqiaTaXov , Sv q)aai yecoQyi- 
xioTttTov eivat ini t&v dLQyaio)v, toHtov airc&v ^Q^ai fivd^oXoyoikTiv j vn& 
fieydXwv SQvecov efinQoa&ev xal noXX&v xaTeyofilvo)v,< Itaque audeo 
conicere, Diodorum etiam Aristaei fabulae partem quidem e 



^^*) Matrutn cultus Engyium a Cretensibus translati Posidonius mentionem 
fecit: Plutarch. Marcell. c. 20; quod Georgius Knaack mihi ostendit. 



— 41 — 

Timaeo descripsisse. Ceterum c. 8i § 5 et c. 82 § 3 ipsum 
Diodorum addidisse elucet. 

Ultimo libri IV capite de Orione refert scriptor Siculum ut 
videtur auctorem secutus. Neque veri est dissimile, etiam hoc 
caput ad Timaeum pertinere. Nam Diodorum et, quae antecedunt, 
fabulas de Eryce et Daphnide ex illius thesauris sibi sumpsisse 
intelleximus, et, quae libri V initio sequitur, Siciliae descriptionem 
ex eiusdem historici opere excerptam esse Carolus Miillenhoff 
luculenter demonstravit. Itaque 1. IV caput 85, quod itidem im- 
primis de rebus Siculis agit, solum ex alio fonte atque e Timaeo 
manasse non est veri simile. Sed verba, quae § 2 initio leguntur, 
Diodorum iamiam nonnuUa frustula aliunde petita interpolaturum 
esse, suspicionem movent collatis IV. 18 § 4, 46 § 5 s. f. Ceterum 
quod § 4 refertur, legitur etiam apud Strabonem p. 258: est 
Aeschyli sententia. Paragraphos autem 6 et 7 Diodorum e sua 
doctrina adiecisse puto, cum neque ad res Siculas pertineant et 
scriptor Homeri versus afferre et vel excerptis inserere soleat: 
cf. III. 56; IV. 2 § 4 = I. 15 § 78 = III. 66 § 3 ; IV. 49 § 7 
= 32 § 2. 

Postquam de Timaeo, quod propositum erat, explicavimus, 
iam pauca addiderim de Matride rhetore, cuius vestigia ante hos 
sex annos in Diodori libri IV capitibus 8 sqq. sagaciter detecta et 
diligenter sunt demonstrata. Holzer enim nisus Athenaei testimonio 
(X. p. 412 B), quo constat Matridem quemdam exarasse iyxdf^toy 
^HQaxXiovg, et Diodori loco (I. 24. 4), ubi dicit, Matridem tradere 
Herculi primo IdXxaXov fuisse nomen, ^HQaxXia autem esse adpellatum 
>8r£ Si^ ^H^av la/j xXiogt, quae verba redeunt in 1. IV. c. 10 § 1, 
et observatione, libri IV capita 8 sqq. sermonem ostendere rhetori- 
cum et exquisitis antithesis artificiosum , qui abhorreat ab ipsius 
Diodori consuetudine dicendi, praetendit, narrationem de Herculis 
laboribus (i — 9) et apotheosi Diodorum descripsisse ex encomio 
Matridis rhetoris, et ita confirmat sententiam, ut equidem contra- 
dicere nesciam. 

Sed quo tempore vixerit Matris, non eruit. Traditum autem 
est, eum revera fuisse inter rhetores Asianos*^®). Nam auctor 



^^) De Matride locos benigne mihi praeceptor Ud. de Wilamowitz sup- 
peditavit. 



— 42 — 

libelli de sublimitate (III. 2. p. 13. 1. 3 ed. Otto Jahn) ait: »t(^ yi f^ijy 
ld^(fiXQdTOvg TOiaHTa xai "^Hyr^Giov xai MdTQidag' noXXaxov yaQ 
iyd^ovai&y tavToig doxoHyTeg ov fiaxxe^^ovaiy, dXXa naiC^ovaiy. « Thebanum 
autem fuisse Matridem recte iam Toupius statuit, Athen. p. 44 D 
emendans e Ptolemaei Hephaestionis 1. III, unde iile hausit. Ac 
cum paullo ante falsarius ille de hymno quodam in Herculem 
Thebis canto dixerit et pergat ^neQi t&v xara n6Xeig Tovg v^vovg 
notf}adyT(ay<ii, probatur aiiquo modo id quod per se veri est simillimum, 
Matridem Thebanum in patria lyxco^iioy '^HqaxXiovg, Thebani herois, 
declamasse. Nam quamquam historiuncula de Matridis nutrimento 
ipsius Ptolemaei ingenio certe adscribenda est, tamen nomina in 
dubitationem vocari haud licet. Ceterum Udalricus de Wilamowitz 
praeceptor monuit, nos facile posse conicere, qua occasione Herculis 
facinora ab iilo rhetore celebrata sint. Atheniensium enim sodalicium 
archaeologorum in Amphiarai templo ad Oropum sito inter tot 
praeclara monumenta nonnullos indices nuper detexit eorum, qui 
victorias in certaminibus omnigenae artis in Amphiarai honorem 
institutis reportaverunt^*). In quibus altero aut tertio loco, post- 
quam tubicinum victor et optimus praeco commemorati sunt, legi- 
tur : ». , . iyixcoy . . . | eyxcof,iioy xaTaXoyddrjy | . . . | eyx(jOf,iioy entxdy | . . .« 
Haec encomia Amphiaraum nimirum celebrabant; cum autem hoc 
certaminum genus ceteris ludis tum temporis non defuisse pro certo 
habendum sit, veri videtur simillimum, Matridem Thebanis ludis 
Herculeis encomio illo vicisse, quod miro casu Diodorus servavit. 
Tum autem ad eius rationem cognoscendam liceat quale- 
cumque afferre eo quod fabulas, quas profert, cum mythographis 
comparamus. Ac primum ordo Herculis laborum apud Diodorum 

^) ^EiprjfieQls aQ/atoXoyixii 1884, p. 124 sqq. no. 2, 3, 4. 'Ptofjiaitt ludos 
illos, qui una cum Amphiarais commemorantur, ex Sullae voto a. 86 a. Chr. n. facto 
constitutos esse, Theodorus Mommsen (Hermes XX. p. 270 sqq.) censet, nisus his 
verbis inscriptionis eodem loco detectae , quam *p. 272 descripsit: 1. 44 »T(p IsQ^ 
IdfKfiaQttov xwQttv nQoari^rifii,* ... 1. 48 »t«? nQoaodovg andaag eig Tovg 
dycSvag xal Tag &va(ag, ag ^SlQconiot \ avvTeXovaiv d-etp Idfi^ftaQdq) , ofioCoig &k 
xal ag av fiiTa TaOra vnlQ Tfjg \ vCxrig xal Trjg TjyefiovCag tov drifiov T(Sv 
'PtofiaCcDV avvTeliaovaiv.* Sed monet Udalricus de Wiiamowitz, corruptelam 
inesse in verbis: »dv . . . avvT€Xiaovaiv« , cum futuri indicativo cum av Graeci 
numquam usi sint. — Constat vero, certe post a. 86 a. Chr. n. inter ludos gymnicos 
et musicos vel iyxcafiCoig xaTaXoyttt^rjv esse certatum. 



— 43 — 

vel Matridem idem est, qui in hexametris tabulae Farnesianae et. 
ante Sophoclis Trachinias atque usque ad decimum quidem in 
Hygini fabula 30^^). Nescio autem, an multum hoc argumentum 
valeat, quoniam ordo ille fortasse antiquitus constabat. Nam in So- 
phoclis Trachiniis, v. 1090 sqq. itidem enumerantur proelia contra 
leonem Nemeaeum, hydram Lernaeam, aprum Erymanthium, atque 
tum indicantur labor undecimus et duodecimus versibus 1098 sq. 
et iioo; sed Euripides prorsus alio ordine Herculis facinora primo 
Herculis fabulae stasimo celebrat. 

Singulae vero nonnullae res a Matride eodem modo referuntur, 
quo in bibliotheca. Velut Pholum Centaurum esse mortuum Her- 
culis sagitta vulneratum, qua ex cadavere Centauri cuiusdam ex- 
tracta se ipse casu laesisset, apud Diodorum^*) c. 12 § 8 et in 
bibliotheca corrupto quidem loco p. 58 1. i sqq. legitur. Chironis 
mortem (12 § 8) Diodorus ipse addere videtur, quia in fonte suo 
mythographico Chironis mors hac occasione narrata erat, sicut in 
bibliotheca p. 57, 1. 20 sqq. Praeterea apud utrumque Herculi 
Minerva dat n^nXov, Vulcanus loricam, Mercurius gladium, Apollo 
arcum (Diod. c. 14 § 3 = bibi. p. 54, 1. 12 — 15); verbis autem 
tQdnaXoy /Liey yuQ avrbg Ht^uv Ik Nf(,Uaq<^ ApoUodorus pugnare 
videtur contra eos, qui sicut Matris etiam illud a Vulcano Herculem 
accepisse dicebant. Consentit verb primi Herculis laboris narratio. 



^^) Mythographi posterioris aetatis Herculis ad inferos descensum ultimo loco 
tradunt, sive quia hoc facinus omnium maximum putabant, sive Euripidis Herculis 
argumenti memores. Ceterum in bibliotheca expeditio Herculis in deorum hortos 
ad Hesperides ultimo loco olim lecta est. Vide enim scholium 0. 368 (A, B, D) 
schol. S. 368 (A, B, D): bibl. p. 64. 1. 6: 

TeX^a&ivKav ^HgaxX^ovg tt&Xcov iv TeXea&^VTtav J^ t(Sv a&ko)V iv firjVt 

fxrivl xal heaiv oxTto, /jrj TTQoa^e^af^e- xal heaiv 6xt(6, f^i] nQoaSe^dfjievog 
vog^) EvQva&evg Tov Te T(av Tov Avyiov EvQva&eig tov Te t(3v tov Avyiov 
^oaxrifA,dT(av^) xai tov Trjg "Y^^Qug, iv ^oaxrifjidT(av xal tov Trjg "Y^Qagj iv- 
dixaTov iniTa^ev dd-Xov a^r^, dixaTov d&Xov inira^ev avT(p naQ* 
Tov KiQ^SQOv i^ldtdov xofiC^BiV, *Ean£Q(^mv /^i/orce firjXa xofjiCJ^ei,v . . . 

») nQoade^^ofJievog codd. corr. ex bibl. 

3) delevi d&Xov^ ApoUodorum secutus. 

^^) c. 12 § 7 initio pro uiQyeiog scribendum videtur nomen IkyQiog, quod 
ApoUodorus p. 57 1. 14 exhibet, fortasse etiam pro ldfj.(pC(ov "Ay/iog* Petrus 
Wesseling de his emendationibus dubitavit. 



— 44 — 

quam Diodorus ex Matridis encomio sumpsit, cum Apollodoro. 
Ipse compares. 

Diodor. IV. ii. 3: bibl. p. 54 1. 28: 

. . . nQeSrov ^lafisv d&lov dnoxTSlvai, itQwov fjikv ovv inita^Bv avrf rov 

tov Iv Nsfiitf Xiovxa, ovrog ^k fiey^d-si Nsfjiiov XiovrosTrivSoQdvxofiCCBiv.TovTO 

IjlIv vneQ(pvris ^v, aTQOJTos <f^ tov atdr^qtfi dk ^^ov ^v aT^cjTOv . . . 

xal j^aXx^ xal U&tp t^s ««tw X^^Q^ (^^* ^YS» 30 . . . leonem Nemeaeum 

fiiaCofiivrig nqoaedelTO dvdyxrjs . . . atrotum . . . [cod. F: ac tropum, emend. 

Commelinus] necavit.) 

*0 6* ^HQaxXrjg xaTavTi^aas inl tov p. 55, 1. 5-. ... xal tov XiovTa 

Tonov nQoai^aXev airr^, xal tov fiaaTevaag iTo^evae nQoaTov' toe Sk 

^tjqCov avfA,(pvy6vTog eig r^r ditOQvxa tfjiaS^ev aTQtoTov ovra^ dvaTeivdfjievog 

awaxoXovd-cav avTtp xal t6 HeQov tuv t6 QonaXov i^Ctoxe' avfJnpvyovTog Sk eig 

arofiCav if^tpQd^ag avvenXdxrj xal t6v dfjKpCarofjLov an^Xaiov Trjv fxhv kriQav 

nifXiva acpCy^ag ToTg ^QUxCoaiv dninvi- dntpxo^ofirjaev etao^ov, dtd dk Trjg hi- 

$ev» Qag inrjX&e T(p S^QC(p, 

xa\ neQL&elg rijv X^^Q^ ''V tQf^X^i^V 
xttTiaxev dyx(ov e(og invi^ev, 

Trjv ^k ^ogdv avToi neQtd-ifJievog..»^'^) Hyg. 30 . . . cuius (sc. leonis Nemeaei) 

pellem pro tegumento habuit. 

Aliae vero narrationis partes, quam Diodorus e Matridis 
encomio descripsit, a mythographis alienae sunt, velut proelium, 
quod Hercules contra Amazones commisit (c. 16)*®). Itaque certum 
iudicium de Matridis fontibus proferri nequit. Nam quamquam 
nonnulli eius encomii loci a mythographis prope absunt, tamen non 
licet suspicari, Matridem fortasse compendium fabulare adiisse, ut 
materiem commode sibi compararet, in qua exornanda artem 
ostenderet. Veri similiter affinitas, quae inter rhetorem et posterioris 
aetatis mythographos intercedit explicanda est eo, quod et hi et 
ille eundem auctorem velut Pherecydem secuti sunt. 



^'^) Cf. Eurip. Herculis v. 362. 

^^) Initium capitis 16 ipse Diodorus interpolavit, ut aliquo vinculo adnecteret 
epitomam Dionysi Scytobrachionis Argonauticorum, quam c. 40 — 55 Herculis fabulis 
addit. Ex eodem consilio c. 32 nonnulla Dionysi frustula interpolavit. Vide quod 
infra disputabimus. 



CAPUT IV 

DE FABULIS DIODORI LIBRI lY QUAE RESTANT 



Otto Sieroka in dissertatione, quam scripsit de Diodori tertii 
et quarti librorum fontibus, primus observavit, esse vestigia in eius 
historia fabulari , quae eum fonte secundum generum stemmata 
fabulas referente usum esse demonstrent. Manifeste autem probavit 
suam sententiam, libri quarti capitibus 6^ — 85 explicatius digestis. 
Hoc omnes puto, qui legerint, concedere, quamquam, num singulae 
genealogiae e consilio inter se coniunctae sint eo modo, quem 
Otto Sieroka excogitavit, equidem valde dubito.^®) 

Eo magis miror, quod nemo adhuc, quotquot Diodori rerum 
mythographicarum fontes investigare sibi proposuerunt , quaesivit, 
num illae partes fortasse aliquo propinquitatis vinculo sint coniunctae 
cum ApoUodori bibliotheca, quam ita dispositam esse numquam 
non patuit, praesertim cum iam Eduardus Schwartz intellexisset, 
Thebanarum fabularum partem et cum Apollodoro et cum Hygino 
consentire.*®) Sin autem Diodori partes, quas Otto Sieroka indicavit, 
Apollodori bibliothecae propinquae sint, nonne teneamus eiusdem 
fontis particulam, cuius iam supra vestigia in Diodori Argonauticis, 
in scholiis ApoUonianis, apud Apollodorum deprehendimus ? 



''^) Quantis artificiis, ut ordinem ostenderet, opus fuerit, optime intellegis e p. 16 
n. (Coronis) et e p. 17 (Harpina). 

^^) de schol. Hom. p. 452 — ^454. 



- 46 - 

Itaque laetis auspiciis conemur comparandis primum Diodori 
genealogiis cum Apollodoro mythographicum fontem indagare. 
Quoniam autem etiam Hyginum, quem saepe plane idem quod 
Apollodorus referre nemo nescit, cum Diodori illo mythographo 
saepius consentire vidimus, non dubitabimus etiam illius fabulas vel 
genealogias in libram conicere. 

Compares quaeso Scamandri et Dardani generum Trojanorum 
stemmata, qualia Diodorus libri IV capite 75 praebet, cum eis, 
quas in bibliotheca p. 109 1. 19 sqq. legimus. Apud utrumque 
Teucer, Scamandri et Idaeae nymphae filius, et regnum et Batiam 
filiam Dardano tradit hospiti, lovis filio. Quorum progeniem uterque 
eandem enumerat, nisi id premis, quod in bibliotheca paullo plura 
inveniuntur. Ut commodius rem perspicias stemma adpingam atque 
ea nomina, quae omittit Diodorus virgula significabo; alia enim 
nomina alter non profert atque alter. 

*!ATXae ^xdfjav^Qog ^ldala 



^lXog ^EQix-^-ovcog. ^Aatvoxri 

^ASQaOTog TQ(6g, KaXliggor] rj ^xajudv^gov 



X 



^ EvgvSCxri , ^lXog ravv/birjSrjg Idaadgaxog. ' ligopvri/Liri 17 SifJLoevrog 

^ Y . "^ a love raptus ' 

AaoiiiSmv Bifxig r\ "llov. Kanvg 

(varia uxoris nomina tradi, r 

Apollodorus adnotat.) 1 



Tid-ojvog uidunog KXvTLog ^lxndtxyy noSdgxr j IlgCafiog IdyxCarjg. ld(pQoSCTr] 

I TT" 1 

M^fivuiv ExTcjQ etc. AivsCag 

Ecce prorsus eandem genealogiam sane neque simplicem neque 
inter omnes notam et a Diodoro et ab Apollodoro traditam. Distant 
autem eo, quod ille Tithonum non ab Aurora raptum, sed belli 
causa in Aethiopiam profectum esse dicit. Sed non est, cur eam 
ob causam alio fonte de Tithono eum usum esse statuamus; nam 
vel .stultus, si id studet, ut fabulas ad communis vitae rationem 
detrahat, tale quid per se facillime potest mutare, cum certe neque' 
acumen neque doctrina postuletur. Hoc autem loco mihi veri 
videtur simillimum, Diodorum ipsum fabulam pervertisse, aemulatum 



— 47 — 

velut auctorem, quem c. 17 descripsit, praesertim cum ne ei quidem 
contigerit, ut omnia mirabilia toUeret, quoniam nihilo minus deam 
Auroram Memnonis uxorem fuisse adnotat. 

Capite 74 Diodorus tradit, Tantalum lovis filium procreasse 
Pelopem et Niobam. Tantali autem sortem tam breviter Diodorus 
refert, ut nihil nos doceat, cum non discedat ab exiH fabula vulgata 
(cf. Hyg. 82), nisi eo quod mirabilia exosus Tantali poenas omittit. 
Et quamquam etiam de Nioba fabulae umbram modo et speciem 
Diodorus servavit, tamen quanta propinquitas in hac fabula referenda 
intercedat inter Apollodorum, Hyginum, Diodorum cognosces, si 
modo recordatus eris, permultas fuisse varias huius fabulae formas, 
sicut cum alii tum bibliotheca p. 90 1. 9 sqq. et scholium*ad Phoenis- 
sarum v. 159 testantur. 

Diodor. IV. 74, 2. bibl. p. 90, 1. 9 sqq. Hyg. fab. IX. 

avTTi (sc. Nto^rj) (f* iy^v- IdfitfioDv Sk (yaf^et) Ni^o- . . . Amphion in coniugium 

vrjaev vtovg knra xccl ^f- ^rjv f^v TavrdXov, ^ yevv^ Niobam Tantali et Diones 

yariQas rag Xaag^^ evnQS' nalSag fjikv knxa . . . ^vya- filiam accepit, ex qua pro- 

ni(c(. ^ta(f€QOvaag. T€Qag Sk Tag taag^ . . . creavit liberos septem toti- 

demque filias.^ 

Inl &k T(^ nXrj^ei Twr . . . evTexvog Sk ovaa Quem partum Niobe 

Tixvtov fiiya (fQvaTTOfxivri Nio^rj Latonae anteposuit . . . 

nXeovdxig ixavj^aTo xal Trjg uirjTovg svtsxvo' ^ 

Trjg uiriToyg iavTrjv €vt6- Tioa einsv^ vntxQ/ecv. 

xvoTiQav^ dnetfaCveTo.dd^ uirjTCj Sh dyavaxTr^aaaa 

1? fikv AriTU) xaTa Toitg ttjv ts ^AQfiifJiiV xa\ tov • 

fiv-d-ovg xol(oaafii7>r] nQog- uinokkto x«t* avrdSv naQ- 

iTa^e T^ fihvldnolXoiVi, xa- (u^vvSj xa\ Tag fjilv ^rjketag Ob id Apollo filios eius 

TaTo^eCaai, Tovg vlovg Trjg inlTrjgoixiag xaTSTO^evaev in silva venantes sagittis 

Nio^rjg, T?J 6^ liQTifiidi ^AQT€fn,gf^ Tovg 6k aQQSvag interfecit et Diana filias in 

Tag d-vyaTiqag, tovtcov xoiv^ ndvTag ivKiS^aiQaivi regia interemit^ . . . 

^^ vnaxovadvT(ov Ty firjTQl *An6kX(ov xvvrjyeTovvTag 

xal Tov avTov xaiQov xa- dnixTSivev* . . . avTrj <f^ 

TaTo$evadvT(ov t« T^xra Nio^rj . . . rjxev sig ZCnv At genetrix liberis orba 

Trig Nto^rig, awi^rj Tr\v Xov, xdxel ^iX ev^afiivrj flendo 

nQoeiQrjfiivrjv v(f €va xai' Tr\v fiOQ(frjv eig XCd-ov fxe- lapidea facta esse dicitur in 

Qov 6^i(og afxa svtsxvov xi^aXev,^ monte Sipylo ** . . . 
xa\ (xTexvov yeviaS-ai. 

De Pelopis autem sorte capite 73 Diodorus disserit; distat 
quidem nonnullis nominibus ac rebus ab Hygini fabula 84, sed re- 
periuntur eadem in Tzetzae ad Lycrophronis v. 156 scholio, quod 



- 48 - 

Ricardo Wagner teste ex Apollodori bibliotheca descriptum est*^), 
et in scholio ad Apollon. Rhod. I. 752, quod tam simile illi est, 
ut ad eandem originem utrumque respicere non possit negari*^). 
Ut facilius rem perspicias, locos adscribam. Ipse compares 
scholia B. 104 (A. D.), ad Pindari 01. I. 104, Servi ad Vergili 
Georg. III. 7, quae omnia inter se propinquitatis vinculis sunt con- 
iuncta, sed quorum sua quodque habet peculiaria a ceteris omissa. 

schol. Orest. 990 (C) schol. Ap. Rh. 1. 752. Diodor. IV. 73. Hyg. fab. 84. 

et Tzetzae schol. 
Lyc. 156. 

6 yag Ohofiaog, xctTa yag r^v 
^^^eotg wv nalg xal IlsXonovvriaov iv 
IdQnivrjg Trjg ^AatU' nolsi nCar^ ^-^QVS 
nov IdgnCvri rj IdaconoO 

S-vyaTQl fnyelg 

iyivvrjasv Oivo- 

fiaov. 



Tzetzes p. 416. ix Trjg {rJTOt L., ovTog Sk &vya- 

"Inno^dfiiia^ Olvo- correxi) EvQvS-orjg TiQa fxovoyevr^aaq 

fidov d-vydTriQ xa\ Trjg ^avaov, S-vya- tovofxaaev ^lnno^d* 

EvQV&orig Trjg z/«- r/^a sxoiv "^lnno- fxeiav, 

vaov d-vyaTQogf SdfjLHav, 



Oenomaus, Mar- 
tis et Asteropes (At- 
lantis) filiae filius, 



•^) Schol. ad Orest. 990 C , quod ad verbum cum Tzetzae 'scholio cod. 
Vitt enb. 2 consentit , ex hoc Tzetzae codice aut eius archetypo descriptum esse 
Theodorus Voigt statuit (de Atrei et Thyestae fabula, in dissert. philolog. Hallen. 
vol, VI. p. II. p. 406 n. 14 et p. 474). Ac sane utrumque scholium ex uno eodem- 
que fonte fluxisse luce est clarius ; sed utrum Tzetzes schol. cod. C, an ille Tzetzam 
descripserit, adhuc dubito , cum verba »o&€v tu detvd Trjg TQaytpSCag tnri* ^ quae 
trimetrum Byzantinum efficiunt, in Tzetzae scholio non habeant, ad quod referantur, 
in illo ad Euripidis versu» spectent. Sed res nuUius est momenti. — Cetetum 
mirifice Eduardus Schwartz (de schol. Hom. p. 456) verba schol. Orest. 990 C. 
(p. 249, 1. II) j>iv Aia^t^' interpretatus est. Videlicit enim verba »6 Oivofzaog 
^^aaCXevaiv iv tJ A^a^tp* coniungenda sunt cum his (p, 250, 1. 5) »0 Sk niXo\p . . . 
Xa^tov nCaaav (Nr^aaav C. et Tzetz., emendavit Ed. Schwartz) Trjv Oivofidov fiaai^ 
leCavt . , . Itaque adparet, uiE2B£lI nihil esse aliud, ac nCaar^, quod in niI22HI 
et JNH2ZHI corruptum denique per coniecturam in Aia^(^ mutatum est. 

*^) Cognovit Eduardus Schwartz: de schol. Hom. p. 454 sq. 



— 49 — 



schol. Orest. 990 (C) schol. Ap.Rh. I. 752. Diodor. IV. 73. 
et Tzetzae schol. 

Lyc. 156. I 



xttl j^Qrja/uov 
Xtt^biv avaiQ€&rjvtti> 
vno Tov idCov yafx^ 
figov ovx ifiovXsTO 
ixSovvai avTT^v, 



schol. Orest.990. 
C. = Tztz. 1. 1. : 
rj xal naQtt tov 
iSCov naTQOs iQ(o- 
fx^vri xa\ 6ta tou- 
To ^ri ixSi6ofiivri 
nqog yafiov, xad-ate 

ol dxQtfii(JTBooi 
TCUl' lOTOQtoyQatpfov 
ygdtfovoiv» 



XQriarriQia^ofji^-' 
v(p ^k avT^ nsQl 
rrjg TelevT^g €XQr}' 
aev 6 d-eog tots 
TeXevTrjOeiv avrov 
^Tav rj d-vyaTrjQ 'In- 
noSdfieLa avvoi- 
xrjari. 



Hyg. fab. 84. 



habuit in coniu- 
gio Euareten Acrisii 
filiam, ex qua pro- 
creavit Hippoda- 
miam virginem exi- 
miae formae, 

quam nulli ideo 
dabat in coniugium, 
quod sibi responsum 
fuit a genero mortem 
caveret. 



ei firj vixriaaVTi 
<J** llnniuv» 



. . . iSC^cfv ydQ 
Oivofxaog Totg fjivri-' 
(nrJQat Tr\v ^lnnodd- 
fAeifttv inX Tdiv oi- 
xeC(ov ^/ftv aQfxd' 
T(ov , ^elg niQag 
(sc. Tztz. niXag C.) 
Toi; ^QOfiov \ina9* 

Xov ydfjLov (Tzetza nQoixeiro ^k av- 
et C, delenda)] tov TolgKXdSe^ognoTa- 
KoqCvd-iov ia^fjiovy fibg d(peTriQCa, ^lad- 
ei Svvrj^etev d(pi' f^ot ^k t6 Tiqfia, 
xia&ai f^^XQ*' ''^^' 



TOV. 



, . . ^ioneQ noX- 
XcSv fivrj^nevo/Li^vcjv 
Trjv xoQrjVf dd-Xov 
nQoeTCd-ei Totg pov- 
Xefiivoig avTrjv yrj- 
fjLav ToiovTov, Mei 
Tov fihv rjTTrjS-ivTa 
TeXevTrjaai, tov 6*i- 
niTvxovTtt yafxelv 
Trjv xoQrfv* vneOTri- 
attTo 6h Inno^QO' 
fiCav dno r^f nC- 
arjg fJtexQi' Tod xaTa 
KoqCv&ov ^la&fjLOd 
nQog Tov fi(of4ov 
Tov Iloaet^dhog, 
T^r ^k o(feaiv tCsv 
Xnn(ov inoCrjae toi- 
avTrjv» 6 fikv Oivo- 



Itaque cum com- 
piures eam peterent 
in coniugium, simul- 
tatem constituit, se 
ei daturum, qui secum 
quadrigis certasset 
victorque exisset 
(quod is equos Aqui- 
lone velociores ha- 
buit), victus autem 
interficeretur. 



Bethe, Quaestiones. 



— So — 



schol. Orest. 990 (C) schol. Ap. Rh. 1. 752. 
et Tzetzae schol. 
Lyc. 156. 



avTog 6k ontad-ev 
Ikavvwv fxSTa <Jo- 
Qaros xa\ xara' 
lafji^dvcov avTovs 
dvyQSt (Tztz. dvriQ€l- 
TO C). 

. . . /tiSTa Trjv xaldveTliVTQeZg 
T(3v 6(6^€xa vvfjL' xalS^xa fiVTjCTTJQagy 
(fC(ov dvaCQiOiV , , , (ug UCvdaQog (Ol. I 

79) lOTOQeT, 



avTT} Tov JliXo' 
na iSovaa (UQaTov,,. 

€Q(UTaT0VT0V xaTsC- 
/CTO xal (Tztz. rj C.) 
T^ MvqtCX(p (frjal 
avv€Qyijaat Tqi rea- 
vC(f sig Trjv xaTa 
Tov TiaTQog vCxrjv, 



iX&ovTog ^h To€ 
n^Xonog inl tov 
aS-Xov ^£Ta Inncjv 
6€6ofi^V(ov avT^ 
vnb IToa€i^6jvog, 
iQaad-iTaa >i *Inno' 

Sdfji€ia ht€ia€v 
MvqtCXov, tov ^Eq- 
fjLOv fjikv naTSa, 
aQfiaTonrjyov ^k 
xal rivCoxov Oivo- 
fidov , naQaaxivd' 
aai \(og (om. L.)], 
xaTUTQoxCaat tov 
naT^Qa, ^ovXofiivrj 
mXoni yrjfxaa' 
d-ai, . . . 



Diodor. IV. 73. 



fjiaog Id-v^ XQi,ov t^ 
jdU, 6 ^k fivr)(n€v6' 
fi€vog i^(OQfia Ti' 
d-Qmnov iXavv(ov 
aQfjLa * dyvtad-ivTCJV 
^k TdSv t€Q^v, t6t€ 
aQX€ad-ac TOV 6q6- 
fxov Tov Oiv6fiaov 

Xal dl,(OX€iV TOV 

fivrjaTrJQa, i/ovTa 
66qv xaX iq7'Coxov 
Tov MvqtCXov. €i 
<f" i(fCxoiTO xaTa- 
Xa^€Tv t6 S 1,(0x6- 
fi€VOv aQfjia, Tvn- 
T€iv T0 d^QaTi xa\ 
Sia^fd-^CQ^iv Tov 
fivri(TTrJQa, 

TOVT(p 6k T^ 

TQ^nq) TOvg d€\ 

fjLvriaT€vofJLivovg 
xaTaXafjL^dvoiiv 6td 
Trjv 6^vTr]Ta t(ov 
Xnn(ov ■ noXXovg 
dvi^Q€t, 

mXoip 6 Tavrd- 
Xov xaTavTrjaag €ig 
niaav xa\ d-€aad- 
fi€vog Trjv ^lnno^d- 
fji€tav , in^&Vfxrjai 
Tov ydfjLov, 



Hyg. fab, 84. 



multis interfectis, 



novissime Pelops 
Tantali filius cum 
venisset et capita 
humana super valvas 
fixa vidisset eorum, 
qui Hippodamiam in 
uxorem petierant, 
paenitere eum coepit 
regis crudelitatem 
timens. 



— Si — 

schol. Orest. 990 (C) schol.Ap.Rh. I. 752. Diodor. IV. 73. Hyg. fab. 84. 

et Tzetzae schol. 
Lyc. 156. 

(fd-e^Qas Sh Tov Itaque Myrtilo 

rivtoxov Tov Olvo- aurigae eius persua- 

fjidov MvqtCXov ^ai sit regnumque ei di- 

Xaficbv avvSQyov midium pollicetur si 

TiQos TYiv vtxTjv sc adiuvaret. 

6 Se Tatg xotvi" ^^eQSxvSrig 6h Iv fide data Myrtilus 

xiai Ttuv TQoxcHv r\ (ftjalv oti qvx Iv currum iunxit et cla- 

Tovg rjlovg ovx iS-rjX€v fv t^ a^ovi vos in rotas non con- 

(Tztz. inrj C.) f^' Tov ff^^aXov , xal jecit: itaque equis 

fiale)v inoCriae tov ovTcog ixxvXia&^v- incitatis, currum de- 

Otvofiaov Iv T^ TQ^' Tog tov tqoxov ix' fectum Oenomai equi 

X^iv rjTTrj&ijvai xal TreasTv tov Oivo- distraxerunt. 

avaiQ^^rlvat vnb f4.aov. 
(C. naQa Tztz.) toi 
mXonog IxnsaoV" 

TWV TOiv TQOX^Vf 

Tzetza solus, omit- . , . axBvdaavTa €(p&aae naQuysvo- 

tit C. : rj bjg Ttveg (sc. tov MvqtCXov) fjL€vog Inl tov 

XfyovaiVfdvTl ai^Ti- tov ffi^aXov Ix xrj' ^lad-fiov nQog tov 

QsCoiV r\X(av, ifi^a- qov, Xva iv t^ Sqo" to€ IIoa€i4ojvog ^cj' 

X(ov T(p a^ovi To€ fjKp S-Xaa^^vTog av- fiov. 6 cf* Oivcfiaog 

(^Qfiarog xriQCovg xal tov vixriaag IliXoxp ... avTov ix tov 

ovTQig ^TTrias Ui- Xd^rji avTriv nQog ^rlv fi€Ti(fTria€v. 

Xoijj Oivofzaov, ydfiov, 

Vidisti plus uno loco Diodorum imprimis cum scholio Apollo- 
niano multo quidem uberiore ita consentire, ut necessario conclu- 
dendum sit, unum fontem iis subesse. Distat vero ab omnibus in 
Oenomai morte referenda; cum autem a nullo praeter Diodorum 
scriptore Oenomai voluntariam mortem tradi inveniam, suspicor, 
Diodorum per se audacter commutasse fabulam sicut c. 75 § 4, 
quamquam cur hoc fecerit, demonstrare non possum. 

Capite 72 Dipdorus Asopi generis inlustrat stemma uberrime. 
Tantam quidem abundantiam quamquam frustra quaerimus in biblio- 
theca, tamen stirpis genera eadem invenimus apud Apollodorum et 
fabulas, quas de Peleo et Telamone breviter modo historicus stringit, 
fusius quidem sed easdem in bibliotheca legimus. Ut autem tibi rem 
ante oculos ponam, Asopi progeniei, qualem Diodorus refert, 

4* 



— 52 — 



stemma adpingam, virgulis ea nomina significans, quae etiam Apollo 
dorus p. 113 1. 5 sqq. refert.*^) 

IlekaGyog i ) 
^la/Lirjvog 

1. KoQxvQa 1 
y 

a Neptuno : J 

2. 2,alaixCg . , ^ 

T^T \ }KvxQfyg^) 
a Neptuno : ) — ^ — 

3. AXyiva \Aia7i6g 



> Slxeav6 g\ 

Tn^vs yAatonog 
MSTtoTtrj 
n Ad^(ovog\ 



y 



i^^aCa^ 
\ KvxQfVi 



AXxCvoog 



J llrilsvg e Sirvgi ^A^iXXfvg 
TilafKOV ex ^EgC^oia : AXag 
(ex ^afxd&rj)^) *f»d}xog 



vQog 



bibl. p. 113 
1, 5pluraad- 
notat docta. 



4. Il€iQrjvrj 

5. KXeiovrj 

6. Bri^rj 

7. TdvayQa 

8. Bianna 

9. liiaionCg 

10. ZwiOTiri 1 ^, 
ab ApoUine : | 

11. ""OQvCa 

12. XalxCg 

bibl. p. 1 13 1. 9 : ») bibl. p. 1 13 1. 9 : Ileldyovia. 

eixoai Sh &v- 2) bibl. p. 114 1. 10. 

yariQag, ojv 3) bibl. p. 113 1. 18: yafi€t dk 

fiCav ?(>7r«a€ Aiaxbg ^EvSrjt^a trjg I^xfCQcovog, 

Zsvg, Numerus f^ vs (tvr^ nalSeg lyivovro Ilrjlevg 

non est suspec- t€ xal TiXajLKov, Sequitur docta 

tus. Velut enim e Pherecyde adnotatio. 
tertia decima ^) bibl.p. 113 1. 21 : fiCyvvrat 

Asopi filia ^Po^rj cT^ av^ig Aiaxbg ^afjid^ rj 

legitur in schol. NrjQiojg xrl, 

Q, 208. Decimae 

quartae et quin- 

tae nomina vide 

Paus. V. 22. 6, 

quarum "AQni^va etiam apud Diodor, IV. 73 

(= schol. Pind. O. XIII. 148 = schol. Apoll. 

I. 752). 

*•) Pausanias II. 5, qui § i eodem fonte, quo ApoUodorus, usus est (cf. bibl. 
p. 22, 1. 13 — 16 adde, schol. A. 180 AD), § 2 tres Asopi filias nominat: Corcyram, 
Aeginam, Thebam, quas Phliasios dicere suo more adfirmat (cf. V. 22, 6). Quae 
omnes apud Diodorum reperiuntur. 



— 53 — 

Stemma apud utrumque idem est, si mittis a Diodoro duo- 
decim Asopi filias fuisse dici, viginti ab ApoUodoro. Itidem uter- 
que Peleum et Telamonem propter Phoci necem fugisse tradit, 
quorum in bibliotheca quidem Telamo, Peleus apud Diodorum sicut 
in scholiis ad Lycophronis v. 175 et ad JI. 14 AD fratricida est. 
Quod autem hic necem casu quodam factam, ille ab utroque fratre 
consilio paratam esse narrat, nullius videtur momenti. Nam errasse 
videtur Diodorus, cum ex eius narratione non perspiciatur, cur uter- 
que frater fugerit, quippe quorum alter certe sit innocens. Etiam 
in hac re fortasse erravit historicus, quod c, 72 § 7 omnium solus 
tradit, Telamonem Cychrei filiam Glaucam in matrimonium duxisse. 
Quod mihi iam eam ob causam suspectum est, quia liberos Tela- 
mo ex ea non procreat. Revera autem a Pherecyde traditum est 
(bibl. p. 113 1. 19 sqq.), Telamonem Glaucae Cychrei filiae fuisse 
filium. 

Capite 71 Diodorus Aesculapium filium Apollinis et Coroni- 
dis dicit, sicut Apoliodorus (p. 105 1. 22 sqq.). Tum uterque narrat, 
(Diodor. 71 § i — 3, bibl. p. 106 1. 6 — 12) Aesculapium, quippe 
qui mortuos arte sua in vitam revocasset, a love fulmine esse ictum, 
ApoUinem autem, cum, qui filii mortem ulcisceretur, Cyclopes ful- 
minum fabricatores interfecisset , mortali cuidam servire a love 
iussum esse. ApoUodorus nonnuUa, ut solet, habet Diodoro plura, 
sed omittit, Plutonem Aesculapium adcusasse. Aesculapi filios 
Graecorum contra Troiam expeditionis participes fuisse, ex Iliade 
inter omnes erat notum; eos autem propter merita a Graecis 
liberatos esse periculo pugnandi omnibusque officiis, apud alium 
mythographum non inveni. 

Ut ad capita 69 et 70, quibus Diodorus de Lapithis et Cen- 
tauris disserit, accedamus, moneam Penei generis stemma fortunae 
invidia praeter hunc locum nusquam, quantum scio, esse traditum. 
Itaque nihil possum adnotare ad § i — 3 nisi scholia A 266 B L 
et M. 128 AD itidem**) tradere, Lapitham filium esse Apollinis et 
Stilbae, Penei filiae, et Phorbantis filium, Actoris fratrem, Aegeum, 
qui in Diodori editionibus (IV. 69. 3 init.) audit, neminem alium 
esse atque Augeam Elidis regem, cuius bovilia Hercules purgat. 



«*) Cf. ad § I Hesiodi Theog. 337 et Pindari Pyth. IX. 14. 






— 54 — 

qui ab Apolloni scholiasta I. 172, Apollodoro p. 58 1. 12, aliis 
itidem Phorbantis filius, ab Apollodoro p. 70 1. 12 Actoris frater, 
a Pausania V. i. 11 Lapithae nepos vocatur. Quod vero ad Ixionis 
fabulam attinet, de Centaurorum quidem ortu in Hygini fabula 62 
idem legitur, quod Diodorus capitis 69 § 5 narrat. Cum vero 
schoh'astae ad Pindari Pyth. II. v. 39, ad Apolloni Rhodi 1. III. 
V. 62, ad A. 268 AD, ad Euripidis Phoenissarum v. 1185 ACM 
hanc fabulam eodem modo narratam coniungant sicut Diodorus 
cum Ixionis scelere in Eioneum*^) commisso, adparet, Diodorum 
Hyginum scholiastas ex eodem fonte hausisse. Ut facilius rem 
perspicias, describam Diodori et Hygini locos atque scholiaA. 268 
et ad ApoUonium III. 62. 

Diodor. IV. 69. 3 — 5. schol. A. 268 AD. schol. Apollon. Rh. III. 62. 

. . . ^AvxCtav, oV f4iy€lg 'l^((ov, 6 *f»X€yvuv TiaTg, ^Xeyvov J^ vlog ^l^CtoVj 

IlfQifjiriXtf iy 'AfjLv&dovog wgxal EvQtnC^rjg* »^l€yv- 

iy^WTja€v *I$Cova. «vrog vU, ^ianox^ *I^C(ov,^ 

^€Q€xMrig Sk ^AviCovog^), 

ovTog J* (Sg tpaaiv (prjol ^k log yafxrjaag 

vnoaxofX€vog lidva noXla ACav triv ^Hi,ovi(i)g yrifjiagf . JCav TrjV ^Hioviojg ^vya^ 

6taa€iv ^HiovHj fyrjfi€ rrjv T^Qa nokla vnia)f€To ^to^ 

^Htov^toi d-vyaiiQa ACav-, a€tv &(OQa, iXd-ovrog dl 

^l VS iyivvria€ H^iqC&ovv' inl Tavra tov ^Hiovitogf 

tn€iS-* 6 fihv 'l^Cfov ovx ^iQ€^QOv noiijaag xal 

dnidtox€ t» t6va Ty yv- nvQaxTtoaag , ax€nd^€i 

v€ixCj 6 cf' *Hiov€vg Tag avTo lenTolg ^vXoig xal 

Xnnovg dvTl rovToyv rjv^- x6v€t X€nTJ, 

XvQaa€V, 6 cT' ^I^((ov Tov iXovTa tov xri6€aTi]V in\ 
'Htovia fX€T€nifji,\paTO 
inayy€XX6f4€vog ndvTU 

vnaxova€adai, xal tov tu Mva ^oXtp xaTanQrjaag, ifjtmaojv 6k 6 *Htov€vg 

^Htovitt naQay€v6fji€Vov dn6XXviai, 
i^aX€V ilg ^o^Qov nvQog 

fA%aT6v, 

*) Pindari scholiunn, 

quod adscripsi , comparan- 
tes Wesseling piura verba 
interpolavit, Henricus Keil, 
lacunam indicavit ante 
^AvTCovog. 

•*^) Scripsi et scribam ^Hwv€vg: ita enim nomen exhibet Venetus A. I. 1. 
codex Laurentianus XXXII. 9 , Euripidis codd. A C M. In scholio Pindarico Boeckh 



55 — 



Diodor. IV. 69.4, $. schol. A. 268 AD. 

^ta d^ TO fiiyi- fjiaviig xal vnb 
d-og rrjs naQavofjLCag d-eth xa&aQd-elg xov 
fitjSiva fiovXiad-at (povovy 

xa&ilQat Tov 
(fovov , tHos ^k 
vno Tov diog xara 
Tovg fiv^ovg ayvtO- 
^^Cg, 



Hyg, feb. 62. 



T^Qaa&ri fjilv Tfjg 
"HQag xaX xaTS- 
ToXfiTjaev vnkQ avv 
ovaCag }^yovg noi- 
£ta&M, inetTa tov 
fihv JCa stdtolov 
71 otrjaaVTa Trjg^IlQag 
v€(piXriv i^anoaTtl' 
Xaty 



"HQag vaTSQov 
rJQaaS-rj. Zsvg dk 
fiovXojLievog avToy 
^oxifiaaat , €i T(p 
OVTL ToXfiq noiriaac 

TOVTOj V€(f>dXr]V 

aJiHxaaag "JlQ^f 
naQixXi/vev avT^, 



Ixion Leontei 3) 
filius conatus est lu- 
nonem comprimere. 
luno lovis iussu nu- 
bem supposuit, quam 
Ixion lunonis simu- 
lacrum esse credidit. 



schol. Ap. Rh. III. 62. 

Xvaaa 6k i(^*I^Covi 
Ivineas ^ta tovto, 
xal ovdelg avTov 
^-d-eXiv ayvCaat ovie 
&€div ovTe avd-Q(6- 
ncav. nQajTog yctQ 

if^(pvXiov avdQa 
anixTeivhV, iXeiiaag 
^k avTov 6 Zevg 
ayvCCei, 

xal ayvta&elg 
rJQcia&rj Tfjg "HQag. 
6 ^k Zevg ve^piXrjv 

OfAOKoaag "HQCf 
naQaxotfiC^et ai^Ti^, 



Tov 6h 'lUova tJ 6 6k fit.ye)g TtJ ex ea nati sunt Cen- 
ve^piXy fuyivTa ve^piXrf (uaavel ry tauri. 
yewrjaat Toitg ovo- "Hqc^ ^a^e nal6a 
fia^OfAivovg Kev- KivTavQov, d(p^ ov 
TavQovg di^&Q(ono' t6 TtJV KevTavQUv 
(pvetg. yivog, 

a) Leontei cod. ; 
Phlegyantis Maur. 
Schmidt. Erravit- 
ne fortasse Hyginus 
et scripsit Eioneum, 
Ixionis socerum pu- 
tans patrem? 



edidit ^rjtovevg, In Diodoro Wesseling edidit ^Hatovet, vulgo legitur *Hiovel. 
Ceterum adnotem, me Ludovici Dindorf (Lipsiae 1861) Diodori editione uti, non 
quia optimam duco, sed quia despero, me ex editionibus, quotquot exstant, eruturum 
esse, quid codices tradant, quoniam saepe aliae editiones alia verba et verborum 
aliam collocationem exhibent atque aliae. Speramus, Fridericum Vogel mox nos 
esse adiuturum. 



- 56 - 

Diodor. IV. 69. 5. schol. 268 AD. Hyg. fab. 62. schol. Ap. Rh. III. 62. 

T^los ^f fiv&O' /ueta ^k d-avarov At Mercurius lovis xai variQov noti^- 
loyovoi rov ^l^Cova ^Xafie dCxag nag ' iussu Ixionem ad in- aas reTQaxvfi/Liov 
^ia ro fifyeSog rdiv avrov 6 Zevg, noit^- feros in rota con- tqoxov xaX d$afjiiv' 
rifjiaqrrifAivw vno aag avrov iv rolg strinxit, quae ibi aag airrov rvfjtm^ 
dtog €ig rqoxov xaTa/d-oyCotg aTqi- adhuc dicitur verti. ^erra«. 

ivSeS^vat', xal (pea&ai. fiera nollrjg 
relevrrjaavra rriv ^Cag inl tqoxov 

rifjiQjQCav ^x^iv aiSrjQod, 
aifuviov, 

Hos omnes ex uno eodemque fonte hausisse luce est clarius, 
quamquam fortasse Pindari scholiastamletiam aliena admiscuisse con- 
cedendum est. Quod autem Diodorus Ixionem ex nube non unum 
filium Centaurum, sed Centauros genuisse narrat, sine uUa dubi- 
tatione Diodori neglegentiae adscribo, quamvis Hyginus idem refert, 
quem statuo eodem modo peccasse. — Neque in fine huius Dio- 
dori partis desunt vestigia, e quibus conligatur, eam cum Apollo- 
dori et Hygini fontibus cohaerere. Conferas enim capitis 70 para- 
graphos tertiam et quartam cum Hygini fabulae 33 fine, Zenobi 
c. V. 33 b**), et imprimis scholio A. 263 AD. Scholiasta enim 
sicut Diodorus non modo Pirithoi uxoris nomen idem refert : ^nno- 
SafAtia ^ Boi^Tov (D, "^lnno/Sdreia A)y sed etiam Centauros in Maleam 
confugisse narrat. 

Melius in Salmonei generis historia procedit quaestio, cum haec 
etiam in bibliotheca servata sit. Nam inde ab Aeolo, Salmonei 
patre, Deucalionis nepote, usque ad Nelei liberos et Amythaonis 
filios, Biantem et Melampodem, idem stemma ab utroque inlu- 
stratur, neque uUum invenitur discrimen, nisi quod capitis 68 § 3 
Agiaia Amythaonis uxor adpellatur, ab Apollodoro autem Eido- 
mena*^). Melampodis autem genus, quod enumerat Diodorus c. 66 
§ 5, in bibliotheca non invenitur, attamen Amphiarai pater Oicles 



®®) Zenobium V. 33 b ex Apollodori bibliotheca hausisse suspicatus est Carolus 
Robert; in bibliothecae epitoma Vaticana Lapitharum et Centaurorum proelium non 
inveniri testatur Ricardus Wagner: Rhen. Mus. XLI. p. 145. 

^'^) Plura traduntur Melampodis matris nomina : tertium adnotatum est a Theone 
e Dieuchida Megarensi et ad Apoll. Rh. I. 121 , ubi JmQCnnri cod, exhibet, et ad 
Theocrit. III. 43 , ubi ^PoSont] legitur, Cf. Udalr. de Wilamowitz : Isyllos von 
Epidauros p. 177, n. 33. Quartum est IdltpeaCfioia in schol. Theocrit III. 43, 45. 



- 57 — 

etiam ab AopoUodoro velut p. 93 I. 16 et ab Hygino nominatur, 
eius mater Hypermnestra, Thesti filia, ab Hygino velut in fabula 70. 
Kadem Melampodis genealogia, quam refert Diodorus, reperitur, 
exilior quidem, in scholio ad Theocriti III. 43, quod modo Me- 
lampodis uxorem non Iphianiram, Megapenthei filiam, sed Iphi- 
anassam Proeti filiam nominat. Quod vero pro Mayrdt apud Dio- 
dorum in scholio MAyriog legitur, non est discrimen , sed e scholio 
Diodorus est emendandus, cum itidem Pherecydes in scholio 
N. 663 V Mantium Melampodis filium adferat. Ut vero tibi per- 
suadeas^ non solum generis stemma, sed etiam fabulas esse easdem 
apud Siculum et bibliothecae auctorem conferas c. 68 § i cum 
bibl. p. 23 1. I — 2, 1. 11; § 2 cum bibl. p. 23 1. 22, 1. 4 — 10; 
§ 3 cum bibl. p. 23 1. 24, 20; p. 24 I. 14—16, p. 23 I. 26 sqq. 
etc. Adpingam autem Salmonei fabulam, quam componam e 
Diodori 1. IV. c. 68 § 2 et libri VI. frg. 7, 4«») collatam cum Hy- 
gini fabula 61 et bibl. p. 23 I. 3 sqq. 

Diodor. VI. frg. 7, 4. bibl. p. 23 l. 3. Hyg. fab. 61. 

"OTioSal/jKoveifgdasfirig vfiQiajijg 6k wi/ (sc. Salmoneus Aeoli filius 

xal vn(Qri(favog ^v xal 6 ZaXfjitovEvg) xal t^ Jii Sisyphi frater cum tonitrua 
TO ^«iov StiavQ^, rag J^ i^iaova&ai d^ilfov 6ta rrjv et fulmina imitaretur lovis, 
avrov nQa^stg vneQix^tv aai^uav ixoXda&ij. Heye sedens quadrigam faces ar- 
rdSv rov Jiog dnnpalvtTO ' yaQ iavrov elvai ^Ca, dentes in populum f mitteret 
6t6 xal Xttraax€vdCotv 6id xa\ rdg ixiCvov &vaCag et cives; 
rivog f^fixavrjg \lf6<pov i^aC' d(peX6fjL£Vog iavr^ nQoa- 
aiov xal fiifiovfiivov rdg iraaai ^veiv, xal ^vQaag 
fiQOvrdg i^QOvrai xal ovr€ filv i^rjQaftfiivag f^ aQfjLa- 
&vaC(xg ovrt navrjyvQStg rog fisrd If /SiJtoiv /alxoiv 
iriXet, avQonv ilsye ^QOvrdv, 

^dXktov 6k sig ovqavov 

aid-ofiivag Xafind^ag 
iXsyev darQdnrstv. Zavg 
IV. 68. 2 . . . vno 6h avrbv x€QavVt6aag rrjv ob id a love fulmine est 
6k /liog 6id rrjv dai^uav xrta&sTaav vn^ avrov ictus. 
ixsQavvto&rj. noXtv xaX rovg oixi^roQag 

rjifdvtas ndi^rag, 

lam quaero, quomodo explices manifestam propinquitatem, 
quae inter Diodorum et Apollodorum, Hyginum, alia mythogra- 
phorum fragmenta in scholiis dispersa intercedit? Cum illos histo- 

«8) cf. A. Ludwich Mus. Rhen. vol. XXXIV. p. 619. 



- 58 - 

rico usos esse, sanus nemo suspicari possit, num tu e diversis 
fontibus tot similia et paria fluxisse praetendas? 

At mittamus haec. lamiam enim exsistit quaestio, utrum Dio- 
dorus in hac modo parva parte auctorem, qui fabulas graecas in 
generum stemmatibus insertas edidit, secutus sit, ut Otto Sieroka 
sibi persuasit, an etiam alia genealogiarum vestigia et alii Diodori 
loci my thographis , imprimis Apollodoro similes possint ostendi. 
Posse revera, iamiam ut tibi persuadeam studebo. 

Siculus, qui initio libri IV se primo loco de Baccho fabulas 
relaturum esse dicit, capite 2 incipit a dei illius avo Cadmo Age- 
noris filio, et, postquam eum a patre expulsum in Boeotia Thebas 
condidisse, quattuor filias, unum filium procreasse, Semelam unam 
ex eis a love compressam et a lunone deceptam interiisse narravit, 
denique ad ipsum deum pervenit. Itaque haud patet, cur Otto 
Sieroka non etiam hanc fabulam e genealogiarum libro, quem 
vocat, manasse statuerit. Revera autem ex eodem auctore Dio- 
dorum eam sumpsisse, unde stemmata et fabulas, quas modo per- 
lustravimus, facile cognoscitur. 

ApoIIodorus ^nim p. 80 I. 14 sqq. et p. 84 I. 23 — p. S6 et 
Hygini fabulae 178 et 179 prorsus eadem eodem ordine sed multo 
uberiore neque doctrinae experta narratione praebent. Ipse locis 
comparatis, me non nimium dixisse tibi persuadeas. Semelae autem 
sortem Diodorus etiam libri III. c. 64 § 3 sqq. paullo fusius , sed 
minime aliter tradit. Quod aoimadverti et concedi cum mea intersit, 
utrumque Diodori locum iuxta bibliothecae verba et Hygini fabulam 
describam. Ipse compares etiam schol. S, 325 ABDL, quod paene 
ad verbum cum bibliotheca consentit®®). 

Diodor. III. 64. 3. Diodor. IV. 2, 2. bibl. p. 85 1. 29 sqq. Hyg. fab. 179. 

fivd^oXoyovOi yccQ xy cff JSSfi^Xy JSefi^lrjg Sk Z€vg lovis cum Semele 

iQaO&^vra ^Ca fii- ^ia t6 xaXkos ^Ca iQua&etg xgv(faavv' voluit concumbere, 

yijvai nXeovaxig fjLiyivra xaX [jls^^ evvdCsTai, 

auT^ (sc. JSefiiki^) rjav/iag noiovfdtvov 

Sm ro xdklog, Tag OfxiXCag 



*®) V. Eduard. Schwartz: de scholiis Homericis p. 445. 



— 59 — 

Diodor. III. 64. 3. Diodor. IV. 2. 2. bibl. p. 85. 1. 29 sqq. Hyg. fab. 179. 

rriv 6* "Hgav Cv^^' <^o|«* xmaqQoveTv rjdki^aTtttTrjdiTaa quodlunocumresciitr 

TvnoVaav xal fiov- avrrs. vnb "HQag, xara- specie immutata in 

Xofi^vrjv ri/40}Qi(f vsvaavrogavj^dioq [Beroen] nutricems) 

Tieqt^alelv rriv «V- nav ro ahri&hv noi- ad eam venit et per- 

x^{i(jDnoVy OfioKo&ij- rjaeiv, suasit, ut peteret ab 

vai fA,iv rivi rc5v love, 
anoSox^g rvy/tt' 
vovadiv, naQttXQOV' 

aaa^ai ^k rrjv ^^ eodem modo ad 

2€fiikriv' einttv se , quomodo ad 

yccQ ngog avtriv lunonem veniret, »ut 

5« xadijxov rjv intellegas* , inquit, 

Tov JCa fiira rrjg '^^ae sit voluptas 

iniipaviiag r€ xal c^'» ^^^ concum- 

rifjti^g nouTa&ai rijv bere«. 
bfjnlCaVy rjneQ XQV' 
rai xara rriv noog 
rriv "HQav avfAneot' 

(pOQ((V. 

^16 xal rov fxlv ^ioneQ vn^ avrijg ahetTat roiovrov itaque Semele 

z/Zw, rrjg Zefiilrig naQaxkr}&rjvai rag avrbv IX&etv , olog petiit a love, ut ita 

d^iovarjg rvyxfxvHV ininXoxag 6f4.oC(ig rik&e fxvriarev6fA.evog veniret ad se. 

rdiv taajv "HQ^f xt- notnad-ai raTg nqbg "HQav, Zevg 61 firj 

Lidjv, rrjv "HQav avfineQi- Svvafiivog dvavev- 

(pOQaTg. aai, 

naQayevia&ai fieja rbv fjikv ovv naQayCverai eig rbv Qua re impetrata 
^QOvreiv xal xe- JCa naQayevb- d-dXafAOv avTrjg lovis cum fulmine 

Qttvvdiiv, fJLiVov &eonQen(xig darQanaTg ofzov xal et tonitribus venit 

f4,€rd ^Qoyrwv xa\ ^QovTatg, xal xe- 

daTQanviv im(pa- Qavvbv ^rjaiv. 

V(og noiita&ai rrjv 

awovaCttv ' 

rriv di 2ifxilriv ovx rrjv 6k Zefxilriv ZefAilrig dk Jt« et Semelen confla- 

vnofjLiCvaaav t6 eyxvov ovaav xa\ rbv (pofiov ixXinov^ gravit. Exuteroeius 

fiiye&og t^j niQi" rb fj.iye&ogrrjgneQi- arig, i^af^rjviatov rb Liber est natus. 

ardai(og reXevrijatti ardaeiag ovx iviy- PQi(pog i^afA^X^od-hv 

xai 10 §Qi(pog ix- xaaav ro filv fiQi- 

TQcliaai, n()b rov xa- (f>og ixTQoSaat, vnb 

S-^xovTog xQovov. 6h tov nvQog avrriv 

reXevTrjaai. 

j) Nomen videtur 

interpolatum esse ex 
Ovidii met. III. 
V. 278. Sed nihil 
praeter nomen. 



— 6o — 



Diodor. III. 64. 3. 

Xa\ TOVTO fllv TOV 

/ila Tax^€i>s stg tov 
iavTOv ixriQov iy^ 
TCQvxfjai' fdiTa cT^ 

TavTu ToO xaTtt 
(pvaiv Trjc ysviOEtog 
XQOvov Trv TeX^Cav 
€iv^riaiv noiriaavTog 



Diodor. IV. 2. 3. 



Hyg. fab. 179. 



tnEiTa t6 naiSCov 
ttvalafiovTtt TovJCa 

naoadovvai t^ 
^EQfjL^ , xal nqog- 
Ta|«i 



bibl. p. 86, 1, 3 sqq. 
^x ToO nvQog aqna- 
aag iviQQaipe r^ 
fdriQtp . . . xaTa 6f 
Tov XQ^vov Tov xa- 
&rjxovTa J^ovvaov 
yevv^ Zevg kvaag 
Ttt ^dfJLfiaTa, 



xa\ SC6(oaiv ^EQfi^. 

... 1. 22 xa\ Xa^(ov quem Mercurius ab 
avTov *EQfxtig igne ereptum Nyso 

dedit educandum 



• . • 



anevsyxe^v t6 fiQ^- tovto fih ano- nQog vvfitpag ixo- 
(fog eig NOaav Trjg xofdCaai nQog t6 fjnaev (v Nvari t^j 
ItiQafiCag' avTQov t6 (v Ty IdaCag xaToixovaag 

Nvarjif xeCfievov fit- 

Ta^v 4>oivCxrig xa\ 
NeCXov f Taig 6h 

vvfjnpaig naQaSov- 

Vai TQiffSlV. 



ivTav&a J* vn6 
vvfjnpmv TQaipiVTa 
t6v TialSa nQoaa- 

yoQSvd-fjvat fjikv 
ano Tov naTQog 
xa\ Tov Tonov /Ito- 
waov . . . 



. . . 616 xa\ TQa- 
tpivTa t6v /diovvaov 
iv Ty Nvay rvxstv 

T^g nQoarjyoQCttg 
TaiTrig dn6 Jiog 
xa\ Nvarig. 



et graece Dionysos 
est appellatus. 



Hic consensus cum aliter omnino non possit explicari, atque 
ad unum omnibus fontem vocatis, adnotem Diodorum etiam 
de Musis eundem mythographicum fontem adiisse videri. Nam 
Mnemosynae et lovis eas esse filias, quod a plurimis mythogra- 
phorum tradi Diodorus dicit, legitur etiam in bibliotheca I. 3. 9, 2. 
Sed etiam Alcmanis raram mentionem ex enchiridio mythologico 
fluxisse Udalricus de Wilamowitz demonstravit, qui eiusdem rivulum 
in Clementis Alexandrini protreptico p. 27 detexit^^). 



'®) Commentariolum gramraaticum II. p. Ii. 



— 6i — 

lam ad naQex/Saair, quam vocat Diodorus, capitis 34 transeamus^ 
ubi, Deianira ab Hercule in matrimonium ducta commemorata, de 
Meleagro se dicturum esse promittit. Sed non solum de eo, qui 
sicut Deianira ex Oeneo et Althaea natus est, disserit, sed addit 
capite 35, Oeneum postea Periboeam, missam ab Hipponoo Ole- 
nio e Marte gravidam, uxoris loco accepisse et Tydeum filium 
procreasse. Cur hoc addidit? Nimirum quia in fonte invenit, qui 
totum Oenei genus inlustravit. Eandem autem Meleagri fabulam 
legis in bibliotheca p. 18 1. 2 — p. 19 1. 10, quae duobus locis 
pauUulum a Diodori narratione discedit, et in Hygini fabulis 171 — 
174, quae quidem Ovidium resipiunt. Prorsus autem Diodorus 
consentit cum scholiasta ad J. 548 ABD, qui itidem primo a Me- 
leagro aprum ictum esse et Atalantae, cui Meleager pellem et 
caput donaverit, ab Althaeae fratribus insidias paratas esse narrat. 
Commemorat autem historicus duas fabulae de Meleagri morte 
formas sicut ApoIIodorus, quarum altera de ligno a Parcis Althaeae 
dato apud utrumque eadem est. Alteram vero quamquam Dio- 
dorus brevissime modo significat, eandem esse, quam Apollodorus 
secundo loco refert, propterea pro certo habeo, quod apud utrumque 
Meleager matris exsecrationibus moritur. Atque hanc fabulam 
ApoIIodorus secundum Iliadis I. v. 553 — 599 narrat, addit autem 
mortem Meleagri, quem Homerus non commemorat; eandem ad- 
notat etiam Diodorus ^^). Luculenter igitur adparet, etiam hic Dio 
dorum et ApoIIodorum ex eodem libro fabulari hausisse, qui etiam 
fabularum discrepantias exhibuit. At Diodori capitis 35 § i una 
re distat ab ApoIIodoro. Hic enim Periboeam Oleniam ab Hip- 
ponoo patre ad Oeneum missam, secundum Hesiodum ex Hippo- 
strato Amaryncei filio gravidam esse narrat, Diodorus autem e 
Marte. Sed ApoIIodorum errasse demonstrant Hesiodi versus ipsi, 
quos scholiasta ad Pindari Olymp. XI. 46 (frg. 97 Rzach) servavit : 
^T^v d^ 'Afia^xetdi^g "^JnndarQaTog, ol^og '^Qrjog 
(Dvxreog dvyXaog vt6g, ^Eneicor Sqx^^^? dydQoiy , . . ,<i 
Neque possum non contendere etiam Diodorum errasse, cum 
equidem Tydeum Martis filium nominari nusquam praeter unum 
hunc Diodori locum inveniam. Itaque cum praeterea Diodorus 



''i) cf. etiam schol. I. 534 ABD, quod duas illas fabulae fonnas permiscet. 



— 62 — 

prorsus cum Apollodoro consentiat, mihi necessario concludendum 
esse videtur, etiam Diodorum nescio quo errore perductum false 
Martem Tydei patrem adpellasse. 

De Heraclidis, quorum de reditu in Peloponnesum fabulae c. 57, 
58 sequuntur, cum difficillimum sit disputare '^^) neque obiter agi 
possit, adnotem modo, etiam haec capita propinquitatis vinculis 
cum ApoIIodoro et Pausania esse coniuncta, apud quos Diodorei 
mythographi vestigia iterum iterumque invenimus. Herculis filios 
post patris dnod-icoaiv apud Ceycem Trachinium habitasse, tum 
Eurysthei minis expulsos ab Atheniensibus hospitio acceptos devi- 
cisse Argivos, Eurystheo ab Hyllo interempto omnibusque eius 
filiis necatis et Diodorus 57 § 2 et ApoIIodorus (p. y6 I. 6 sqq.) 
itidem tradunt, quamquam singulis nonnullis rebus distant; etiam 
Tlepolemum Licymnio necato ex Peloponneso in Rhodum fugisse 
Diodorus 58 § 7 cum ApoIIodoro p. y6 I. 25 consentit. Hyllum 
autem ab Echemo Tegeata victum esse et interfectum Diodorus 58 
§ 3, 4 sicut Pausanias VIII. 5. i refert''^). 

In Thesei fabulis, quae inde a capite 59 sequuntur, genealo- 
giarum vestigia (v. c. 59 § i; c. 62 § i), quamquam magis rara, 
tamen vix minus sunt aperta, quam in Cretensi historia, quae eis 
intercalata est; affinitas autem, qua Diodori narratio cum Hygino 
et ApoIIodoro copulatur, artissima est. Velut capitis 59 para- 
graphum primam conferas cum bibliothecae p. 125 I. 21 sqq., 
Hygini fabula 37. Sex labores, quibus Theseus Trozene profectus 
Athenas perfunctus est, eosdem esse apud Diodorum §2—6 et 
in Hygini fabula 38, non quidem mirum est*^*). Septimo loco se- 



■^*) V. Udalr. de Wilamowitz: de Euripidis Heraclidis, progr. Gryphiswald. 

''^) Corruit igitur Ottonis Sieroka sententia, quam p. 14 et 16 protulit: omnia 
generum stemmata huius Diodori fontis usque ad Troianum bellum esse producta. 
Sin autem in uniyersum spectas, sane est recta et probata. Etiam Photius bibl. 
cod. 186 p. 142 (Bekker) dicit de ApoUodori bibliotheca: »xdr€iai f^^/Qi' rajv 
TQmxa}V« , quamquam Heraclidarum reditus sane post Troiam captam accidit. 
V. Cr Robert de Ap. bibl. p. 5. 

■^*) Locus, quo Thesei cum Cromyonio sue proelium refertur, commutatus est in 
codice F cum eo, quo Procrustae poena refertur. Librariorum hoc esse vitium veri 
simile est. Nam laborum ordo alius non esse potest atque locorum ordo, quos via 
tangit. Itaque etiam bibliothecae epitoma Vaticana tertio loco pugnam in Cro- 
myonium suem refert (v. R. Wagner Mus. Rhen. vol. XLI. p. 140). 



- 63 - 

quitur pugna cum tauro Marathonio, quem Hercules ex Creta ad- 

duxerit, apud utrumque. Antequam autem Diodorus de Thesei 

expeditione in Cretam facta verba facit, breviter Minois prosapiam 

perlustrat. Quae pars bene congruit cum bibliothecae p. 80 1. 9 — 12 

et p. 81 1. 21 — 25, praeterquam quod Diodorus duos Minoes enu- 

merat, quorum alter nepos est alterius; sed Diodori fons varias de 

Minois patribus sententias adnotavit, ut ex c. 60 § 3 elucet, atque 

inter eas etiam eam, quae unum modo Minoem agnovit, xum 

addat c. 60 § 3 secundo Minoe commemorato: »6V Ting Ji6g vldr 

dyayQdqxwaiy^, Juppiter autem primi Minois pater sit. Atque ipse 

Diodorus sicut Apollodorus hanc sequitur sententiam I. V. c. 78, 

ubi partim quidem eum eodem fonte usum esse crediderim. Minois 

iilium Androgeum, pergit, qui Athenis ludis Panathenaicis omnes 

vicerit (Diodor. IV. 60. 4 = bibl. p. 124 I. 10), interfectum esse 

Thebas profectum. Atque hic discrimen inter Diodorum et ApoUo- 

dorum intercedere videtur, sed videtur modo: in bibliotheca enim 

p. 124 I. 12—15 narratur, ab Aegeo emissum esse Cretensem 

contra bovem Marathonium , nimirum ut . moreretur ; addit autem 

secundum nonnullos auctores eum Thebas euntem ab incolis necatum 

esse. Vides, rursus Diodorum duas varias fabulas coniunxisse ita, ut 

Aegeum iussisse dicat, Androgeum illud iter facientem interimi. — 

Tum vero Athenienses fame vexatos, dei iussu Minoi paruisse, qui 

septem pueros puellasque septem flagitavisset, apud utrumque legis. 

Cum narratione, quae sequitur c. 61 § 4 — 5 init. confer Hygini 

fabulam 42. Neuter autem omittit, Theseum postea Ariadnae sororem 

Phaedram duxisse in matrimonium (c. 62 § i = Hyg. fab. 43 s. f.). 

Valde autem quaeso animadvertas , in tanta fabularum de 

Ariadna Theseoque varietate bene consentire Diodorum (61 § 5, 6) 

cum Pausania (I. 22, 5) et ApoIIodoro "^^), qui omnes narrant, Theseo 

Ariadnam in Dia insula a Baccho esse raptam. 



■^S) Observavit M. Wellmann: de Istro Callimachlo p. 93, confer quae infra 
disputabimus. Apollodorum idem narrasse, epitoma Vaticana docet, quam invenit 
Ricardus Wagner. Miro autem modo explicat illius f^bulae ortum (Mus. Rhen. XLI. 
p. 145): >Die lokalpatriotischen Tendenzen des Atheners ApoUodor sind \S.ngst erkannt 
(v. Robert a. a. O. p. 34); ihnen schliefst sich wiirdig an, dafs auch er bemtlht 
gewesen ist, den schlimmsten Flecken von dem glanzenden Bilde des Nationalhelden 
zu tilgen.ff Putatne revera demum secundo p. Chr. n, hoc Athenienses fecisse? 



- 64 - 

Statim Daedali fabulas adnectamus, ^quas Diodorus c. ^6 — 80 
fuse enarrat. Quorum cum capita 78, 79, capitis 80 initium 
aliunde manasse Ottoni Sieroka iam supra concesserimus et 
c. 80 § 3 — 5 ab ipso Diodoro esse de suo additas cum 
Christiano G. Heyne statuerimus, restant modo capita ^6 
et JT , neque haec tota e mythographico fonte Diodorum 
sumpsisse contendere ausim. Distant enim ab Hygino et Apollo- 
doro. Sed Daedalum ex Creta pennis artificiose confectis cum 
Icaro per aerem aufugisse, Icarum in mare decidisse, patrem 
solum in Siciliam pervenisse, Diodorus c. Jj § 7 — 9 prorsus eodem 
modo narrat, quo Hyginus fab. 40 et ApoUodorus (v. epitomam 
Vaticanam, Mus. Rhen. XLI. p. 141 = Zenob. IV. 92). Nam quod 
Hyginus narrat, Minoem Daedalo propter vaccam Pasiphaae con- 
fectam succensuisse , Diodorus § 7 indicat verbis: ^JaiSAkov . . . 
vnb rijg IIaai(pAfjg xQtmTO/.i^yov« et § 5 diserte dicit: *^aiSaXoy 
nv&dfjLevov r^v dneiX^Pjv roH Mivo) dia r^v xaraaxev^v rfjg jSodg , . .« 
Apollodorus autem etiam hanc Minois in Daedalum irae causam 
tradidisse adparet praeter aheram, quam epitoma Vaticana solam 
praebet ^Sn Mivcog aiaS^djLievog rotJ (pe^dyeiv fjLerbi, @fjai(og, JaldaXov 
ahiov iv ra Xa/SvQivd-(p fierdk roH naidbg ^Jxa^iov xa&eT^ev^ : Zenobius 
enim IV. 92, qui paene verbo tenus cum Apollodori epitoma con- 
sentit, pro illius quae modo exscripsi verbis exhibet haec: »(Ji' 
bneQ (sc. JaidaXog) elQydaaro (i^iaog eni ra rfjg IIaai(p&rig eQcori tw 
nQbg rbv rai^Qov^ ^*). Adnotem autem, Diodori alteram narrationem 
Pausaniae VII. 4. 5 — 6, IX. 11. 4 non ita esse dissimilem, cum 
apud utrumque non pennis, sed navibus ex Creta in Siciliam 
aufugiat^^), atque quae Diodorus de Daedali statuis dicit, saepius 
iegi, ergo ad unum fontem redigendum esse''^). 

Putatne revera tum temporis fabulas ut ita dicam vixisse? Bibliothecae auctorem 
Apollodori nomen esse mentitum Hermannus Diels Mus. Rhen. vol. XXXI. p. 8 
docuit. 

■^*) ,v. Mus. Rhen. XLI. p. 143 Ricardus Wagner Zenobi verba illa ab Apollodoro 
aliena esse putat. 

'''') cf. etiam Plini nat. hist. VII. 209: «malum et antennan Daedalus 
(invenit).« 

'^^) V. imprimis schol. Platon. Menon. p, 367 et Tzetzae chiliad. I. 539; com- 
posuit locos Joannes Overbeck : ^Schriftquellen zur Geschichte der bildenden Kunst 
bei den Griechen.* Cf. Car. Robert: ArchHologische Mfirchen S. I sqq. 



- 65 - 

Capite 62 Diodorus Hippolyti et Thesei mortes narrat. Atque 
cum de Hippolyti fabula, quam miro modo partim secundum 
Euripidis Hippolytum Coroniferum, partim prorsus aliter refert, 
infra nobis sit agendum, hoc loco modo monuerim, Diodorum 
fabulam de Hippolyti morte, cum non crederet, a Neptuno taurum 
e mari promissum esse, ad communis vitae rationem suo periculo 
redegisse videri. Tum autem adnotat, Theseum seditione facta ex 
Attica eiectum diem supremum exsulem obiisse, sicut Apollodorus, 
Ricardo Wagner teste Theseum a Lycomeda necatum esse scripsit. 
Idem etiam Plutarchus in Thesei vitae c. 35 profert atque idem 
quod Diodorus addit, herois ossa Athenas reportatas esse et ipsum 
divinis honoribus et templo esse cultum. 

Vix Thesei morte narrata, tamen capite63, quod sequitur, 
historicus unum ex eius facinoribus addit: Helenae raptum et 
descensum ad inferos. Unde puto conligendum esse, Diodori 
auctorem mythographum has fabulas non in Thesei vita rettulisse. 
Ac nescio an non casu factum sit, ut itidem neque in bibliotheca 
neque apud Hyginum eas inter illius herois facinora enumerarentur, 
sed in genere Tyndaridarum inlustrando commemorari. Ex eodem 
autem fonte, unde Thesei fabulas, Diodorum hasce petiisse adparet 
vel obiter comparato capite 63 cum Apollodoro (p. 107 1. 19 — 24) 
et Hygini fabula 79. Accedit, quod Plutarchus in vitae Thesei 
c. 31 sicut Diodorus refert, Helenam Theseo esse addictam, cum 
per tesserarum iactus cum Pirithoo de praeda concertasset. Ab 
Hercule unum Theseum ab inferis reductum esse, etiam ApoIIodorus 
p. 66 I. 28 tradit, Hyginus autem fabula 79 et Theseum et 
Pirithoum ab illo heroe liberatos esse narrat, sicut Diodorus c. .26 
§ I. Denique etiam tertiam fabulae formam satis raram Diodorus 
^" ^3 § 5 addit , quae neutrum rediisse refert : invenitur in Vergili 
Aeneidos I. VI. 617. 

Venimus ad fabulas Thebanas. In iis tractandis Eduardus 
Schwartz cognovit, »prorsus easdem rationes fabularum componen- 
darum apud Diodorum inveniri, atque in compendiis« , exemplis 
usus fabulis de Oedipode puero et iuvene atque de Amphiarao 
ab uxore ad bellum coacto*^®). Ac si totam Thebanarum 



"^*) de scholiis Homericis p. 453. 
Bethe, Quaestiones. 5 



--• 66 — 

fabularum narrationem Diodori cum bibliotheca comparaveris , con- 
cedes, plane eam esse eandem sed breviter contractam. Conferas 
quemvis huius partis locum, omnes itidem, quod dixi, probabunt. 
Velut hunc perlege comparatum cum bibliotheca et Hygino. 

Diodor. IV. 65. i sq. bibl. p. 93 1. i sqq. Hyg. fab. 68, 69. 

n{iia^VTiQov <f' ovrog • . . . xivkg 6k ngmjov 68. Polynices, Oedipodis 
^EjioxX^ovg^ Tovrov nQdh- ^Enoxlia ag^avra fjtrj fiov- filias, anno peracto regnum 
Tov ag^at, xal ^ieXd-ovros liad-ai nagadovvai rrjv ab Eteocle fratre repetit. 
Toif xQovov fjLTi povlEGd-ai paoiXsiav, ille cedere nolnit. 

nagadiSovaiTrjv ^aaUsCaV' 
Tov Sh IloXvvstxfiv xara 
rag ofioXoylag anatrstv 
rrjv «(i/if»'' 

Tov (J^ d6sX(pov fiTj (fvyaSsvd-slg J' ovv 69. . . . sub eodem 

vnaxovovTog (fvystv sig IloXvvsCxrig ix Gtj^tov tjxsv tempore Polynices Oedi- 

*!AQyog nQog ^ldSqaaTov tov sig^lAqyog, tov ts OQfiov xal podis filius expulsus ab 

fiaaiXia. tov ninXov ix^' ifi^f^^' Eteocle fratre ad Adrastum 

Xsvs Si ^Aqyovg ^ASqaarog devenit 

6 TaXaov. 

xal Tolg ]tovtov fiaai- et Tydeus simul Oenei et 
XsCovg vvxTtoQ nqoansXd^st, Periboeae captivae filius a 
xal avvdnTsi fJtdx^tv TvSsi patre , quod fratrem Mena- 
T(p Oivi(og (psvyovTc KaXv lippum in venatione occi- 
Sdiva (cf. p. 20, 1. 5 sqq. : derat . . . 
TvSsvg . . . i(fvyaSsvdnri 
xa^* ov Sri xQovov (faal xrsCvag , . , (og Sk 6 rriv 

TvSiaTovOivi(og ivKaXv IdXxf^scnviSa ysyQa(p(6g, 

Scavt TOvg dvsxptovg dvs- jovg MiXavog [v. p. 17, 

XovTa . . . (pvyslv ix rrjg 1. 16] nalSag . . . (og Ss 

AiT(oX(ag sig "AQyog, 4>SQSXvSrjg (prjaCv, 'SlXsvCav 

dSsl(p6v iSiov). 

*'ASQa(novSh dfitpoTiQOvg ysvofiivrjg Sk i^aC(pvrjg Adrasto, Talai et Eury- 

vnoSs^dfxsvov (piXo(pQ6v(os fiorjg ini(pavslg ^'ASQaarog nomes filio , responsum ab 

xard Ti Xoytov avvoixCaai SiiXvasv ai^Toifg, xal fidv ApoUine fuit, eum filias 

rdg 9-vyaTiQag aifToTg, Tfcof Tivog vnofivrjad-slg suas . . . apro et leoni 

^AQysCav fikv IIoXvvsCxsi, XiyovTog avT(^ xdnQ^p xa) daturum in conjugium , . , 

zfrjinvXrjv Sk TvSsi, XiovTi avCsv^ai rdg d-vyu' Tunc rex responsi memor 

svSoxtfiovvToav Sk t(ov TiQag, dfjKporiQOvg stXsTo Argiam dat Polynici, . . . 

vsttvCaxcjv xal fisydXrjg vwfX(pCovg . . . yafisT Sk Deipylam minorem dat Ty- 

dnoSoxrjg vno tov fiaai- ArjmvXrjv fikv TvSsitg, deo . . , At Polynices rogat 

Xitog Tvyxnv6vT(ov , (paal ItioysCrjv Sk UoXvvsCxrjg, Adrastum, ut sibi exercitum 






- 6t - 

Diodor. IV. 65. i sq. bibl. p. 93 1. i sqq. Hyg. fab. 68, 69. 

TQV^A^QaoTov xttQtCofjisvov xal avToifslddQaffTos df^' commodaret ad paternum 

avTols iTTayyttXaad-ai (fOT^govg eig tag naTgi^as regnum recuperandum . a 

xaToi^HV ufjKfOT^QOvg €ig vnia^^ETO xara|fiv* xal fratre: cni Adrastus non 

TaqnaTQCSag. 7tQ(vaVTog6* nQ(oTOV inlBr^pag t(Sn%v6i tantum exercitum dedit, sed 

a^^Tov nQfOTOV xaTayttyfTv aTQaT€v€a&at ^ xal Tovg etiam ipse cum aliis (septem) 

roi' IIolvv€(xfiv . . . aQiariag avvrjd-QOiCiv. ducibus profectus est . . . 

Aut aliud inspice ex Epigonorum fabulis exemplum: 

DiodoF. IV. 66. 1 sqq. bibl. p. 97 1. 22 sqq. 

01 filv ovv inra inl Grjfiag toiovtov fiiTa Sh Sixa hri ol ti3v dnoXofjiivtov 

To niQag taxav' ol 6k TovTtov natS^g, natS^g, xXrj&ivT€g inCyovot, aTQaT€v€tv 
Inlyovoi ovofiaad-ivT^g, tov TtSv naTiQtav inl Bri^ag nQoyQOvvro, tov twv naT€Q(ov 
^ttVttTov in€^t6vT€g tyvtoaav aTQaT€v(iv d-dvaTov TifjnoQrjaaad-ai ^ovXofjitvoi' xal 
mvj inl Tag G^flag, Xafi6vT€g /Qriaftov fjLaVT€vofjiivoig avTOtg 6 d-€6g i&ianiae 
nuQ* ^An6lXeivog noX€fi€Tv Trjv nQO- vCxrjv IdXxfjiitovog rjyovfiivov. 6 fikv 
(i^fiivriv n6Xtv aTQaTrjyov l/ovrac ovv IdXxfiitov riy€laS-ai Trjg OTQOteCag 
'Aixfiitova Tov IdfjitpiaQdov. 6 6* ov fiovX6fi€Vog , Sfjttog €fTQtxT€v€Tai' 
'AXxfiitDV aiQ€&€lg vn^ avToiv aTQaTriyog 
hfiQtaTfjae tov &€dv n€Q\ Ttjg inl 
Tffff Bri§ag OTQareCag xal n€Ql r^ff 
Eoi,ipvXrig r^^g fjtriTQog xoXda€tog' toV 
i^ ^AnoXXtovog /o^ffavroj dfitfOTfQa 
Ta nQO€iQrifiiva nQa^ai Sim t6 f^rf 
fiovov Tov XQvaovv oQfiov di^aaS-ai 
xaTtt Tfjg dnmXeCag tov nttrQ^g, dXXd 
xal ninXov Xafietv atrrjv xaTa Ttjg Toi7 

vlov T€X€VT^g' . . . Tov 6k ninXov XafioVaa yaQ^EQKpvXri naQa B€Qadv6Qov 
(nQoadi^and-ai) naQa tov vlov lov tov HoXvveCxovg tIv ninXov avvin€ia€ 
IloXvvfCxovg B€Qadv6Qov , untog neCar^ xal Tovg nalSag tnQarevead-ai. 
Tov vlov aTQaT€v€tv in\ Tag Bijpag. 

Sub fine autem distat Diodori narratio a bibliotheca, sed, cum 
longiore disputatione opus sit, qua demonstretur , etiam capitis 6j 
§ I aliam non habere originem atque bibliothecae p. 98 1. 20 — 24, 
de hac re alio loco disseram^^). 

Deinde capitis 67 a § 2 usque ad § 7 Aeoli generis stemma 
pingitur notabile eo quod artificiosissime tres distinguuntur Aeoli. 



^) Adnotem, me nimirum aliunde petitum esse putare, quae de Daphna Sibylla 
c. 66 § 6 et 7 leguntur. Cf. Ernesti Maas de Sibyllarum indicibus, Gryphiswald. 
^879» p. 2, adnot 4. 



* 



— 68 — 

Quod e fonte, quem dicit genealogicum , manasse probabiliter 
statuit Otto Sieroka sicut c. 68 — 75 , quae nos una cum capitibus 
57 — 66 ab Apollodoro aliisque mythographis prope abesse demon- 
stravimus. Accedit quod hoc caput 6y neque Dionysio attribuet 
quicumque nos admodum recte de eo disputasse concesserit, neque 
e Timaeo fluxisse quispiam putabit, cum 1. V. c. 7 § 6, quod Timaei 
esse Carolus MuUenhoff ®^) evicit, Aeolus Hippotae filius insulas, quae 
Aeolides vocantur, tenuisse dicatur, hic autem {6y § 5) Aeolus Arnae 
et Neptuni filius. Hoc Diodori Aeolidarum stemma in bibliotheca 
quidem non legitur, inveniuntur autem in mythographorum frag- 
mentis et eidem tres Aeoli et Boeoti stirps eodem modo explicata. 
Scholium enim x, 2 exhibet hoc: »aXXog di iajiv (sc. AioXog) 8 
^nndxov naig, 

6 Sh^InnoTTiq vlog Mt/uavrog' Tgetg Diodor. 67 § 4: MlfjiavTog 6k ^ln^ 

yccQ uifoXovg (paal ysyivrjad-ai, noTrjg y€v6fi(vog. 

nQfoTOV Tov Tov "Mllrivog, § 3 • • • Aiokov tov "Elkrjvog 

6€vT€Qov tov i^ ^lnnoTov xa\ Mela- § 4 . . . ^lnnoTrjg , , . ix MeXav^nntig 

vCnnrjg, kTixvtaaev AXoXov. 

tqCtov tov ix IIoa€i6(Svog xal ^^QVrjg, tovtov ^k ^ldQvrj yevo/aivrj &vydTf]Q 

Hoaet^davi (xiy€iaa ^yxvog iyiv€To . . . 

iyiwrjaev AloXov xal Bokotov . . . 

Scholiasta autem ad B. 494 BL Boeoti genus sicut Diodorus 
describit hoc modo: 

schol. B. 494, Diodor. 67. 

""AQvrjg Ttjg AtoXov xa\ IloaeidcSvog vidc § 4; § 6: TiaQiXa^e Trjg AioXl- 

BoKOTog, aq)* ov rj BoKorCa, ^og Trjv fiaaiXsCaV xa\ Trjv uhv xcoQav 

ano Trjg fxrjTQog '!dQvrjVj Tovg ^k Xaovg 
a<p iavTOv BomTOvg divofiaaev, 

ov ^ETetovog, § 7. Bouotov cf^ "iTtovog y€v6fA€vog 

irixvfoaev vloiig TiiTaQag, 

ov IdQrjUvxog, 'AXexTQvcuv, "innaXxfiog, 'inndXxiuov xa\ ^HXexTQvova, hi Jh 
^AXeyrjvtoQ, IdQ/lXvxov xa\ IdXeyrjvoQa^ 

. , . ^lnndXxfiov HrpfiXetogy tovtcdv J' ^lnndXxifjiog fikv iyiwrjae 

HrjviXecaVj 

. . . uiXexTQvovog Arjnog^ ^HXexTQvcov ^k ArjiTov, 



^*) Deutsche Altertumskunde I. p. 449 sq. 



- 69 - 

schol. B. 494. Dibdor. 67. 

. . . IdlByr^voQog KkovCoSy ^Aksyrivmq 6k KXovlov^ 

. . . IdQtiiXixov ^AQxeatXaog xal IIqo- IdQxClvxog Sk IlQod-orivoQa xal lAQXf" 
d^orivoiQ, aCkaov rovg inl TqoCuv (StQaxBvaafxivovg 

riyr\fji6vag x^ anavrmv Bonorav. 

Vides, Diodorum et scholiastam eundem fontem descripsisse, 
nomina igitur, quae apud alterum traduntur, ex altero esse 
emendanda. 

Ceteris Diodori fabulis perlustratis iam accedamus ad Herculis 
historiam, ac primum quidem de eius parergis, quae vocantur, 
agemus. Narrationem autem, quae inter duodecim Herculis labores 
et parerga legitur (c. 29, 30), de colonia Thespiadum in Sardiniam 
lolao duce missa, neque ad ApoIIodorum respicere iam supra in- 
dicavimus, neque ad Timaeum pertinere Carolus MiillenhofF statuit. 
Tum vero capite 31 Diodorus pergit, Herculem, qui laboribus 
perfectis Megaram uxorem lolao in matrimonium dedisset, ipsum 
lolam Euryti Oechaliae regis filiam cupivisse, ab Euryto autem 
esse repulsum, quippe qui timuisset, ne lolae et Herculis liberis 
idem contingeret, quod Megarae filii passi essent; quod prorsus 
eodem modo refert Apollodorus p. 67 I. 15—25, addito tamen 
claro sagittandi certamine, cuius praemium Eurytus filiam pro- 
miserat. Deinde Diodorus sicut scholiasta ad 9. 22 narrat, ab 
Hercule Iphitum, Euryti filium, qui equas patri abactas repetivisset, 
in altam turrem ductum subito esse deiectum. Quod autem 
historicus § 4 refert, reperitur in Aeliani variarum historiarum 
1. IV. 5 , qui etiam finem historiae a Diodoro omissum servavit. 
Postquam frustra Deiphobus, Hippolyti filius, Herculem ab Iphiti 
sanguine purgavisset, heroem Delphis ApoIIinem consuluisse etiam 
Apollodorus p. 6S I. 6 e,t scholium E. 392 D bibliothecae propin- 
quum exhibent. Deinde ab Hercule Omphalae servo Cecropes 
vinctos et Syleum interfectum esse Diodorus ApoIIodoro (p. 68 
I. 20 sqq.) similiter narrat. 

Caput 32 adcuratius contemplemur, cum praeclare ex eo liceat 
demonstrare, qua audacia Diodorus varios fontes commiscuerit. 
Ac primum quidem hoc capite cum bibliotheca comparato adparet, 
Diodorum etiam hic fonte illo mythographico usum esse, cuius 
vestigia plura apud Apollodorum indagavimus. Narrat' enim 



— 70 — 

uterque, Herculem optimis heroibus collectis (c. 32 § 3 = bibl. 
p. 69 1. 5) octodecim navibus Troiam profectum (c. 32 § 2 = 
bibl. p. 69, 1. 4), Oicleum apud naves reliquisse, ut ipse cum 
ceteris oppidum oppugnaret (§3 = 1. 7)®^). Laomedontem vero 
clam ad oram accelerasse, impetu facto Oicleum interfecisse (§3 
= 1. 9) ; tum Troia capta Telamonem ab Hercule praemium virtutis 
Hesionam accepisse, quippe qui omnium primus murum perfregisset 
(§ 5 = 1. 12 sqq., 1. 20). 

Accedit autem hoc loco primo eiusdem fabulae testis, qui 
quamqam breviter quidem necessario omnia contraxit, tamen 
minime est contemnendus inter alias causas etiam propterea quod 
paene ad Diodori aetatem adscendit®^): auctor inscriptionis tabulae 
Farnesianae, qui Dorica dialectu haud semper feliciter usus Herculis 
parerga celebravit®*). Eius verba, quae huc faciunt, sunt haec 



82) Male in Diodori textu legitur: »t6v lifjKfiagdov vlbv OixXia,* Aut 
Diodorus ut saepius erravit, quamquam c. 68 § 5 recte Oiclei prosapiam refert, aut 
cum lacobo Palmero Idfjtpiagttov librarii vilio ex ^AvtKpatov factum esse censen- 
dum est. 

8^) Augusti aetate fabricatae sunt tabulae, quae «Bilderchroniken* vocantur. 
Vide *Griechische Bilderchroniken , bearbeitet von Otto Jahn , beendet und heraus- 
gegcben von Adolf Michaelis» , p. 79 sqq. Quid de fabulis, quas exhibent, 
iudicandum sit, exposuit Udalricus de Wilamowitz: Homerische Untersuchungeu 

P- 332 sq. 

8*) Tabulam Famesianam (apud O. Jahn et Ad. Michaelis J) cum Apollodoro 
et Diodoro consentire iam Corsini cognovit: v. Bilderchroniken p. 84. Haud puto, 
recte Adolfum Michaelis dixisse (Bilderchroniken p. 84): «Ubrigens nimmt jene 
Inschrift (J, die Prosainschrift auf den Pfeilern) durch ihren gemiifsigt dorischen 
Dialekt, welcher auch in der chronographischen Notiz der gleichen Tafel (1. 362 sqq.), 
nicht aber in den iibrigen Inschriften derselben Tafel wiederkehrt, eine besondere 
Stelle em. Naturlich ist diese Eigentiimlichkeit auf die benutzte Quelle zuriickzu- 
fahren ...» Sed Doridem illius tituli non esse optimam ipse Michaelis in nota 435 
p. 84 ostendit. Quod autem in adnotatione chronographica eadem Doris observatur, 
mihi. demonstrare videtur, cum illae a mythographicis harum tabularum partibus sine 
dubio sint segregendae et eundem omnes originem prodant (v. Bilderchroniken p. 82), 
grammaticum e suo ingenio in titulo scribendo, qui Herculi dedicatam tabulam 
ornaret , doricas nonnuUas formas adhibuisse , ut huius Doriensium herois facinora 
etiam Dorica dialectu referret et ivnlveiav quandam novicio operi obduceret. 
Rectissime igitur puto Zoegam (v. Bilderchroniken p. 85 , not. 437) conclusisse, 
auctorem huius tituli Doriensem non fuisse. lam vero sequitur, eas huius tabulae J 
inscriptiones , quae Doridem non sapiunt , eiusdem grammatici esse non posse , sed 



— 71 — 

(p. 69 1. 19 sqq.): ^iaad^eyog d^ Iv TiQvy&i Ti^evog ^EyvaXiov, fierdL 
Tekafi&yog re xal JJijkicag xal Oixkiiog inl T^iav arQarevad^eyog 
elXey rdty n&kiVy ^aofieS^yra xai robg vloi>g dnoxreiyag nXay HQidfjiov 
Tekafidty re ^Hai6yay eXafiey rdy JjQidfiov ddek(pdy, i"^ &g TeHx^oy vldy 
e&ero^ . . . Sed neque in tabula Famesiana (v. p. 69 1. 14 sqq.) 
neque in bibliotheca legitur, Herculem Argonautarum socium primo 
Troiam venisse, monstro marino interempto Hesionam patri reddi- 
disse, postea Troia capta Priamo regnum tradidisse, qui solus 
monuisset, ut Laomedo pater promissa praestaret. Quid vero 
quod Diodorus infra eadem haec in Scytobrachionis Argonauticorum 
epitoma narrat ? Ne vero uUa restet dubitatio, ipse locos compares. 

Diodor. IV. 49. 6: ... joy t€ yaq Diodor. IV. 32. 4: ^Hgaxlrjg ^k rijv 

^^aofjLS^6vTa(HQaxX^a)(povevaai, xalr^g tioXiv iXdiV xard xgaTog xal noXXoifg 

noXewg l| i(p66ov xgaTriaavTa xoXdnai iv x^^Q^"^ vofjn^ xaraaqfd^ag nqidfJLf^ 

fjLtv Tovg fiSTaax6vTag T(p ^aaiXel Ttjg rriv ^aavXeCav dnidoixe t(ov *TXiaS<5v 

im^ovXrig^ Hijidfitp Sk ^id Ttiv cF«- ^td rijv Stxatoavvrjv. 
xatoavvriv naga^ovvat Tr\v fiaaiXeCav . . . 

IV. 49. 3 : xal Tovg fjihv dXXovg vlovg IV. 32. 5 : ovTog yaQ (sc. 6 ngiafiog 

ixeiv ry nod^si awegyovgy HqCafiov 6h fiovog t(ov vldiv tov ^aouidovTog 

fiovov ivaVTionQayovvTa' tovtov ydg ivavTiovfievog t^ naTQl rdg Xnnovg 

dnoiprjvaa&ai deiv rd nQog Toitg ^ivovg dnoSovvat awefiovXevaev t^ ^HqoxXu 

Slxata TrjQsTvy xal Tr^v te a6€X(prjv xal xard rdg inayyeXlag, 
rdg d}fjLoXoyrifiivag tnnovg dno6id6vat. 

Itaque quod in Argonauticis observavimus , iterum probatur: 
Diodorus e variis fontibus novam historiam contaminat prorsus 
eodem modo, quo schoHastas taroQiag fabricasse praeclare Eduardus 
Schwartz in scholiis Homericis demonstravit. Etiam Homeri versus 
(E. 638 — 642) repetuntur a Diodoro in Argonauticis c. 49 § 7. 
Utrum autem in mythographico Diodori fonte, quem fabularum 
discrepantias exhibuisse iam saepius intelleximus, adnotatum fuerit, 
secundum Homerum Herculem sex modo navibus Troiam venisse, 
an ipse historicus Homeri mentionem addiderit sicut III. 66. 3 = 
I. 15. 7 = IV. 2. 4, diiudicare nequeo. 



statuendam est, ab alio postea esse additas (^oin einer spateren Auflage*, cf. Jahn- 
Michaelis 1. 1. not. 430 p. 84). De undeviginti hexametris restituendis v. Udalr. 
de Wilamowitz in Kaibeli epigrammatum coUectione sub numero 1082. Versus l — 13 
etiam in codice Laurentiano ante Sophoclis Trachinias leguntur. 



- 72 - I 



Sequitur Herculis contra Augeam expeditio. Atque consentit 
Diodorus cum bibliothecae auctore eo quod narrat, primum quidem 
non bene Herculi hoc bellum successisse®®). NonnuUis interpositis 
§ 3 pergit, Herculem Eurytum, Augeae filium, cum pompam 
Neptuno in Isthmum duceret, insidiis paratis subito adgressum ad 
Cleonas interfecisse ; tum Elin expugnasse et Phyleo tradidisse reg- 
num. Inde concludi potest, Eurytum Eleorum fuisse clipeum et 
praesidium, atque eum potissimum, quominus Hercules Elin caperet, 
impedivisse. lam audiamus Apollodorum (p. 70 1. 6 sqq.): Augeas 
Eurytum et Cteatum geminos, qui in unum corpus concreti 
omnes tunc temporis mortales viribus superabant, duces constituit, 
Molionae et Actoris fratris sui filios. Atque cum Hercules 
morbo debilitatus indutias fecisset, Molionidae eius copias adgressi 
multos trucidaverunt. Postea autem, cum tertium ludi Isthmici 
celebrabantur , Hercules Eurytum Cteatumque, pompam Eleorum 
ducentes, insidiis paratis subito adgressus ad Cleonas interemit ®*) ; 
tum Elin cepit et Phyleo tradidit regnum®"^). 

Vides, revera vix quidquam inter eos interesse. Nam stultus 
Diodorus, qui quantopere amet, fabulas ad communis vitae rationem 
redigere apertum est, mirificos illos Molionidas geminos Eurytum 
et Cteatum exstitisse non credidit, itaque, ut rem probabilem red- 
deret, e geminis unum facturus Cteati nomen abiecit. Negle- 
gentiae autem historici, quam iam nimis saepe observavimus, attri- 
buendum esse puto, quod Eurytum Augeae filium, non eius fratris 
filium dicit. 

Sed longum est, omnia singillatim perquirere. Ipse compares 
capitis 33 §§ 5, 6 de Spartae expugnatione, Hippocoontidarum, 
qui Licymnium interfecerunt , poena, Tyndarei reditu cum biblio- 



^^) Quod Diodorus IV. 33. i addit, Herculem Oleni Dexameni filiam ab 
Eurytione Centauro liberasse, legis in bibliotheca p. 58 1. 30 sqq. Distant vero in 
fiiiae nomine. Diodorus eam ^lnnokvxTiv , ApoUodorus Mvrjatfittxriv adpellat. 
Hyginus fabula 31, ii et 33 confundit l^anc fabulam cum ea de Deianira. 

**) Alium fontem et uberiorem quidem Pausanias V. 2. § i sq. de hac fabula 
in manibus habuisse videtur , cf. scholium ad Platonis Phaedonem 89. C. 

*'') Cum fine Diodori IV. 33. § 4 compara bibl. p. 58. 1. 25 sqq. 



- 73 — 

thecae p. 71 1. 1 — 23®®) et tabula Farnesiana p. 71 1. 51 — 62. 
Tum Diodorus sicut Apollodorus narrat, Sparta capta Tyndareoque 
rege facto Herculem Augam Alei filiam Tegeae (in Arcadia dicit 
Diodorus) devirginasse. 

De Auga vero Diodori narratio cum Alcidamante fere con- 
sentit, qui de Ulixe p. 185 Sophoclis Aleadas sectari putatur®*). 
Sed quaestiones de Augae et Telephi fabulis cum difficillimae sint 
tractatu , praetereo qui sani nihil proferre possim. Atque Augam 
a Nauplio traditam esse Teuthranti Mysiorum regi, qui eam in 
matrimonium duxisset, Telephum autem a Corytho educatum, ora- 
culo Delphis petito matrem invenisse et Teuthrantis regnum ac- 
cepisse Diodorus eodem modo narrat, quo ApoUodorus (p. 102 
1. 15 — 22, cf. p. 71 1. 25 sqq.). 

De Oenei stirpe, quae a Diodoro capitibus 34 et 35 tractatur, 
cum iam supra egerimus, cognoscimus, de Herculis cum Acheloo 
flumine in taurum converso pugna et cornu ei abrupto Diodorum 
idem referre 35 § 4, quod Apollodorus p. 72 1. 7 — 10, Hyginus 
fabula 31, 7. Atque sicut Hyginus etiam StraboX. p. 458 s. f. histo- 
ricus Acheloi comu et comu Amaltheae idem fuisse dicit, Apollo- 
dorus autem narrat, Herculem cornu Acheloi reddito Amaltheae 
comu accepisse. Tum Hercules, Ephyra, Thesprotorum oppido, 
capta ex Astyocha Phylantis filia Tlepolemum procreat et apud 
Diodorum 36. i et in bibl. p. 72 1. i6*®). Sequuntur IV. 36. 2 — 5 



®®) Hyginus fabula^i, 8 confundit Nelei fabulam cum Hippocoontis. Ceterum 
in Diodori IV. 33. 6 pro cT^xa vtoC scribendum erat etxoatf praesertim cum paucis 
ante Hippocoonti viginti filios fuisse adnotaverit, nisi vererer, ne Diodorus d{xa 
scripsisset, Hygini verborum memor: «Neleum Hipocoontis filium cum decem filiis 
occidit. « 

^^) Certe Alcidamantis de Auga narrationis finem (NavnXtos) »xal ro TatSCov 
is MvaCav Tev&Qavrt r^ ^aaiksU (aniSoxo) a Sophoclis Aleadis alienum esse 
Aelianus n. a. VH. 39 docet, v. frg. 87 Nauck. — Telepho nomen adhaesisse ex eo 
quod d^rilfiv tlafpog ei praebuit, Diodorus 33, ii, ApoUodorus p. 72 1. I et p. 102 
1. 17, Hyginus fab. 39 itidem tradunt fortasse ex Euripide: v. Udalr. de Wilamo- 
witz. Analect Eurip. p. 190 n. 6. 

^) Utrum rectum sit Ephyrae regis nomen Phylas , necne dubito. Diodorus 
enim IV. 37. i 4>vlavTa Dryopum regem nominat, quod probatur tabula Far- 
nesiana (Jahn - Michaelis : griechische Bilderchroniken p. 71, 1. 270). Astyochae 



— 74 — 

Herculis cum Deianira nuptiae, Eunomi mors*^), Nessi Centauri 
scelus et poena; quae eodem et modo et ordine narrata legis in 
bibl. p. 72 1. 22 — p. 73 1. 10 et partim quidem in Hygini fabulis 
31, 10 et 34. De Dryopibus*^) distat Diodorus {37, i) ab Apol- 
lodoro (p. 73 1. 11), sed uterque narrat, Herculem ad Ceycem 
Trachinium venisse, e Deianira tres procreasse filios*^), Herculem 
Doriensium regi Aegimio contra Lapithorum regem Coronum auxi- 
lium tulisse, Cycnum Martis filium necasse, Ormenii regem Amyn- 



pater 4>vXag in bibl. bis p. 72, 1, 17 et p. 76, 1. 3 legitur, 4>vl€vs vero, quem 
Diodorus nominatf Augeae filius est: Diodor. IV. 33. 4 = bibl. p. 70 1. 22, p. 58. 
1. 25, 29. 

®i) Evvofiog exhibet bibl. p. 72 1. 24, Evqvvofioi Diodonis IV. 36. 2. Nimi- 
rum idem est nomen; Evvouog nominis recta videtur esse forma. Nam ita etiam 
legitur in Athenaei IX. p. 411 A ex Herodori septimo decimo libro de Hercule 
adlatum. Kva&ov eundem nominat schol. Apoll. Rhod. I. 121 2, quod, cum miro 
modo cum Diodoro, ApollodorOf Hygino consentiat , ex eodem fonte partim quidem 
,*^vinanasse statuendum est. Vide de pueri illius nominum varietate Athenaeum 1. 1. 

*2) Cum Diodoro cf. Paus. IV. 34. 9. In tabula Famesiana p. 71 1. 68 sqq. 
res perturbata est, si recte, ut mihi quidem videtur, collatis Diodori 37 § 4 et bibl. 
p. 76 1, 4, Corsini emendavit et restituit sic: »^x t^j ^yax^^Qog a^iiTOi) (scilicet 
Phylantis Dryopum regis) ^^AaxvSalfxsCag {MHJA2 ta^la) vtov ^&sto KTrjaiTr' 
nov.* Nam Astydamiam Phylantis filiam esse nusquam legitur. 

»3) Diodor. IV. 37. I : »Mxvtaa€ 6k (sc. 6 ^Hgaxlrjg) xal ix Trjg ^rjtavefQag 
VBmiqovg toO "YXXov vlovg &vo, FXrjv^a xal 'O^iTrfv. bibl. p. 75 1. 24 : (^HQaxlsl 
^aav ix) . . . driLavBlQag (ihv Trjg Oiviiog "YXXogf KTi^atnnogf ri^vog, 'Orj}rijff,« 
quorum KTrjaiTiTTog aperte interpolatus est, quippe qui p. 76 1. 4 recte Astydamiae 
filius dicatur. Nomina Fk^vog et rXrjVivg atque ^OvrjTrjg et ^ OdCTrig eadem esse 
nemo negabit, In Hygini fabula 162 inter Herculis filios, postquam »Hyllus ex 
Deianira« primo loco nominatus est, reperitur nomen »£uhenos« , quod mihi ita 
ortum esse videtur: TAHN02 = EYHNOi:, Etiam Hygini 04>ITH2 melius 
mihi videtur cum OJITHS Diodori et ONITHZ ApoUodori {"Ovnrng per 
Itacismum ortum) coniungi, quam in ^lOnWHZ mutari, ut Mauritius Schmidt 
suasit et fecit comparans mythographum codicis Medicei ab Antonio Wester- 
mann et in paradoxographis p. 219 et in mythographis p. 345 editura, qui unde 
nomina Herculis liberorum Afxf^ccTog et Jvoni(d-rig sumpserit, nescio. Ceterum 
adnotandum mihi est, et Glenum in schol. Pind. Isthm. IV. 104 et Ophiten in 
fabula Hygini 32, Oniten in Schol. Lycophr. 38 inter Megarae filios enumerari. 
Vides etiam in his, ut in omnibus horum compendiorum nominum indicibus, terri- 
bilem esse perturbationem. 



— 75 — 

torem ®*) obiurgasse , ex eius filia Astydamia genuisse Ctesippum 
(= bibl. p. y6 1. 4), dein Arcadibus sociis adsumptis Oechaliam 
cepis6e, Eurytum cum filiis interemisse ®*^) , lolen captivam in 
Cenaeum Euboeae promunturium abduxisse, Licham interfecisse^ 
qui vestem a Deianira inscia Nessi cruore tinctam attulisset^ 
Philoctetae Poeantis filio **), qui rogum accendisset, donasse arcum, 
denique inter deos receptum Heben duxisse in matrimonium. Ad 
verbum paene Diodorus et Apollodorus congruunt, modo alter 
modo alter hoc aut illud sive addens sive omittens. Compara 
etiam Hygini fabulas 35, 36. 

Multa verba facere non opus: similitudo et propinquitas, quae 
inter Diodori capita 29 — 39 libri IV paucis modo demptis et biblio- 
thecam intercedit, tanta est, ut minus quisquam miretur, quod 
eodem fonte utrumque usum esse statuo, quam quod nemo adhuc^ 
quantum equidem scio, rem pronuntiavit, quae est manifesta. 

Restant ipsi Herculis labores. Quoniam vero in his non cum 
Diodoro nobis rem esse sed cum Matride supra c. III Holzero 
duce docuimus, decimi laboris autem narrationem niaxima ex parte 
Timaei esse vidimus, iamiam ad c. 25 sqq. accedamus. Atque 
Orphei mentionem, quam haud apte Diodorus capitis 25 § 2 — 4 
facit, cum eis, quae libri III c. 67 § 2 — 4 Diodorus dixit, cohaerere 



^) Iterum neglegentiae Diodori exemplum se offert. Dicit enim Astydamiae 
patrem Ormenium, quamquam Amyntoris nomen ei fuisse non solum Apollodorus 
p. 73 1. 27 tradit, sed etiam Pindarus (Olymp. VII. 24) et Hesiodus (schol. Pind. 
01. VII. 42, frg. 134 Rzach). Quomodo autem Diodori error ortus sit, facile intel- 
ligitur. Nam ab Apollodoro docemur, Amyntorem Ormenii fuisse regem^ Itaque 
oppidi nomen cum regis nomine neglegenter commutavit. 

®^) In praeclaro scholio ad Sophoclis Trachin. v. 266 , quod de Eurytidarum 
numero docte agit, Aristocrate teste tres hi adscribuntur : To^svg KXvTiog ^rjiovevg. 
Quoniam Toxeus et Clytius reperiuntur apud Diodorum, fortasse MOAIONEA^ 
quod nomen inter duo illa legitur, mutandum ^st in dHlONEA. 

^) Hic Apollodori deprehendimus peccatum. Hercules enim Philoctetae ipsi 
arcum dedit. False igitur bibl. p. 74 1. 25 Poeantem Philoctetae patrem eum 
accepisse narrat. Nam hic doctrinam non errorem latere, persuadere mihi non 
possum. 



— j6 — 

iam adnotavimus. Ipse autem Herculis ad inferos descensus Apol- 
lodoro haud dissimiliter refertur: nam Herculem antea Eleusine 
mysteriorum participem factum esse etiam in bibliotheca legimus 
p. 66 1. 15 sqq. et una cum Cerbero Theseum et Pirithoum ad 
superos reduxisse, ut Diodorus ita Hyginus fabula 79 tradit. Ac 
Diodorus, qui herois in deorum hortos ad Hesperides expeditionem 
referret, fontem mythographicum adiit, cuius frustula in Apollodori 
Hyginique compendiis et scholiis deprehendimus. Antequam autem 
ad Diodori narrationem illam accedamus, bibliothecae p. 64 1. 9 — 
p. 66 1. 8 cum scholio ad Apollon. Rh. IV. 1396 comparemus. 
lam enim Carolus Robert*"^) animadvertit , ea quae scholiasta e 
Pherecyde profert, cum Apollodoro saepius bene consentire; sed 
monendum est, modo ApoUodorum, modo scholiastam addere non- 
nulla, quae alter omittat. Eadem verum etiam doctrinae frustula ab 
utroque adsperguntur. Legimus enim in bibliotheca p. 64 1. n sqq. 
(sicut etiam in Hygini fabula 30, 11 et p. 12 1. 20 sq. ed. M. 
Schmidt), draconem, qui Hesperidum mala servavisset, filium fuisse 
Typhonis et Echidnae, centum capita habuisse, multis variisque 
linguis esse usum. Prorsus idem legitur in scholio Apolloniano 
p. 524 1. I sq.: T>l(f/{)\aaaiv Si adra hq)tg 6 TvcpGtvog xal ^ExiSyjg, 
i/Mv xt(faX6Lg ^xardy xal q^coydtg nayroiag, postquam iam initio p. 522 
1. 25 draconem Typhonis filium fuisse ex Hesiodo adnotatum est. 
Hesiodo autem laudato affert scholiasta Agroetae interpretationem 
fabulae, quem fifjXa illa in Libya dixisse ex eo concludi licet, quod 
de hac fabula in libro III de Libycis egit. Num igitur veri est dis- 
simile, Apollodori verba p. 64 I. 10: »Tatfra (scilicet: ra XQva& 
fifjXa) di ^y, adx ^^ Ttyeg elnoy iy ^t/Si^rj^a ad eundem illum Agroetam 
respicere ? lam vide, quod Diodorus c. 26 § 2 refert. Quod primo 
loco narrat : »xa£ rtyeg fiiy q)aai iy riai ai^noig rOjy "^EaniQldwy "^nA^ai 
xarbt, T^y uiifi^&rjy^^) (LifjXa /Qvaa, rriQoifxtya avyty&g vn6 riyog dQa- 
xoyrog (po/SeQWTOTOvt reperis in bibliotheca p. 64 1. 9 sqq. : ^lniTo^ty 
a^dTM *^Ean€Qid(oy XQva& fifjXa xo^it^ety . . . iqy^Xaaae di aifTh, SQ&xcoy 



*■') Vide Carol. Robert: de ApoUodori bibliotheca p. 67. 

®^) Diodonis igitur neglegenter Libyae mentionem ex altera fabulae forma in 
alteram traiecit. 



*®) Ceterum persimilem interpretationem fabulae invenis in Palaephati libro: 
Ttsgl anCajtav 19, ed. Westermann p. 284; cf. etiam Heraclitum: nsql anCarajv 
20. Quod quamquam Holzeri sententiam corroborare videtur, qui p. 21 n. 10 dicit: 
»Bei Gleichheit oder Ahnlichkeit solcher Notizen zumal euhemeristischer Erkla- 
rungsversuche, auf Quellenbenutzung zu schliefsen , wiirde bei der Ltickenhaftigkeit 
unserer Traditon zu seltsamen Dingen fuhren,« tamen hoc loco Diodorum Agroetae 
interpretationem vel historiunculam una cum fabula ex eodem fonte descripsisse veri 
simile duco. 

100) Sic esse interpungendum adparet. Nam scholiasta ApoUonianus demon- 
strat, etiam Dracontem pastorem ad Agroetam pertinere; quod Diodorus addit: 
Irtot (T^ X^yovai . . ., secunda interpretatio est attributi XQ^^^» 



oc t "/; 



— 77 — 

dbd-Avarog^ xr^. Secundam legis in scholio illo ad Apolloni Rhodi 
IV. 1396, quod ex Apollodori fonte fluxisse statuimus*®). 

Diodor. IV. 26. 2, 3. schol. Apollon. Rh. IV. 1396. 

. . . tivIq 6k Ifyovac noijnvtts ngo- . . . l^g^yjiUras ^^ h y uitfivxtSv ^vp 

^aTtov xdXlsi &itt(p€Qovaas xsxTrja&at (fi]al firi fxrjla, dXla ngofiaTa xdlXtaTaf 
Tas ^EanBQldas , xQ^^d Sh firjXa dno d xQ^^d atvofidad-ri. 
Tov xuXkovg (tivojuda^ai noirjTixojs, 
(Saneg xal Tr^v l€(f>Qo6CTriv /(Jfffijv 
xaleTad-ai ^id rrjv evnQ^neiav (hfcoi^^) 
6k Xiyova^ nQofiaTa Trjv XQ^^'*^ i^td- 
Covaav exovTa xal naQOfjLOtov XQ^^V 
T€T€vx^vai TavTris Trjs nQoariyoQCas) 

dQdxovTa Sk T(av novfAvCbiv inifisXriTriV f/«*y dk TavTa notfxiva dyQiov, ov 
xad-iaTttfiivov , xal ^(Of^rj ao^uaros xal ^iu t6 dvrifjLiQOv jQaxovTa (ovofidaS-ai» 
dXxy 6ta(f)iQ0VTa^ TrjQ^iv ra nQo^UTa 
xal Tovs XrjOTeveiv avTa ToXfjKavTas 
dnoxTfCvsiv, 

Deinde quod § 4 c. 26 Diodorus narrat, invenimus in adno- 
tatione bibliothecae p. 66 1. 5 : 

Diodor. IV. 26. 4. bibl. p. 66. 1. 3 sqq. 

€vioi di (paatv o^ naQa "ATXavTos 

6 cT' 'HQttxX^s Tov (pvXaxa t(5v avTa (sc. t« xQ^^d firjXa) Xa^€lv, dXXd 

fir^XoiV dv€X(6v, avTOV SQiipaa&at jd firjXa XT€CvavTa 

xa\ TttvTa dnoxofxCaccs nQcs EvQvad-4a tov (f.QOVQovvTa o(pw' KoftCaas 6k t« 

. . . fxrjXa EvQva&€i €^(ox€v. 

Tum vero capite 27 sequitur mirabilis alia de Hesperidibus 
vel Atlantidibus historia, quae interrumpitur § 3. Nam verba 
(c, 27, § 3 s. f.): :»Toi)g di Xtjtnag iv xijnM riyh xrk arte cohaerent 
cum verbis, quae antecedunt c. 27 in § 2 s. f. : >ydt6 xal Xrjcfrdig 



- 78 - 

kardi d-dXaTrav dnoariiXayTa dtaxeXti^aaa&at rdg x({()a^ aQndaai xal 
diaxQf.daai n^dg (avrdv.^ Quin autem ea, quae § 3 referuntur, cum 
bibliotheca cohaereant, nemo dubitabit, qui ea cum bibliotheca et 
Hygino comparaverit. 

Diodor. IV, 27. 3. bibl. p. 64. 1. 24 sqq. 

y.KTa dh tovtov tov xcciqov 'Hgaxk^a ... ^i^vijv Su^r^Bi' TavTris l^aoCXsvi 

rsXovvTa tov vcfTaToy ad-Xov IdvTolov natg IloasvSwvoq IdvTatog, oq rovg 

fjh aveXnv iv Ty Ai^vri tov awa- ^ivovg avayxdCtov naXatsiv dviJQsr 

vayxdCovTa Toitg ^ivovg SianaXate&v, TovT(p naXaUiv dvayxaC6/^evog'HQaxXrjg 

dQa/uevog /ust^cjqov afXfjiaai xXdaag 
dnixTHvs, 

BovaiQtv dh xaTa ttiv AtyvnTOV T(p p. 65. 1. i sqq. : f^STcc Ai^vriv J^ 

^tl a(faytdCovTa Toifg naointdrifiovV' AtyvnTov ^tsS^^et . . . TavTrjg ifiaaCXsve 
Tag ^ivovg Trjg nQogrjxovarjg TifJKOQCag BovatQtg^ Jloast^dSvog naig . . . ovTog 
xaia^itaaat, Tovg ^ivovg e&vsv inl ^tofi^ Jtlg^ 

xaTu Tt Xoytov . . . ^HQaxXrjg tov tc 
BovatQtiV . . . dnixTSivB, 

fASTcc 6k TavTa dvd tov NeTXov p. 65. 1. 18: naQtiuv ^k Aid-toniav^^^) 

nXevaavTa eig ttv Aid-tonCav tov ^HfjtaB-faiva XTeCvet natSa Ttd-iovo€, 
^aatXsvovra Ttav Ai^tontov ^Hfxad-Ctova 
xaTdQ^ovra fJtd^rig dnoxTeivat , . . 

Unde autem Diodorus historiam de Atlantidibus aut Hesperidibus 
sumpserit, diiudicare nequeo. Adnotaverim modo haec. Atlantides 
et Hesperides esse easdem, sicut Diodorus IV. 27. 2 tradit scho- 
liasta ad Euripidis Hippolyti v. 742, cuius prima pars mihi per 
errorem e Pherecydis narratione orta esse videtur, quam exhibent 
schol. Apollon. Rhod. p. 522 1. 31, bibl. p. 64 1. 24. Eandem 
autem Atlantis caeh*feri fabulae interpretationem , quam Diodorus 
IV. 27. 4 profert, legis in Aeliani fragmento 207 (Hercher) et in 
Heracliti libro neQi dniaTcov 4. Sed monendum est, eam e Dionysio 
Scytobrachione non fluxisse, ex quo similia quidem Diodorus 1. III 
c. 60 protulit. Nam 1. III c. 60 septem Atlantides sunt filiae At- 
lantis, Croni fratris, Urani filii et sorores Hesperi, 1. IV. c. 27 



^^^) *AQafiCav codd. Heyne in observatione ad ApoUodor. p. 173 adnotatione: 
«dubitavi quoque,« inquit, »an non uipafiCav cormptuifi sit, et fuisse scriptum 
Aid-tonCav f in ea enitti Tithoni filius bene coUocari potest.« Accedit, quod tabula 
Farnesiana, cuius titulum Apollodoro et Diodoro propinquum esse iam saepius 
vidimus, exhibet (p. 73 1. 325 lahn - Michaelis) : »eig Ai&to[nCav] ^XS^e xal 
*Hfia&C(ov[a i(p6]vevae Tdv {tov) Aaofii[Sov]Tog vtbv Ttd-tovoly . . .« 



— 79 — 

autem Atlas dicitur ex Hesperitide, Hesperi filia, septem filias, 
quae Hesperides aut Atlantides nominentur procreasse. 

De capite 28 denique breviter adnotem, etiam in tabula Far- 
nesiana Amazonum in Atticam invasionem inter Herculis facinora 
enumerari (p. 73 1. 114 sqq.), quacum quidem Diodori narratio 
non consentit. Vide quae Maximilianus Wellmann de fabula illa, 
qualem Diodorus refert, breviter monuit p. 84 nota 84. 



CAPUT V 

DE COMPENDIO FABULARIS HISTORIAE DIOOORO 

ANTIQUIORE 



Perlustratis Diodori mythographicis, quamquam non omnibus 
locis quaestiones feliciter ad finem perducere licuit, tamen nonnulla 
mihi effecisse videor ad Diodori compilandi rationem melius intelli- 
gendam et ad fontes paullo accuratius cognoscendos , quibus in 
libro IV usus est. Demonstravimus enim, historicum non modo 
non diligenter auctores suos describere, verum etiam ne pure 
quidem referre, quod excerpsit, sed saepe aliunde interpolare, quod 
ei aptum videtur, modo tacite, modo additis verbis: *lyioi det aut 
similibus, atque fabulas inter se oppositas contaminare, ut evaderet 
historia, quae una et continua videtur. Neque valde vituperandus 
est, si modo ab eius parte rem consideramus. Persuasit enim 
sibi, revera heroes vixisse et magna facinora, ut homines adiu- 
varent, perfecisse; ait enim ex. gr. IV. i, 2: :»fifyiaTa ydiQ xai nXeiara 
avpeTeXea&rjaap nQdl^eig vnd t&v '^Qwcoy Te xai '^fxid-icov xai nQXk&v 
oXXmv dyad-CJv divSQCjv S)v dia Tag xoivckg edeQyeaiag 01 ^eTayevlaTeQOi 
Tohg fiev iaod-hig, Toifg d^ '^QcoixCiTg d-valaig iTifA.rjaav, ndvTag S^ 6 Tfjg 
laToqiag "kdyog Totg xad"ijxovaiv inaivoig eig Tdv alCiva xad-i^fivtjaev.^ 
Cum autem videret, multa incredibilia referri et multa ab aliis aliter 
narrari, pessime antiquissimam illam historiam traditam esse con- 
cludebat, igitur historici esse, et incredibilia ad communis vitae 



— 8i — 

rationem detorquere et e variis fabulis atque saepe inter se oppo- 
sitis eligere eas, quae summam veri similitudinis speciem prae se 
ferrent. Itaque quo erat stupore, saepius optimos fontes duxit 
narratiunculas, quae ab Euhemeri aemulis ad delectandos lectores 
excogitata erant. Quoniam autem unam et veram historiam scri- 
bere sibi proposuerat, non potuit non corrigere, quae e variis 
auctoribus compilaverat , ubicumque sensit alterum ab altero ab- 
horrere, atque ^liunde addere, quod ei mentione dignum videbatur. 

Tum vero certis terminis definivimus, quae Dionysio Timaeo 
Matridi attribuenda sunt. Deinde magna libri IV parte, quae 
restabat, perlustrata non modo eas Diodori fabulas (c. 6j — 75), 
quas Otto Sieroka ad unum fontem pertinere cognovit, cum Apol- 
lodoro et aliis mythographis arte cohaerere, sed etiam praeter eas 
non pauca capita genealogiarum quamvis rara vestigia servasse et 
ApoUodoro imprimis similia non posterorum commenta, sed veras 
fabulas antiquas breviter referre longiore disputatione ostendi- 
mus^^^). Itaque cogimur ut statuamus, Diodorum fabulas, quas 
capite IV significavimus , ex eodem compendio fabularis historiae 
Apollodori bibliothecae propinquo descripsisse, unde generum stem- 
mata et ^abulas, quae c. 6j — 75 leguntur, manasse Otto Sieroka 
pronuntiavit. 

At false conclusimus, si recte contenderunt Maximilianus Well- 
mann et Eduardus Schwartz, Diodorum usum esse Hellanico aut 
ipso aut ab Istro excerpto et Euripidis Phoenissarum prologo. 
Necesse igitur est, contra viros illos doctos pugnemus. 

Ac Maximilianus Wellmann*^^) quidem, quod censet , non 
diserte dixit: sed cum Diodori IV. c. 61 §4 — 7 Hellanico vindicet, 
facile quis colligat, virum doctum sibi persuasisse, historicum Hel- 
lanici Atthidem manibus trivisse aut Istri avyaywyrjy IdTd-idcop, cum 
demonstret, Pausaniam, qui I. 22. 5 fabulas de Ariadnae raptu 



^^2) Inveniuntur quidem nonnullae fabulae ad communis vitae rationem detortae 
et in capitibus 67 — 75 : velut Tithoni fabula (75 § 4) et in eis capitibus, 
quae capite IV huius disputationis tractavimus, velut Molionidarum fabula (33, 
§ 3, 4). Sed Diodorum ipsum ita has fabulas mutasse non sine probabilitate con- 
iecimus, 

1^*) De Istro Callimachio, diss. Gryphisw. 1886 p. 93. 
Bethe, Quaestiones. 6 



— 82 — 

Aegeique raorte eodem raodo profert quo Diodorus, Istri Calli- 
raachii copias excussisse. At erravit professus, veri esse simile, 
Diodorura illas fabulas secundum Hellanicum narrasse. Plutarchus 
enim in Thesei vitae c. 19 adnotat, Hellanicum dixisse, Theseum 
omnium primum a Minoe esse abductum, qui Minotauro proiceretur. 
Sed apud Diodorum, postquam Minoem iussisse nono quoque anno 
septem pueros septemque puellas Minotauro ab Atheniensibus mitti 
secundum plurimos scriptores (v. Plut. v. Thesei c. 15) narratum 
est, Theseus neque a Minoe eligitur neque primus omnium ab- 
ducitur, sed legimus : T>ditkd-6yT(ov di h&v tyvia ndXiv b Mivwg '^X&ev 
tig Tfjv l4rrtxfjv (,ura fAtyAXov arSXov, xai rot'g Slg fTira xoQovg dnairijaag 
ilafie.'^ Maximilianus Wellmann, qui bene sensit, discrepare scrip- 
tores, contendit, evanescere difficultatem : ait enim., cum »apud 
Hellanicum posthac legatur: nQdriQov fiiv oiv ovdefiia awrtjQiag «X- 
nig vmxtiro* dib xa) f.UXav lariov ty^ovaav . . . rriv vavv inefinov rora 
di roS &r]ai(i}g rbv nartQa d-aQQi5vovrog . . . tSioxev trtQOv lariov Xevxov, 
adparere ex Hellanici sententia iam semel sive bis Minoi tributum 
solutum esse, cum Theseus in Cretam adduceretur. « At, quae 
attulit, verba non sunt Hellanici, sed ipsius Plutarchi narratio pergit 
inde a verbis: ^n^dreQov fiiv oiv<L, quae arte cohaerent cum verbis : 
y?dnexXiJQa)ae rovg diXXovg naldagc ; atque bene consentit illud »7r^(J- 
reQOva cum capitis initio: ^enel d^ oiv xad-fjxev b /Q^vog rov TQirov 
daafiov«:. Interrumpitur autem haec oratio adnotata alia fabulae 
forma ab Hellanico tradita, quae oratione obliqua refertur. Itaque 
Diodorus cum Hellanico non consentit nisi eo, quod uterque dicit, 
Minoem ipsum Athenas venisse, qui praedam abduceret. Cum autem 
praeterea ab ipsius Plutarchi narratione (c. 17) nulla re abhorreat, 
veri videtur simile, Diodorum in fonte suo duas illas fabulae formas, 
quas seorsim descripsit Plutarchus, itidem invenisse, sed negligenter 
contaminasse. 

Si igitur recte Maximilianus Wellmann statuit, Plutarchum in 
vita Thesei , Pausaniam in libro I, Apollodorum et Hyginum in 
Athidum e thesauris ab Istro coactis multa adripuisse, sequitur, 
ctiam in Diodori Atticarum fabularum narratione eiusdem docti 
Callimgichii vestigia inesse, quoniam Siculus et cum Plutarchi Thesei 
vitae c. i/ atque Pausania (I 22. 5) et in Ariadnae raptu Aegeique 
morte referendis cum Pausania ApoIIodoroque et in aliis fabulis 



- 83 - 

Atticis cum bibliotheca consentit. Sed cum Georgio Knaack^^*) 
facio, qui dubitat, num revera Apollodorus, qui dicitur, et Hyginus 
Istri magnum opus. ante oculos habuerint, atque addo, vel Dio- 
dorum id ipsum certe non inspexisse. Cum enim Diodorus non 
solum in Atticis fabulis, verum etiam in aliis multis referendis cum 
Apollodoro aliisque mythographis consentiat, cogitari non potest 
Atticas fabulas ad eos alia via pervenJSse quam ceteras, sed ad- 
paret, omnes fabulas, quae ab historico et a mythographis eodem 
modo narrantur, in uno eodemque compendio esse lectas. Itaque 
in hius compendii auctorem, qui ante Diodorum vixit, transferen- 
dum est, quod docte Maximilianus Wellmann de Apollodoro et 
Hygino disseruit. 

. Ipsius Euripidis versus Diodorum , qui Thebanas fabulas com- 
poneret, inspexisse Eduardus Schwartz pronuntiavit. In sagaci 
enim de scholiis Homericis dissertatione p. 450 sqq., postquam 
Diodorum (64) in Oedipodis fabula enarranda paene ad verbum 
Euripidis Phoenissarum prologum sequi, ApoUodori autem et Hygini 
narrationes ex eodem prologo Euripidis et paucis locis Oedipodis 
Regis Sophocleae compositas esse rectissime observavit, ea vero 
quae de Sphinge Diodorus, Apollodorus, Hyginus tradunt, non 
quidem *in ipsis Euripidis versibus, sed in scholiis eorundem legi 
multaque alia, quae in bibliotheca reperiuntur, itidem a scholiastis 
ad Phoenissas adnotata esse vidit; et Diodorum et mythographos 
una cum Euripideis versibus etiam scholia descripsisse statuit, atque 
etiam ea, quae propria sunt bibliothecae , velut Periboeae nomen, 
rixam Oedipodis Laique, Lai funus, Musas Sphingis magistras, 
omnia in Phoenissarum schoh'is quondam exstitisse. At ipse Edu- 
ardus Schwartz cognovit, Amphiarai exitum a Diodoro (65, 5) et 



1®*) Deutsche Litteraturzeitung 1886, No. 30, p. 1060: ». . . Die so allmahlich 
gewonnenen Resultate verwendet der Verf. im Kapitel 3, um auch in Apollodor 
und Hygin (fab) grofsere auf den attischen Sagenkreis beziigliche Partien auf Istros 
zurtickzuftihren — trotz alles aufgewendeten Scharfsinns nicht mit dem gleichen Er- 
folge. Das gliicklicherweise etwas ausftlhrlicher erhaltene Fragment tiber Prokris 
stimmt doch nicht so mit dem dtlrftigen Bericht Apollodors , dafs man eine direkte 
Entlehnung anzunehmen gezwungen ist. Da Istros von Mythographen , die Apol- 
lodor naher lagen, wie Dionysios Skytobrachion, ausgeschrieben ist, so dttrfte hier, 
wie im Hygin nur mittelbare Benutzung anzunehmen sein.« 

6* 



- 84 - 

ab Apollodoro prorsus eodem modo narrari; ipse intellexit, totam 
belli Thebani narrationem ex uno eodemque scriptore a Diodoro esse 
desumptam (p. 453 n.); ipse professus est et a Diodoro et ab Apollo- 
doro et ab Hygino Oedipodis fabulam secundum Euripidem imprimis 
referri atque eadem adnotari ; adde nos multas fabulas generumque 
stemmata apud Diodorum et in bibliotheca eadem reperisse : nonne 
admodum probabilitate caret sententia, quae cogit, ut accipiamus, 
solum ad Oedipodis sortem explicandam Diodorum ah*um fontem 
adiisse, et editionem quidem Phoenissarum schoh*is instructam, 
atque idem fecisse in eadem fabula mythographos ? Accedit, 
quod non omnia, quae aut Diodorus aut Apollodorus Euripidis 
versibus addit, in scholiis, quaha quidem nunc tenemus, indagantur. 
Nam schoHasta (ad v. 50 et 1506) adnotat: ^duandQa^ep iavTriv fi 
^cpiy^a: , Diodorus autem : . . . y>{Ti]v ^(plyya) iavx^^v xaraxQrj^viaai^j 
Apollodorus »^ ... ^(fly^ dnd Tfjg dxQondXeiog iavT^v iQQix/jev<i, Hy- 
ginus: »illa se praecipitavit. « Ne autem quis coniciat, umquam etiam 
hanc Sphingis mortem in Phoenissarum commentario fuisse. Nam 
antequam non demonstratum sit, Diodorum et Apollodorum praeter 
Euripidis versus et scholia iis adpicta nullum fontem adhibuisse, 
haud licet talia concludere. Itaque adparet, meram esse coniecturam 
atque fundamento carentem, quae Eduardus Schwartz de scholiis 
Phoenissarum ex Apollodoro restituendis pronuntiavit. 

Tum vero nondum constat, ante Diodori aetatem iam fuisse 
Phoenissarum commentarium , quod fabularum discrepantias ad- 
notasset. Nullum enim talis commentarii vestigium invenitur, nisi forte 
C^^JTfj^a ad V. 44 affertur ; quod sane esset mirabile, si fuisset quon- 
dam, praesertim cum vnofivrjfxa^ quod ad Oedipodem Coloneum 
eruditissimus quidam scripsit, non parvis praeclaris fragmentis iam 
nunc cognoscatur, neque desint veterum commentariorum vestigia 
in schoHis Homericis aut Apollonianis. Veteres vero hos doctos 
^nofiv7]^aTtaTdg non fabularum varietates cumulasse, sed ad ipsam 
rem interpretandam, utpote qui veri fuerint philologi, breves notas 
adscripsisse infra evincere conabimur. 

Denique quamquam tota Diodori de Oedipode narratio cum 
Phoenissarum prologo, si in universum spectas, consentit atque 
vel eadem verba saepius apud Diodorum inyeniuntur, quae in Euri- 
pidis versibus legimus, tamen, etiamsi non aliae causae me move- 



- 85 - 

rent, solum Diodori verbis cum 'Curipidis prologo comparatis dubi- 
tarem, num historicus ipsum Euripidem ante oculos habuisset. Ne 
enim Diodori errorem, qui dicit: »^Toy,daTi]y t^v X^/ovto^, urgueam, 
quamquam nemo umquam sic errare potuit, qui versus legit: 

»*yft> 6€ naig (Liir Kkfj^of.iai Mepoixicog, 
KQmv T dSeXcpdg (utjTQdg ex fitag tcpv^, 
qui factum est, ut Diodorus, qui Euripidis prologum in orationem 
pedestrem convertisse dicitur, scriberet: ^s^imXad-df^avog tov xQrjaf^oi) 
(sc. Adiog)*, si Euripidis versum 21 inspexisset: 

»6 (T (sc. ^diog) "fjdoyfj doi)g elg Te /Sax/eioy nead)y 

eaneiQey fifiiy naTda« ? 
ut diceret: »6 (uey yidiog^^^) vneQricpdycog IxyiOQely Tfjg dSov nQog- 
haTTey« (sc. tco Oidlnodi), si vidisset versum (39): 

»xa/ yiy xeXe^Sei yialov TQoyrikdTrig<t ? 
Atque ut minora omittam, afferam modo hoc: Diodorus primo 
dicit ^{AdCog) e^e&7]xe t6 ^Qlcfog^s. tum: ^ol S^* ofxhat (nimirum Lai) 
Xa/36yTeg t6 naidioy exd-etyai fiey odx "^d-ekrjaay , IdcoQirjaayTO d^ Tfj IIoX^- 
fiov Yvyatxi,« Non potuit ita narrationem confundere, si ante oculos 
habuisset versus: 

{uddtog) »ketf,icoy* eg ^'Hqag xal Kt&atQcoyog kenag 
(25) didcoai povx6Xoiaty ixd-eiyat /SQecpog^ 
(27) UoX^ipov de yty ka/S6yTeg tnno/3ovx6Xot 
cpeQova* ig olxovg eVg Te deanoiyrjg /jQag 
ed^rjxay, « 
Denique compares hos Diodori locos cum Apollodoro et Euripide, 
ut concedas, historicum cum bibliothecae auctore ad verbum paene 
consentire, Euripidem autem aliis verbis esse usum. 

(69) Tcu (f' eig (fo/Sov neaovTS.., Diodor. 65. i: bibl. p. 92 1. 25: 

(71) |f///Sayr' (Ta^avy tov vew- ... Tovg cT^ vsavC- ^Et€oxItjs Sk xal Jlo' 

T€Qov nuQog axovg naqaXa^ovTag XwefxTjg negl T-^g 

(fhvyeiv ixovTa Ttjv^e Uo' riiv d^xvv ofxoXoyCag fiaaiXeCag awTC^evrai 

XvveCxTjv x^ova, d^^adat ngog dXXrjXovg nqog dXXriXovg, xa\ 

ETioxXia ^h ax^nTg' f/eiv nag* ^vcavrov aQ/eiv, avToTgJox€iT6v€T€Qov 

fA^vovTa yfjg naQ^ IviavTOv aQxeiv, 

iviavTov dXXdaaovT\ inel n^ea^vT^Qov 6* ovTog p. 93 1. i : Tivkg (T^ 

(f' inl Cvyoig ^ETeoxX^oug , tovtov nQcorov ^EroxXia aQ- 



^^^) Cf. Sophoclis O. R. 805. 



— 86 — 

Eurip. Phoeniss. Diodor. 65. I : bibl. p. 93 1. i ; 

xaff^C^T* ttQX^St ov fit&foTa' tiqwtov ag^aij xal |«rr« fdti fiovXeaSac 

Tai d-QOvtov, «fifAiVdrroff tov XQ^" naQaSovvai ttjv ^aai- 

(fvydda 6' dnto^sZ TrigSi vov fiti fiovXsadai Xetav. 
IloXvvfCxriv x^ovog. naQaSidovaiTrv ^aat- 

Xt(av, 

Itaque non temere mihi videor negare, Diodorum etiam Oedi- 
podis fabulam ex eodem compendio ApoUodoro propinquo hausisse, 
cui belli Thebani narrationem multaque alia debet. Necesse autem 
est accipiamus, illius auctorem Euripidis vestigia presse esse secu- 
tum, quamquam Eduardus,Schwartz affirmat, cogitari non posse, 
doctum grammaticum primo a. Chr. n. saeculo Euripidis versus in 
pedestrem sermonem convertisse. 

Similiter res se habet in Hippolyti fabula a Diodoro c. 62 tra- 
dita. Nam sicut in Oedipodis rebus narrandis Phoenissarum versuum 
aperta vestigia leguntur, Euripideae Hippolyti versus 24 — 32 in 
Diodori verbis c. 62 § 2 nemo nequit agnoscere. Attamen mani- 
festum est, Diodorum non ipsum ex Hippolyto coronifero raram 
illam Veneris templi, quod i(p '^lnnoXvTco audit, mentionem de- 
sumpsisse, cum in fabula enarranda valde ab Euripidis illius tragoe- 
diae argumento abhorreat^^^). 

Quae cum ita sint, nos recte conclusisse confido, Diodorum 
ad librum IV componendum praeter Dionysium, Timaeum, Matri- 
dem paucis modo demptis libro quodam fabulari Apollodoro im- 
primis propinquo usum fabulas Graecas atque heroum genera 
descripsisse. 

lam vero nobis agendum est de adnotationibus, quas Diodorus 
de Argonautarum fabulis Dionysi epitomae inseruit et quas cum 



^^) Eadem res est in schol. il 321. Attulit locos in scholis Udalr. de Wilamo- 
witz, qui defenderet Hippolyti illos versus. Diodori locum et scholium il 321 iuxta 
Euripidis versus Max. Wellmann, qui recte quomodo res se haberet cognovit (de 
Istro) p. 85 sq. sub textu descripsit. Ceterum etiam apud Pausaniam I. 22. 2, qui 
se Trozeniorum fabulam referre affirmat , vestigium Eurip. Hipp. versuum elucet. 
Nam quod dicit: «XQOVip 6k vaTaQOV IldXlag xal ol Traidfg inav^aTrjaav GrjOsT. 
TOVTOvg XTiCrag ig TQO^^ra ^QXfTui xaSaoaCtov €vexa« aperte ex Hipp. v. 34 sqq. 
ortum est: 

»inel 6k Grjaevg KexQonCav XiCnu x^ora, 
uCaafAa (fsvycjv aXfAarog JlaXXavTi^dHv^ 
xal Trjv^s avv ddf/aQTi, vavaroXet x^^va,« 



- 8; - 

scholiis ApoUonianis, ApoUodoro, Hygino conseatire vidimus. De- 
monstrandum enim nobis est, primum ApoUodori et Hygini Argo- 
nautica ex eodem fonte manasse^ unde Diodorus illas adnotationes 
sumpsit, tum vero quaerendum est, quae ratio intercedat inter 
scholia ApoUoniana atque Diodorum , ApoUodorum , Hyginum, 
denique confirniandum est, Diodorum ea, quae de Argonautis Dio- 
nysi commentis adspersit, ex eodem compendio fabularis historiae 
hausisse, quo saepissime eum ad fabulas graecas narrandas usum 
esse statuimus. 

Ut autem ad primum accedamus, unde Apollodori et Hygini 
Argonautica petita sint, constare videtur inter viros doctos, post- 
quam Carolus Robert et Eduardus Schwartz data opera de hac re 
disseruerunt. Sed quoniam cum viris illis sagacibus consentire non 
possum iterum nos eandem rem tractemus necesse est. 

Apollodori, qui dicitur, narrationem de Argonautarum expeditione 
esse eam, quam ApoUonius Rhodius carmine suo praeiverat, eos 
autem . bibliothecae locos , qui ab ApoUonio distarent , maxima ex 
parte in scholiis Apolloni reperiri, iam Carolus Robert^^"') ostendit; 
itaque conclusit p. 82 et caute quidem: »Apollodorum aut ipsum 
Sophoclis commentarium aut alium librum nescio quem cognovisse, 
cuius auctor Sophoclis scrinia compilaverit«. Audacius vero Edu- 
ardus Schwartz affirmat p. 16, »quoniam vel ex neglegentia atque 
incuria non eum fui^se bibliothecae auctorem adpareat, qui praeter 
Apolloni Argonautica commentariis instructa etiam alios, ut fabu- 
las colligeret, scriptores perquireret, quaecumque ab eo de Argo- 
nautarum expeditione memoriae tradantur neque ab Apolloni car- 
mine pendeant, ad Argonauticorum commentarium pertinere atque 
eum quidem, quo etiam scholiasta codicis Laurentiani usus sit.« 
lam pedem sistamus et quid ex eis, quae Eduardus Schwartz osten- 
dit, sequatur, perpendamus. ApoUodorus et Hyginus, postquam 
Argonautas victores domum rediisse tradiderunt, Medeae facinora 
contra Peliam, Creusam, Theseum commissa atque eius in Asiam 
reditum narrant. Neque aliter rem tractavit Diodorus vel Dionysius, 
ex quo historicum Siculum Argonautarum fabulas »inde a Peliae 



1^*^) de ApoUodori bibliotheca dissert. Berol. 1873. 



— 88 - 

mandato usque ad Medeae in Asiam reditum« sumpsisse diserte 
Eduardus Schwartz affirmat. 

Revera autem Diodori de Medea narrationem saepius cum 
ApoUodoro et Hygino cohaerere, nemo non vidit et nos accuratius 
supra ostendimus. Accedit etiam Pausanias (II. 3), qui idem fere, 
quod Diodorus, tradit multis tamen et raris notis additis, quae a 
scholiis ad Pindari carminis Olympii XIII v. 74 et ad Euripidis 
Medeae v. 10 non alienae sunt. Quo cognito Udalricus de Wila- 
mowitz, cum iure Eduardus Schwartz Scytobrachionem Diodori 
libri IV capitibus 40 — 56 auctorem subesse contendisse sibi persua- 
sisset, non dubitavit omnia illa exquisitae doctrinae fabularis frustula 
ad unum illum Dionysium referre. ^®®) Omittamus hoc loco cetera, 
solum de ApoUodoro disseramus. Quid enim? Unde Apollodorus 
descripsit, quae inde ab Argonautarum expeditionis fine usque ad 
Medeae in Asiam reditum refeft? Non enim haec pendent ab 
ApoUoni Argonauticis, qui finem carminis fecit, cum Argonautae salvi 
et integri victores ad Graeciae oras adpeUunt. Ergo omnia illa secun- 
dum Eduardi Schwartz sententiam ad Argonauticorum commentarium 
pertinent. At nihil harum rerum legitur in Apolloni scholiis, qualia 
nos tenemus, sane neque pauperibus neque male habitis; immo ne 
unius quidem vestigii species in eis indagatur, qua quisquam uti 
possit, ut demonstret, fuisse longam illam narrationem umquam 
in ullo Apolloni commentario. Atque si praeoccuputa opinione 
liber rem deliberaveris, spero, te mihi esse concessurum, vix credi 
posse, adiecisse umquam ApoUoni interpretem doctam et amplam 
commentationem de facinoribus, quae Medea in PeHam, Creusam, 
suos ipsius Hberos, Theseum, Persem patruum commisit. Itaque 
cadit coniectura, quam Eduardus Schwartz de ApoUoni schoHis 
bibHothecae fonte proposuit, neque audiendus est, qui ea, quae de 
Argonautis in bibHotheca, non autem in schoh*is ApoUonianis le- 
guntur, UHs adicienda esse pronuntiavit ab eo, qui commentarium 
ad Rhodium restituere studeret. 

Accedit, quod nemo qui solam ApoUodori de Argonautarum 
expeditione narrationem legit, inteUegere nequit, bibUothecae auc- 
torem ApoUoni carmen ante oculos non habuisse. Nam ApoUo- 



108) V. Exkurse zu Euripides Medea: Hermes XV p. 485 n. 2. 



- 89 - 

dorus non modo ApoUoni nomen, cum narrationem lasonis expe- 
ditionis incipit, non profert, sed etiam p. 31 1. 12 de Harpyiarum 
fuga eius auctoritatem affert, quasi ad eum omnino nihil praeter 
illam adnotationem pertineat. Adde haec : Duobus locis Apollonius 
Rhodius latet sub verbis Apollodori: »0£ fx^vt aut ^iyioi^^: p. 30 
1. 14, 15 = Ap. Rh. IV. 1641 sq., 16691®»). Itaque de Apollo- 
doro ApoUoni scholiis uso idem accipiamus necesse est, quod de 
Hygino ipse Eduardus Schwartz pronuntiavit ^i^), atque statuendum 
est , bibliothecae auctorem Argonautica e compendio quodam 
descripsisse , in quo ApoUoni Rhodi argumentum relatum erat 
additis fabularum discrepantiis atque cum illo Medeae et Medi 
filii fabulae erant coniunctae. 

Atque si ea, quae Diodorum Dionysi epitomae aliunde adiecisse 
vidimus, perlustramus, adparet, eum e libro quodam illa sumpsisse, 
qui itidem Argonautarum expeditioni adnexuerat fabulas de Peliae 
morte, de Medeae facinoribus usque ad Medeae in Asiam reditum et 
ad Medum Asiae regem factum. Idem Diodori auctor etiam Phrixi 
fabulam praebuit (c. 47 § i, 2), quani a Scytobrachione alienam 
cum Apollodoro consentire supra monuimus. Atque quamquam 
paucas modo adnotationes ex illo compendio Diodorus servavit, 
tamen nonnuUa Apolloni vestigia in eis deprehenduntur. Nam sicut 
Apollonius I. 1240 sq. Diodorus narrat, Herculem in Asia ab Argo- 
nautis esse relictum; causam autem aliam atque poeta profert: 
Herculem ut aquam peteret, abiisse. Quare Ed. Schwartz p. 3 
fabulam Hesiodeam (v. schol. Ap. Rh. I. 1178, 1281) apud Dio- 
dorum sibi investigasse videtur adnotans, nihil valere, quod Dio- 
dorus et Pindari scholiasta Pyth. IV. 303 pro Magnesia Thessaliae 
vulgarem fabulam secuti Mysiam reposuerint. At ne afferam, me 
eodem iure dicere posse, Diodorum Apollonium secutum errasse 
modo in eo, quod non Hercules, sed Hylas aquatum abierit, pro- 



109) V. Ed. Schwartz: de Dionysio Scytobrachione p. 15 n. 2, qui quidem, 
quomodo hoc explicari possit, non dicit. 

110) p. 24 de Dionys. Scytobr. dicit Eduardus Schwartz : «Hyginum non ipsum 
carmen ApoUoni manibus trivisse, sed argumenta cum scholiis commixta compilasse, 
pauca quasi narrationis lumina atque ornamenta de suo ipsius ingenio admiscuisse . . . 
veri multo videtur similius.» 



— 90 — 

nuntiem solum quod constat, Diodorum in ApoUoni Argonautica 
respicere eo quod adnotat, Herculem in Asia esse relictum, in 
Hesiodum eo, quod dicit, Herculem abiisse, ut aquam peteret. 
Etiam c. 48 § 3 Diodorus ApoUoni rationem habere videtur: nam, 
quamquam historicus quidem draconem aurei velleris custodem a 
Medea venenis esse necatum, sopitum modo esse poeta (IV. isosqq.) 
narrat^^^), tamenDiodori verba, quae sequuntur : ^xal (3Ii]deiav) (neT^ 
^ldaoyog Ttjy ini d-dXaTTav xaTd/Saaiy noii^aaa&aiai, ad Rhodium re- 
spiciunt, qui Medeam cum uno lasone vellus rapuisse narrat (IV. 
114 — 205). Praeterea Diodorus 41 § 3 Argo navem ab Argo, qui 
eam aedificaverit, nomen accepisse a nonnullis mythographis tradi 
dicit; Argum Minerva adiuvante navem illam fabricasse ApoUonius 
V. 14 commemorat (cf. schol. 4). Denique Diodorus c. 56, ubi 
varias scriptorum sententias de Argonautarum e Ponto reditu 
perlustrat, § 7 fortasse contra ApoUonium pugnat^^^), quippe qui 
Argonautas per Istrum flumen e Ponto in mare Adriaticum navi- 
gasse finxerit (284, 592 sqq). Quae cum ita se habeant, mihi qui- 
dem veri videtur simile, Diodorum lacinias, quas Dionysi epitomae 
adsuit, ex eodem libro sumpsisse, quo aut ipso aut ab aliis excerpto 
fortasse etiam commutato Apollodorus et Hyginus ad fabulas de 
Argonautis et Medea componendas usi sunt. Itaque iam ante Dio- 
dori aetatem mythographum , qui Argonautica narraret, ApoUoni 
carminis argumentum exarasse atque suis locis fabularum discre- 
pantias adnotasse accipiendum est. 

Attamen nondum refutata est sententia, quam Carolus Robert 
et Eduardus Schwartz promulgaverunt , doctrinae frustula, quae in 
bibliotheca Apolloni argumento adiecta sunt, sumpta esse e scho- 
liis ApoUonianis. Res autem gravis est, cum hinc profecti viri 
docti eo devenerint, ut scholia a mythographis excerpta esse statue- 
rent ; itaque iterum eam pertractari haud supervacaneum ratus fusius 



^^^) cf. schol. 156, quod adnotat , secundum Pherecydem draconem ab lasone 
interfectum esse, — Itaque cogitari potest aut Diodorum ApoUoni et Pherecydis 
fabulas miscuisse, aut neglegenter solam Apolloni fabulam retulisse. , 

1*2) otto Sieroka 1. 1. p. 9 propter ultimi § 8 enuntiati orationem obliquam 
censet, Diodorum aliunde deprompsisse causam, qua Apolloni fabulam refutat. Sed 
pluribus exemplis supra evicimus, sola oratione obliqua nihil demonstrari in Diodori 
fontibus quaerendis. 



— 91 — 

fortasse, quam hoc loco aptum videatur, disseram. Aggrediar 
autem potissimum Eduardum Schwartz, quippe qui uberius et accu- 
ratius sententiam exposuerft. 

Postquam enim sibi persuasit (p. 4), paene omnia scholia ad 
Apollonium (p. 11 et 31 sq.), nonnulla ad Pindari carm. Pyth. IV 
et ad Euripidis Medeam descripta esse e Dionysio Scytobrachione, 
p. 30 inquirens, quis tantam hanc doctrinae molem ex illius libro 
de Argonauticis in Rhodi poetae commentarios transduxerit , ex 
eo, quod in schol. Ap. Rh. I. 1039 ^ Sophocle grammatico Dei- 
lochus quidam affertur, quo Scytobrachionem usum esse traditur 
quidem nusquam, sed ex concentu schol. Ap. Rh. I. 1039 ^^ P^^" 
dari Pyth. IV. 337 adparere putat, conclusit, Sophoclem illum, 
quem inter Apollo.ni scholiastas subscriptio nominat, Dionysi copias 
in commentarium transscripsisse. Quod .si verum esset — nam 
demonstrasse id Eduardum Schwartz nemo putet — auctor, qui 
Argonauticarum fabularum varietates docte collegit, illis scholiis 
uti non potuit: hunc enim primo a. Chr. n. saeculo vixisse demon- 
stravimus, ille autem Sophocles, cum contra Irenaeum, qui post 
Caesium Bassum et ante Soranum Ephesium vixit, pugnet, non 
ante initium alterius fere p. Chr. n. saeculi fuit^^^). Neque sen- 
tentia illorum virorum doctorum servatur, si a Theone, antiquissimo 
trium Apolloni scholiastarum, qui in subscriptione nominantur, illa 
doctrina commentario adiecta est, quippe qui sub Augusto fuerit^^*). 
Sin autem revera Theonem hoc fecisse demonstratur , corruere 



^^^) Irenaei mentionem fecit Soranus Ephesius, qui teste Suida Trajano et 
Hadriano imperatoribus Romae docuit, in libro, quem scripsit neQl ^ExvfxoXoyituv 
Tov awfittxog tov nv&qmnov', v, Orion. Theb. lex. s. v. i/;ujj coll. Etym. Magn. 
et Meletio p. 92. 11 in Crameri anecd. Oxon. IIT. Vide Paulum Voigt: de Sorano 
Ephesio, diss. Gryphisw. 1882. Discipulus autem erat Irenaeus seu Pacatus Suida 
teste Heliodori metrici, qui post Caesium Bassum vixit. V. Henr. Keil: quaestiones 
grammaticae Lipsiae 1860 et Mauritium Haupt: opusc. III p. 434 sqq. Wamkross, 
quo tempore fere Sophocles vixerit, invenit : v. thesin 2 post suam dissert. de par- 
oemiographis Gryph. 1881. Udalricus de Wilamowitz in scholis nobiscum argumen- 
tationem communicavit. 

^^*) cf. Giese: de Theone grammatico p. 38 sqq. diss. inaug. Mtinster 1867. 
lam Maximilianus Wamkross 1. 1. thes. i pronuntiavit, a Theone et in ApoUoni 
commentarium transcriptas compilatas esse fabularis doctrinae copias, quas quidem 
Eduardum Schwartz secutus Scytobrachioni adscribit. 



— 92 — 

Caroli Robert et Eduardi Schwartz sententiam adparet. Atque 
demonstrare etiamsi non possum, tamen simile quidem veri reddere 
conabor. Reperiuntur autem ea, quae Theonis sunt, comparandis 
Apolloni scholiis cum scholiis ad Theocritum, Lycophronem, Nican- 
drum, cum quattuor illos scriptores a Theone commentariis instruc- 
tos esse tradatur. Quod iniuria negavit Eduardus Schwartz (p. 30 sq.) 
neque recte conclusit, cum multo breviora essent et exiliora illa, 
quam ApoUoniana et ad nimis diversa genera pertinerent, Theocriti 
scholiastas ex Sophoclis copiis hausisse. Nam ad hanc pauper- 
tatem invidia temporum scribarumque neglegentia redacta sunt, 
neque omnino cogitari potest potissimum propter generum illam 
diversitatem Theocriti interpretem Apolloni commentarios inspexisse, 
ut fabulas velut de Prometheo (schol. Theocrit. id III. ^6 — schol. 
Ap. Rh. II. 1248) aut de Endymione (schol. Theocrit. id III. 49 = 
schol. Ap. Rh. iV. 57) cognosceret. Itaque rectissime hanc ratio- 
nem Theonis commentarios inveniendi adhibendam esse censeo ^^^). 
Inde autem elucet, Theonem ad Apolloni carmen adscripsisse haec 
pretiosa scholia: de Endymione (schol. Ap. Rh. IV. 57 = schol. 
Theocrit. III. 49), de Prometheo (schol. Ap. Rh. II. 1248 = schol. 
Theocrit. IIL ^6), de Melpjnpode (schol. Ap. Rh. I. 121 = schol. 
Theocrit. III. 43), de Mahtone Tiresiae filia (schol. Nicandr. 
Ther. 958 = schol. Nic. Alex. 11 = schol. Ap. Rh. I. 308)11«). 
Quas fabulas ad Argonautarum expeditionem pertinentes Theo 
lid Apolloni versus adnotaverit, propterea ad enucleandum diffi- 
ciUimum est,. quia illas fabulas Theocritus et Nicander vix strinxe- 
runt et vetera Lycophronis scholia quondam sine dubio ditissima 
miserrime concisa sint. Tamen vestigia non desunt: velut de Hyla 
Theo disseruit ad Ap. Rh. I. 1236 (= schol. Theocrit. id. XIII. 46) 
et I. 131 (cf. schol. Theocrit. id. XIII. 7) ac fortasse de Cytaeo 
oppido Colchidis ad Ap. Rh. II. 399 (cf. Lycophron 172, 1312 cum 
scholL). Quanviuam igitur certe parvam modo ApoUoni scholiorum 
partem Theoni tribuere licet, tamen manifestum est, eum multas 



^^^) Udalricus de Wilamowitz eadem ratione Theonis copias investigandi utitur : 
V. ex. gr. Isyllos von Epidauros p. 177 n. 33, Antigonus von Carystus p. 70. 

116) Fortasse a Theone adscripta sunt etiam scholium Ap. Rh. IV. 814, cf. 
Lycophr. 174, et schol. de Achille in Elysiis campis Medeae marito, schol. Ap. 
Rh. I. 916 confer cum Lycophr. 73 et 219 cum schol. de Samothraca. 



— 93 — 

fabularum varietates collectas in commentario ad Rhodium poetam 
edidisse ita, ut dissimile quidem veri non videatur, eum multa talia 
attulisse et praecipue ea scholia modo et ratione illis simillima, 
quibus variae de Argonautis fabulae docte explicantur. 

Ut autem ab ah*a parte commendem meam sententiam, Theonis 
temporibus demum magnam fabularis doctrinae molem in ApoUoni 
scholia pervenisse, monuerim, cogitari non posse, nedum demon- 
strari, eam ante annum 50 a. Chr. n. in illis commentariis fuisse. 
Quid enim faciunt ad poetae versus explicandos ingentes illae enu- 
merationes variarum fabularum et multorum nominum, quid ad 
artem intelligendam , quid ad fontes cognoscendos ? Omnino nihil, 
quamquam libenter concedo, saepius inter magnum numerum ad- 
scriptarum fabularum etiam eam inveniri, quam secutus est Apollo- 
nius. Sed ut eruerentur poetae fontes, permagnam illam turbam 
neque adnotatam esse neque coUectam eo evincitur, quod is, qui 
revera poetae fontes ipse quaesivit, nihil nisi ipsum illum fontem 
adpinxit, missis nimirum eis scriptoribus , quibus poeta non usus 
est: Asclepiades Myrleanus (v. schol. Ap. Rh. I. 623). Quem cum 
circa annum 65 Romae docuisse constet^^''), sequitur, eo tempore, 
quo ille Diodori Apollodori Hygini fons de Argonauticis conscrip- 
tus esse censendus est, nondum fuisse morem, magnas fabularis 
eruditionis copias, quae lectorem ad poetam melius intelligendum 
prorsus nihil adiuvant, in commentariis accumulare, sed ea modo 
ab interpretibus esse adnotata, quae revera lucem versibus afferunt ; 
quod solum dignum est philologis. 

Quoniam igitur demonstravimus , primum de Argonautis ad- 
notationes, quas Diodorus Scytobrachionis epitomae adiecit, ex 
eodem fonte manasse, unde Argonautarum fabulae in bibliothecam 
et Hygini genealogias pervenerunt, tum illius fontis auctorem Dio- 
doro antiquiorem e scholiis Apollonianis haurire non potuisse, 
iamiam restat, ut evincamus, historicum SicuUim, qui Argonautarum 
mythos cognosceret, alium librum non adiisse, atque mythographi- 
cum illum, cui heroum stemmata et plurimas libri IV fabulas debet. 
Ac nescio, an quisquam de hac re non dubitet. Neque enim eadem 
indicia, quibus ducti ceteras illas Diodori fabulas uni fonti addixi- 



^^■^) V. Suidas. s. v. 



- 94 — 

mus, desunt in Argonauticis. Nam veras antiquas fabulas, non 
posteriorum commenta, haud sine discrepantiis Diodori de Argo- 
nautis adnotationes praebent, sicut ex. gr. Herculis parergorum 
narratio. Praeterea Diodori fontem mythographicum Apollodoro 
et Hygino propinquum esse intelleximus : ergo, cum ea, quae Dio- 
dorus de Phrixi fuga, lasonis expeditione, Medeae facinoribus bre- 
viter commemoravit , artissimo vinculo cum Apollodoro et Hygino 
coniuncta sint, veri est simillimum, etiam Argonauticorum Diodori 
ea, quae significavimus, ad eundem illum mythographicum historici 
fontem pertinere. 

Quae cum ita sint, iam fere cognoscitur, quale fuerit compen- 
dium illud fabulare, cuius rivulos in Diodoro, ApoUodoro, Hygino, 
aliis mythographis per scholia dispersis deteximus. 

Ac primum quaerimus, quo tempore exaratum sit. Terminum, 
ante quem scriptum est, certe indicat Diodorus. Qui cum post 
Caesaris mortem /Stfiho&i^xfiv laroQixijy condere coeperit neque finem 
ante annum 21 fecerit^^®), ante annum 44 librum illum ortum esse 
concluditur. Terminum autem, post quem editum est, adhuc alium 
investigare nequeo atque Dionysi Scytobrachionis aetatem, qui fere 
circa annum 100 vixisse videtur^^^). Eius enim in illo compendio inter 
alios mentionem esse factam, colligo inde, quod et in bibliotheca 
p. 29 1. 28 (= Hyg. fab. 14 p. 49, 1. 5 M. Schmidt = schol. 
Ap. Rh. I. 1289) commemoratur et latet sub verbo: :»iyiou apud 
Diodorum 47 § 5 (= schol. Ap. Rh. I. 256) in Argonauticis, 
quae composuit e Dionysi epitoma et laciniis fontis sui mytho- 
graphici. 

Tum nostra interest cognoscere, quas fabulas illud compendium 
primi a. Chr. n. saeculi complexum sit. Atque ex eis, quae Dio- 
dorus ei debet, videmus, id tradidisse HercuHs eiusque filiorum, 
Thesei, Ixionis, Aesculapi, Pelopis, Tantali, Niobae, Daedali (yy 



^^^) V. Diodor. I. 4. 7 et XVI. 7. cf. Mommsen: romische Forschungen II 
p. 267 n. 61 et p. 549 n. Itaque non nimis mentitus esse Diodorus videtur, qui I 
c. 4. I per triginta se annos operam in historia universali scribenda navasse 
affirmat 

^^®) Solam ansam praebet Sueton. de grammaticis VII, qui quidem non temere 
credidit, M. Antonium Gniphonem, C. luli Caesaris pueri magistrum Scytobrachionis 
discipulum fuisse, »cum temporum ratio vix congruat.« 



— 95 — 

§ 7 — 9) facinora ; stirpes explicasse Tectami Cretensis (6o § 2 sqq.), 
Aeoli {^y § 2), Asopi (72), Teucri Trojani (75), Cadmi (2); narra- 
visse fabulas de Oedipode, de septem ducum contra Thebas expe- 
ditione, de Epigonorum victoria (64 — (}6), de Argonautis et Medea. 
Itaque si ex his laciniis suspicari licet, quantum totius libri fuerit 
argumentum, non temere mihi videor conicere, totam Graecorum 
historiam fabularem in eo fuisse congestam. 

Ingentem autem materiem sic disposuit auctor, ut generum 
stemmata construeret atque unius cuiusque herois aut heroidis faci- 
nora et fata breviter narraret, eodem igitur modo, quo Apollodorus 
historiam fabularem composuit. Non autem compendii illius auctor 
neglexisse videtur discrepantias , quae de his rebus inter scriptores 
erant, adnotare. Diodorus quidem illas doctrinae copias contemp- 
sit — adnotavit modo, secundum Minoem, Lycasti filium, ab aliis 
lovis filium dici — sed in Apollodori Teucri Trojani progeniei 
stemmate, quod prorsus cum Diodoro consentire supra osteridimus, 
p. III 1. 2 legitur: {ytaofxidMy) tyaixtl ^TQVfxcj r^v SxafLidydQOVy 
xara da Tivag Ukaxiav t^v ^OQauog, xar^ iviovg Se ^evxinnTjv,^^ 

Quam rationem compendii auctor in fabulis narrandis secutus 
sit, ex Argonauticis et Thebanis fabulis intelligitur. Nam qui illa 
referret , Apolloni carminis argumentum descripsit et Euripidis 
Phoenissarum prologum paene ad verbum excussit, qui Oedipodis 
sortem breviter complecteretur. Adparet igitur, mythographum 
illum e variis cuiusvis fabulae formis eam elegisse, quam inter 
aequales notissimam esse scivit. Quae sententia probatur eo, quod 
apud Diodorum Hippolyti Coroniferi prologi nonnuUos versus in 
c. 62 § 2 cognovimus, atque Sophoclis Trachiniarum argumentum 
Herculis mortis narrationi (38) subesse videtur. Additae autem 
erant brevi narrationi fabularum discrepantiae. Quod iam cognos- 
citur e Diodori paupere et neglegente compendii epitoma. Nam 
saepius diserte adnotat, alios scriptores aliter fabulam rettulisse, 
velut in fabulis de Argonautis, Medea, Hesperidum malis, Meleagri 
morte, Thesei ad inferos descensu, Centauris etc, aut varias eiusdem 
fabulae formas conglutinat velut c. 28 de Hippolyto. Ac Diodorus, 
cum veram heroum historiam, ergo unam scribere sibi proposuisset, 
variarum fabularum multas certe abiecit. Atque vix invenitur in 
bibUotheca, cuius non paucae partes Diodori fonti fabulari pro- 




- 96 - 

pinquae sunt, aut in Hygino aut in scholiis, quae mythos illustrant, 
uUa fabula, quae non sit aut additis discrepantiis ornata aut con- 
taminata ex variis fabulae formis. 

lam vero ex^istit quaestio, utrum iilius compendii auctor, qui 

ferfe inter annum loo et 50 a. Chr. n. scripsit, ipse et poefas 

et mythographos veteres excerpserit, an modo congesserit in unum 

librum, quae alii antea collegerant. Atque vertor contra Carolum 

Robert, qui excursu VI libri, quem inscripsit: »Bild und Lied«, 

docte et sagaciter de hypothesibus egit. Ait enim (p. 242 sqq.): 

»auch andere, der Dichtung fremde Zusatze pflegen die Hypotheseis 

zu haben; so, um von der Angabe abweichender Versionen^tn 

andern Dichtungen zu schweigen, namentlich eine mehr oder 

minder ausfiihrliche Erzahlung der Ereignisse, welche vor dem Zeit- 

punkt, mit dem das Stiick beginnt, fallen und die Voraussetzung 

desselben bilden ; natiirlich ist man bei Abfassung derselben darauf 

bedacht, sie moglichst vollstandig aus den im Stiicke selbst iiber 

die Vorgeschichte gegebenen Andeutungen zusammenzustellen ; 

allein nicht immer gelingt es, auf diesem Wege iiber jeden einzelnen 

Punkt Aufklarung zu erhalten , und gerade in solchem Falle ist 

eine ausfuhrliche Darlegung der Vorgeschichte doppelt im Interesse 

des Lesers. Die Aufgabe ist nun, der Sagenversion, die der Dichter 

als die seinem Publikum vertraute* und bekannte voraussetzte, mog- 

lichst nahe zu kommen und sich vor allem nicht ir^ Widerspruch 

mit dem Stiicke selbst zu setzen. Die so entstandene Erzahlung 

wird aber in der mythographischen Litteratur, ebensogut wie die 

inzugefugten Namen, dem Dichter selbst auf Rechnung gesetzt 

und unter seinem Namen citiert. Ein lehrreiches Beispiel dafiit 

bieten die Scholien zur Ilias S*. 325.« At demonstrandum est, quo 

tempore tales vnod-eaeig, quales dicit vir ille doctissimus, compositae 

sint. Eae autem ^nod-iaeig, quas Aristophanes Byzantius suis fabu-. 

larum editionibus praescripsit , nihil omnium eorum, quae Carolus 

Robert vult, exhibent. Sed ad ipsum exemplum illud accedamus, 

quo vir doctus sententiam suam comprobari censet : schol. S. 325 

AD = bibl. III. 4, 3. Scholium enim, quod subscribitur : »^ laroQia 

naQ^ EvQinidt] Iv Bdxxaig^a, nihil praebet, quod in illa fabula Euri- 

pidea inveniatur; cum autem ApoUodorus, quem verbo tenus cum 

illo scholio consentire Eduardus Schwartz observavit, paucis post 



— 97 — 

frustulum proferat, quod revera ex Euripidis Bacchis petitum est 
(bibl. p. 86 I. 7 — lO = Eurip. Bacch. v. 26—31), Carolus Robert 
conclusit, et scholiastam et mythographum hausisse ex hypothesi 
Euripideae fabulae. At fortunae gratia! Diodorus bis (IV. 2 = 
III. 64) eandem de Semela et Baccho fabulam ex eodem, unde 
ApoUodorus, ergo etiam scholiasta ille compendio fabulari descripsit 
(v. supra p. 58 sq.), sed neutro loco Euripidis Baccharum vestigii 
species invenitur. Itaque cum Diodorus antiquissimus testis sit, 
necessario sequitur, auctorem illius compendii Euripideae Baccharum 
vn6d^taiy non descripsisse, qui de lovis in Semelam amore et de 
Bacchi ortu referret; neque sane miramur, cum tragoedia de illis 
fabulis paene nihil praebeat, quod m)^ographico libro aptum videri 
potuit, ut ipse Carolus Robert p. 245 explicat. 

Itaque censeo, auctorem compendii historiae fabularis, de quo 
disserimus, non vno&^atig descripsisse, sed ipsa carmina excerpsisse, 
neque mihi videtur veri esse dissimile, tales vna&eaetg, quales Carolus 
Robert dicit, partim quidem e compendiis mythologicis de- 
promptas esse. 

Compendii auctorem Alexandrinorum , qui audiunt, poetarum 
thesauros non contempsisse iam probatum est eo quod Apolloni 
Argonautica ab illo excussa esse adparuit. Nuper Callimachi 
frustula apud Apollodorum et in Argonauticis et in Busiridis fabulis 
feliciter Georgius Knaack detexit: vide eius Callimachea, p. 3 et 8, 
progr. gymn. Stettin. 1887. 

Accuratius vero, quomodo mythographus ille, cuius librum 
Diodorus manibus trivit, rem instituerit, quot et quas fabularis 
doctrinae copias cumulaverit, tum demum cognoscetur, cum singulis 
quaestionibus diligenter perfectis rivuli, qui ex hoc fonte fluxerunt, 
investigati erint. Ut autem hic labor fructum ferat, quam antiquis- 
simi scriptores quaerendi sunt, qui propinquitatis vinculo cum illo 
fabularis historiae compendio cohaerent. Qua de causa pauperes 
epitomae Diodori atque breves Iliacarum, quae vocantur, tabularum 
inscriptiones magni sunt pretii. Atque praeterea unum mihi videor 
reperisse poetam, qui eodem aut propinquissimo quidem fonte usus 
est, quo Diodorus: Ovidium. Sed alio loco de eo mihi erit latius 
disserendum atque disputatione ab hac parte instituta me Ovidi 

Bethe, Quaestiones. 7 



- 98 - 

metamorphoseon fontes pauUo accuratius distincturum atque quaestio- 
nem de fabulari historia paullo promoturum esse spero. 

Summi vero momenti est quaestio, utrum Theo, qui, ut mihi 
videtur, non parvam partem fabularis doctrinae commentariis Apol- 
loni et Theocriti adiecit, ex compendio, de quo disserimus tot fabu- 
larum discrepantias sumpserit, an et Theo et compendii illius 
auctor idem opus excusserint, quod peculiari disputatione Argonau- 
ticas fabulas adumbravit, sicut Lysimachus ySarov^s et Qtjfiaixa 7iaQ&- 
dci^a composuit, libros exquisita doctrina refertos aut Ister Calli- 
machius lATd-iSoyv avyaycoyi^y compilavit. Quaerere possum, diudi- 
care aut coniecturam modo probabilem proferre nequeo. 

Non pauca autem eiusdem compendii, quod Diodorus excussit, 
vestigia iamiam apud ApoUodorum, Hyginum, Pausaniam, scho- 
liastas indicavimus. 

Sed noli putare, me eundem librum, quem Siculus ante oculos 
habuit, ipsum illos posterioris aetatis auctores manibus trivisse 
censere. Nimis enim multa velut in bibliotheca et Hygini fabulis 
leguntur, quae neque apud Diodorum reperiuntur neque umquam 
in illo compendio fuisse potest demonstrari. Praeterea iterum certe 
iterumque innumerabilia enchiridia mythologica in usum discipulorum, 
poetarum, rhetorum sunt fabricata atque recentissima semper anti- 
quiora, e quibus partim certe fluxerant, ex usu hominum expule- 
runt. Mythographi Vaticani, qui audiunt, atque Hygini fabulae, 
quales nunc tenemus, collatae cum fragmento Niebuhriano et cum 
versione graeca, qua Dositheus magister usus est, praeclara prae- 
bent exempla. E rerum autem natura est, homines, qui enchiridia 
confecerunt, non contempsisse fabularis doctrinae copias aut bellas 
labulas , quae se aliunde obtulerunt. Ex. gr. Apollodorus , qui 
dicitur, III. 10. 3 § 9 ex veri Apollodori Atheniensis libro neQi 
d^t&y hausit^^^). Ad Hygini fabulas non pauca ex Hygini de 
astronomia Hbris, multa ex Ovidi metamorphosesin, nonnulla e 
Vergili Aeneide, alia aliunde addita sunt^^^). 

Itaque statuendum est, etiam in iis libris mythologicis, in qui- 



120) cf. Miitzel: quaestiones mythographae. 

121) Vide, quod Mauritius Schmidt ante suara Hygini editionem p. XXIX — 
XXXVII exposuit. 



— 99 — 

bus non pauci loci cum Diodori historia fabulari cohaerent, multa 
e multis aliis fontibus esse prompta aut ab ipsis auctoribus aut 
iam ab eis, quorum libros descrif)serunt , atque mihi persuasum 
habeo, saepissime praecipue in bibliotheca et in Hygini fabulis 
multonim fontium frustula ita esse confusa et contaminata, ut 
omnino non possint distingui. Hoc vero contenderim, eos locos, 
quos cum Diodori fabulari historia propinquitatis vinculis coniuncta 
esse adparet, omnes esse fragmenta eiusdem uniusque compendii 
mythologici atque illius, quod fere inter annum loo et 45 a. Chr. 
n. compositum esse vidimus. Cum autem eius fragmenta et vestigia 
inde ab Augusti aetate apud permultos scriptores reperiantur, 
quorum paucos modo strinximus, manifestum est, illum librum 
summi fuisse momenti atque nos soli eius auctori non parvae fabu- 
larum partis notitiam debere. Quae cum ita sint, necessarium mihi 
videtur, restituere quantum fieri potest, hoc ' compendium fabularis 
historiae, quod fortasse antiquissimum, certe auctoritate gravissimum 
erat. 



7* 



VITA AUCTORIS 

Natus sum Justus Adolfus Ericus Bethe Stettini a. 1863 die 
secundo Mai m. patre Eduardo med. dr. a sanitatis consiliis regiis, 
matre Maria e gente Gerstacker, quos adhuc in vivis esse gaudeo. 
Fidei adscriptus sum evangelicae. 

Rudimentis litterarum imbutus inde ab auctumno a. 1871 gym- 
nasium municipale patriae urbis frequentavi, quod tum Francisco 
Kern rectore florebat. Postquam vere a. 1882 Hugonis Lemcke 
auspiciis maturitatis examen sustinui, ut philologicis studiis operam 
darem, Bonnam migravi. Tum a. 1882 — 83 Gryphiae stipendia 
merui. Ut denique studiis diligentius incumberem, Gottingam aequa 
Minerva Octobri m. a. 1883 ^^ contuli. 

Per decies sex menses docuerunt me viri illustrissimi : Buecheler, 
Kekul6, Klein, Schaefer, Usener, Bonnenses ; Kiessling, de Wilamo- 
witz-Mollendorff Gryphiswaldenses ; Baumann , Dilthey , Sauppe, 
Volquardsen, Wieseler, de Wilamowitz-MoUendorff Gottingenses. 
Ut in seminarium philologicum reciperer eiusque essem per tria 
semestria sodalis ordinarius, per unum senior, Hermanni Sauppe et 
Udalrici de Wilamowitz eximia erga me benevolentia factum est. 
Exercitationibus historicis et philologicis me admiserunt Augustus 
Volquardsen et Udalricus de Wilamowitz. 

Quibus viris omnibus iustas ac debitas^refero gratias, imprimis 
vero Hermanno Sauppe et Udalrico de Wilamowitz - MoUendorff, 
viris doctissimis humanissimisque, pium gratumque animum semper 
servabo, qui summa liberalitate et benigna clementia studia mea 
adiuvabant , peccata ignoscebant , litterarum amorem incitabant 
seduloque colebant. 



I. INDEX CAPITUM 

I. De Dionysio Scytobrachione p. 5 — 24 

II. De Diodori fabulis Bacchicis p. 25 — 32 

III. De Timaeo et Matride p. 33 — 44 

IV. De fabulis Diodoil libri IV quae restant p. 45 — 79 

V. De compendio fabularis historiae Diodoro antiquiore p. 80 — 99 



II. INDEX RERUM ET AUCTORUM 



Acastus p. 21 

Aeetes p. 13 sq. 

Aegeus = Augeas P« 53 

Aelian. frg. 207 (Hercher) ... p. 78 

n. h, III. 39 n. 89 

V. h. IV. 5 p« 69 

V. h. X. 18 n. 46 

Aeoli progenies p. 68, 78 

Aeschylus P» 41 

Aesculapius P* 53 

Agroetas p. 76; n. 28, 33 

Alcaeus = Hercules p> 41 

Alcidamas: Uiixes § 14 sqq. . . p. 73 

Alcman p. 60 

Aleadae Sophoclis P« 73 

Alexandrini poetae in Compendio 

allati P* 97 

Althaea p. 61 

Amazones * . p. 27 

— in Attica ?• 79 

Amyntor, rex Ormenii n* 94 

Antiochus Syracusanus ... p. 39 sq. 

Antio Ixionis pater P* 54 

ApoIlodorusAtheniensis: Trc^l^caH)' p. 98 



[ApoUodori] bibliotheca (Hercher) : 



P- 
P- 
P< 
P- 
P' 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P- 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P. 
P- 
P. 
P. 
P. 



18 
21 
22 

23. 
27 

27 

29 

30 

35 

36 

36 

37 

37 

53 

54 

55 

58 
60 

64 
64 

64 

65 
66 



.2 — p. 19 1. 10 . . p. 

3^~5 ••«.•.. p. 
13—16 n. 

24 p. 



7 . . 

27 . . 

28 . . 

14 . . 
26 . . 
21—23 
26 . . 
I . . . 
4 sqq. . 
10 sqq. 
28 . . 
25 . . 

12 . . 



19 sqq. 
6 . . . 



9. . 
24 . 

I, 18 

3 sqq. 



P. 15. 
. . p. 

P 



61 
22 

63 
57 
17 
17 



", 94 

P. 17 

16 

18 

19 
20 

20 

39 
44 
44 
54 
15 



P. 

P. 

P- 

P. 

P. 

P- 

P. 

P. 

P. 

P- 

n. 55 

P. 76 

p. 78 

p. 78 

p. 77 



— 102 — 



[Apollodori] bibliotheca (Hercher) 



P. 
P- 
P- 
P- 
P- 
P. 
P. 
P. 
P- 
P. 
P- 
P- 
P- 
P- 
P. 
P. 
P- 
P. 
P. 
P- 
P- 
P- 
P- 
P' 
P- 
P- 
P- 
P- 



66 
66 
67 
68 
69 
70 
70 

71 

71 

73 
76 

So 

81 

84 
86 

90 

92 1 

93 1 

97 1 
102 

105 

105 

106 

107 

109 

iir 

"3 
124 



8, 15. 
28 . . 
15—25 
20 . . 



4 sqq. 
6. . 



12 . . . 

I . . . . 
25 sqq. . 
27 . . . 
6 sqq. , 1. 
9 — 12 . . 
21—25 . 
23 — p. 86 



25 



57i 



P- 

P. 

P. 

P. 

P. 

P. 

P. 
n. 

P. 



76 

65 
69 

69 

70 

72 

54 
89 
73 



n. 94 

p. 62 

58, 63 

P. 63 

58 

96 

47 
85 



P. 
P. 
P- 
P. 



66, 86 
p. 67 



P- 
P. 
P- 
P- 
P. 
P. 
P- 



73 
98 
53 
53 
65 
41 
95 



52 sq. 
P. 63 



9 sqq. . 
25 . . . 
I sqq. . 
22 sqq. . 
. 15—22. 

5 . . . 

22 sqq. 

6 — 12 . 

l. 19—24. 

17. . . 

^ • • • 

5sqq. . 

10—15. 
bibliothecae epitoma Vati- 

cana p. 62, 64, n. 74 

Apollonius Rhodius p. 89, 97 

ApoUoni Rh. commentarium . . . p. 91 

Argo navis p. 17 

Argonautae p. 11 — 23 

Ariadna p. 63 sq. 

Aristaeus p. 40 sq. , 43 

[Aristoteles] : mir. auscult. c. 102 . p. 35 
Aristoteles: ^afio&g^fxtov noliTeCa p. 29 
Am3. 4............ p. Oo 

Artemo Casandreus p. 10 sq. 

Asclepiades Myrleanus p. 93 

Asopi progenies ........ p. 52 

Athenaeus: p. 44 D ...... p. 42 



Athenaeus : 

p. 411 A ».91 

p. 515 D, E p. 10 

Atlantides P* 78 

Atlantiorum fabulae . . . . p. 27 sqq. 

Auga p. 73 

Augeas p. 53 1 72 

Bacchi partus p. 58 — 60 

Bacchi duo, tres ........ p. 31 

BaaCXHa ij jneyaXrj fiTJrrjQ .... p. 29 

Boeoti genus p. 68 

Cadmi progenies p. 58 

Centauri P* 53 sq. 

Circe p. 13, 22 

C. I. L. X. 2 p. 746— 750 . . . n. 46 
Clemens Alexandrinus: protrept. p. 27. p. 60 

Cocalus p. 39 sq. 

Creta, antea Idaea nominata . . . p. 28 
Crius (KQtog) , Phrixi paedago- 

gus P. 13. 15» 23 

Compendium mythologicum inter 

100 et 45 a Chr. n. scriptum p. 94 sqq. 

Curtius IV. 32 n. 4 

Cyathus n. 91 

Cychreus p. 53 

Daedalus p. 64 

Daphnea Sibylla n. 80 

Daphnus p. 34 sq. 

Deianira p. 61 

Deianirae et Herculis filii .... n. 93 

Deilochus p. 91 

Diodori ratio fabulas tractandi . p. 80 sq. 
Diodorus : 

I. 19. 2 n. 33 

ni. 53—55 P. 27—29 

56 — 61 p- 27 sqq. 

60 P- 78 

61. 3 p. 29 

63 P. 31 

64. 3—5 . p. 31 sq., 58—60, 97 

66. 5, 6 p. 7—9 



— I03 — 



Diodoras : 

III. 67. 3, 4 . . . . p. 25 sq., 30 

68 — 71 P« 27 

70 sqq p. 28 sq. 

74 p. 30 

rV. 2 = III. 64. 3 sqq. . . p. 31 sq. 

p. 58—60, 97 

4 p. 31 

9 — 16 p. 41 — ^44 

II. 3* * * * * * * * p* 44 
17—25 p. 33—39 

18. 4 P* 41 

25. 2 — 4 p. 26 

26. I P* 65 

26. 2, 3 P* 7^ s^* 

27 p. 77 

29, 30 P' 39i 69 

31—39 P- 69—79 

32. 4, 5 =IV. 49. 3, 6 . p. 71 

34. 35 P- 61, 73 sq. 

37 n. 93 

40 — 56 p. II — 23 

45. 4 . . . p. 13, 14, 20, 22 
^o. 5. ........ p. 4^ 

49* 3 1 6 p. 71 

57 , 58 p. 62 

59 — 62 p. 62 sqq. 

62 p. 86 

62 , 63 P* 65 

65 p. 66, 85 

66 p. 67 

67. 2 — 7 p. 68 

68 p. 57 

69. 5 p. 54 — 56 

69. 70 P- 53 sqq. 

71 P. 53 

72 p. 52 sq. 

73 • P- 47 sq. 

74 p. 47 

75 P. 46 

76, 77 P. 64 

80 p. 40 

81, 82 p. 41 

«3— 85 p. 34 



Diodoras : 

IV. 85 p. 41 

V. 3, 4. 4, 2 p. 34 

7.. 6 p. 68 

15 P. 39 

25—32 p. 37 

47 p. 29 

60. 4 p. 62 

64 p. 29 

VI. frg. 7. 4 p. 57 

XII. 71. 2 P. 39 

XVII. 51 n. 4 

52 n. 5 

Dionysius Scytobrachio non doctus 

grammaticus . p. losqq., 30 
/iiovvaov xal ]A97ivag 

OtQaxid .... p. 28 sq. 
a Compendii auctore ad> 

hibitus P* 94 

«historiamc scribit . . . n. 27 
Dorieus p. 36 

^Eyxtufiia xaTaloydSfiv certe post 
86 a Chr. n. in ludos graecos 

recepta p. 42, n. 54 

Eioneus P* 54 

Elis ab Hercule capta p. 72 

Enchiridia mythologica ... p. 98 sq. 
*E(f>Ti/^iQls ttQxaioloyiXTi 1884, 

p. 124 sqq p. 42 

[Eratosthenis] cataster. II p* 40 

Eryx p. 34sqq. 

Eunomus n. 91 

Euripides: 

Bacchae, prolg p. 96sqq. 

— V. 337 sqq p. 40 

frg. p. 163 n. 25 

Hercules, v. 359 sqq. ... p. 43 

— V. 362 p. 44 

Hippolytus, prolg. . . . p. 65, 86 

— V. 34 sqq. . . n. 106 
Medea, v. 9 n. 26 

— V. 297 n. 22 

— V. 1154 n. 21 



— I04 — 



Euripides : 

Medea, v. 1387 . . 

Phoenissae, prolg. . 
Eurytidae . . . i . . . 
Eurytus 



. . . p. 16 
. p. 83 sqq. 
... n. 95 
. . . p. 69 



Pamesiana tabula p. 38, 42, 70, 71, 73; 

n. 84, 90, 92, loi 

Oigantomachia in Phlegraeis campis 

commissa . p. 34 

Hecata p. 13, 20 

Hecataeus Teius p. 32 

Helena a Theseo et Pirithoo rapta p. 65 

Hellanicus p. 81 sq. 

Heraclidae p. 62 

Heraclitus: negl dnCartaVi 4 . . p. 78 

20 . . n. 99 

Hercules = Alcaeus p. 41 

Argonautarum dux p. 11, 12 



Herculis laborum ordo 


• 


• P-43 


. n. 55 


parerga .... 


. . p. 


72—75 


et Deianirae filii 




■ n. 93 


Herodotus : V. 43, 46 . . 




P. 36 


Hesiodus: frg. 97 Rzach . 




. p. 61 


frg. 134 .. . 




. n. 94 


theogonia, 337 . 




. n. 64 


Hesiona 


. P. 


70 sq. 


Hesperides 


• P. 


76 sq. 


Hippolytus 


. . p. 


65, 86 


Homerus a Diodoro saepe 1 


audatu! 


» p. 41 


E, 638—642 . . 




p. 71 


I' 553-599 . . 




p. 61 


A*. 200 sq. 


1 • • ■ 




p. 29 


Hyginus: astron. . . 








p. 98 


fabulae . 




• • 




. p. 98 


3 • 








n. 27 


9 . 








P. 47 


14 . . 








p. 94 


19 . . 








n. 19 


24 . . 








n. 26 


25 . . 








n. 21 


26 . . 








p. 20 



38 



Hyginus fabulae: 
27 

30 
31 
32 
33 
37 
39 
40 
42 

43 
61 

62 

68, 69 

70 

78 
82 

84 

89 
162 
167 

171— 174 

178, 179 

Hyginus frg. 



. . . . p. 21 

p. 43, 44, 76 

p. 72, n. 85 

... n. 93 

56, 72, n. 8s 

p. 62 

n. 89 



P. 31 



Niebuhrianum 



Zaso 

Idaea ..... 
Iliacae tabulae . 

lola 

Iphitus .... 
Irenaeus sive Pacatus 
Ister Callimachius . 

X^JwXw • • • • • • ■ 



• • • 



Iiaomedo . 

Lapitha 

Lini discipuli. ...... 

[Longinus] : neql vxpovg IH 

Lycomedes 

Lycophro : Alexandra, v. 694 
Lysimachus 



JHfdvTiog = MavTto . . . 
Matris 



p. 64 
P. 63 
P- 6s 
?• 57 
54 sq. 
p. 66 



P- 
P. 
P. 
P. 



57 
65 
47 
48 



n. 16 

n. 93 
n. 38 
p. 61 
p. 58 
p. 98 



p. 12 sqq. 
. . p. 28 

• . P. 97 
. . p. 69 

. . p. 69 

91, n. 113 

. . p. 81 

. • p. 54 



sqq 



p. . 70 sq. 

• . P* 53 
p. 25 sq. 
2 . p. 42 
. • p. 65 
P. 39 
P. 98 



• • p. 57 

p. 41 sqq. 



"•«j. 



I05 



Medea p. 12 — 23 

Mcdeae et lasonis filii a Corinthiis 

sepalti P* 19 

Medos p. 20 

Melampns p. 56, n. 67 

Melampodis matris varia nomina . n. 67 

Meleagins p. 61 

Mimas p. 68 

Molionidae . P* 72 

Mythographi Vaticani P* 99 

f^v^-oygatfoi quos vocat Diodorus n. 27 

Veophro: Medea p. 16 

Nioba P* 47 

Nysa insula P> 29 

Oeneus p. 61 

Oenomaus p. 47 sq. 

Omphala p. 69 

Orio p. 34 

Orpheus !'• 9i 25 

Ovidius : metamorph P* 97 » 9^ 

Pacatos sive Irenaeus n. 113 

Palaephatus: ni^ antattov , 19 . n. 99 
Pausanias : 

I. 22. 2 n. 106 



22. 5 

II. 3 . . 
3.6 

3. 8 

5. I 

III. 16. 4, 

IV. 34. 9 
V. I. II 

VII. 4. 5, 
VIII. 5. I 
IX. II. 4 

38. 7 
Peleus .... 

Peliadae. . . . 

Pelias 

Pelops .... 

Periboea Olenia 



p. 63, 81 
. p. 88 

• P. 19 
. p. 20 

. n. 63 

. P. 35 
. n. 92 

. P. 54 
. p. 64 
. p. 62 
. p. 64 
37 sq. 

. P. 53 
. p. 16 

p. 14. 24 
p. 47 sq. 
. . p. 61 



P. »3 



Persus 

Pherecydes. . . . 

Phinidae 

Phlegyas .... 

Phrixus 

Pindarus: O. VII. 24 
P. IX. 64 
Pirithous apud inferos 
Plinius: n. h. VII. 209 
Plutarchus: Theseus, 15, 17 . . 

31. 35 . . 
Polybius XII. 3 p. 

Polymeda p. 15, 16 

Probtts ad Verg. Georg. I. 14 . 



p. 20 

53. 57 
p. 19 

P. 54 

15. 23 
n. 94 

p. 40 

P. 65 
n. 77 

p. 82 

p. 65 

38 sq. 

n. 17 

p. 40 



Salmoneus p. 56 sq. 

Scamandri progenies p. 4^ 

Schol. Apollon. Khod. : 

X*4* • • • • • • • • • p* 1 7 

121 p. 92; n. 67 

172 p. 54 

25^ . P. »3. 22, 23, 94; n. 29 

308 P* 92 

623 p. 93 

752 P. 48, 52 

916 n. 116 

917 n. 35 

1289 .... p. II , 12, 94 

II. 178 p. 17 

207 p. 14 

399 P. 92 

U14 P. »3 

1248 p. 92; n. 32 

III. 62 p. 54—62 

200 . . . p. 13, 14, 20, 22 

242 p. 13 

IV. 57 p. 12 

814 n. 116 

1396 p. 76 Sq. 

Schol. Eurip. Hippol. 742 .... p. 78 

Orest. 990. 6 ... n. 61 

Phoeniss. 44, 50, 1506 p. 84 

I 185 ... p. 54 

Schol. Homer. A. 180 n. 63 



— io6 — 



Schol. Homer. A. 263 

266 

268 

6. 104 

494 

r. 40 

E. 392 

a 368 

I' 534 

548 
M. 128 

N. 663 

S' 325 
//. 14 

X. 2 . 

A. 321 
^. 202 
(f), 22 
Scliol. Lycophr. 38 . . 

73. 174, 219 
172 . 

175 • 
1312. 

Schol. Nicand. Alex. 11 

Theri. 958 
Schol. Plato. Menon. p. 367 
Schol. Pind. I. IV. 104. 
O. I. 104 . 
O. XI. 46 . 
O. XIII. 74 

148 
P. II. 39 . . 
Schol. Sophocl. Trach. 266 
Schol. Theocrit. id. III. 43. p. 57 

49, 76 



p. 56 

P. 53 
54—56 
p. 48 
p. 68 
p. 10 
p. 69 
n. 55 
n. 71 
p. 61 

P- 53 

P. 57 

58, 96 

P. 53 
p. 68 

n. 106 

p. 52 

P. 69 

n. 93 
n. 116 

p. 92 



P. 
P. 
P. 
P. 



53 
42 
92 
92 



n. 78 

n. 93 
P. 48 



P 

P 

P 

P 

n. 95 
,92; n.67 

. . p. 92 



61 
88 
52 
56 



Schol. Theocrit. id.Xnr. 7 .... p. 92 

Semela p. 58 — 60 

Servius: ad Verg. Aen. I. 570. . p. 35 

Georg. III. 7 . p. 48 

Sophocles : Aleadae p. 73 

Trachiniae, V. 1090 sqq. p. 43 
Soranus Ephesius . . . . p. 91; n. 113 
Suetonius : de granimaticis, 7 . n. 119 
Suidas: s. v. ^/lovvoiog p. 28 



Syleus 



Telamo 

Telephus 

Theo P' 91 

Thebanae fabulae . 

Theseus 

Theseus ad Minotaurum 
Thespiadae .... 
Thymoetas 



p. 69 



• • • P. 53 

• . • P. 73 
92, 93. 94, 97 

p. 65 sqq. 
. p. 62, 65 
ductus . . p. 82 
• P. 34, 39, 69 



. . P. 9. 25, 30 
Iv ry 4>Qvy{(f ovo/Ltn^o- 

fi^vrji noiriaei . p. 9, 25 

Timaeus p. 33 sqq. 

Tlepolemus 

Troja ab Hercule capta . . . 

Tydeus 

Tzetza: Chiliades, I. 539 . p. 64; n. 78 
ad Lycophr. 156. p. 47 sqq. ; n. 61 



, 68, 69 
. p. 62 

• p. 70 
. p. 61 



Varro Atacinus 

Vergilius: Aea. VI. 617 . . 



. . p. 46 
. . p. 65 



Xanthus: Lydiaca p. 10, 11 



Zenobius: IV. 92 . . 
V. 336 . . 



p. 64 

. . p. 56; n. 66 



Altenburgi. Typis officinae aulicae Piererianae (St. Geibel ct Soc.). 



■x * 



<• 



A 



k 

I 



wj^ 



^».^ «^ 









.• »» 



i 



THE HORROWER WILL BE CHARGED 
THE COST OF OVERpUE NOTIFICATION 
IF THIS BOOK IS NOT RETURNED TO 
THE LIPJ^Y ON OR HEFORE THE LAST 
DATE ^^^dllJJED BELDW. 



t^^m 







% 




CHAi^E